Thành phần nguyên tử

kiến thức : Học sinh biết:- Thành phần cơ bản của nguyên tử gồm: Vỏ nguyên tử và hạt nhân. Vỏ nguyên tử gồm các hạ electron. Hạt nhân gồm proton và electron.- Khối lượng và điện tích của e, p, n. Kích thước và khối lượng rất nhỏ của nguyên tử.2. Kĩ năng :- Nhận xét và rút ra các kết luận từ các thí nghiệm.- Sử dụng các đơn vị đo lường như: u, đvđt, nm, A0 và giải các bài tập liên quan....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thành phần nguyên tử 1TiÕt thø : 3 TuÇn: 2 Ngµy : líp d¹y :Ngµy so¹n: 26/8/2007 Ngµy : líp d¹y : bµi 1: thµnh phÇn nguyªn töi. môc ®Ých yªu cÇu1. kiÕn thøc :Häc sinh biÕt:- Thµnh phÇn c¬ b¶n cña nguyªn tö gåm: Vá nguyªn tö vµ h¹t nh©n. Vá nguyªn tö gåm c¸ch¹ electron. H¹t nh©n gåm proton vµ electron.- Khèi lîng vµ ®iÖn tÝch cña e, p, n. KÝch thíc vµ khèi lîng rÊt nhá cña nguyªn tö.2. KÜ n¨ng :- NhËn xÐt vµ rót ra c¸c kÕt luËn tõ c¸c thÝ nghiÖm.- Sö dông c¸c ®¬n vÞ ®o lêng nh: u, ®v®t, nm, A0 vµ gi¶i c¸c bµi tËp liªn quan.II. ph¬ng ph¸p, ph¬ng tiÖn- Ph¬ng ph¸p : ®µm tho¹i, nªu vÊn ®Ò, gi¶ng gi¶i, trùc quan...- Ph¬ng tiÖn : m¸y chiÕuIII. ChuÈn bÞ- GV: m« h×nh thÝ nghiÖm cña Tom-x¬n vµ R¬-d¬-pho- HS: ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ nguyªn tö ®· häc ë líp 8.iV. tiÕn tr×nh bµi d¹y1. æn ®Þnh tæ chøc líp2. KiÓm tra bµi còC©u hái: ThÕ nµo lµ nguyªn tö? Thµnh phÇn nguyªn tö?3. Néi dung bµi míi§Æt vÊn ®Ò: NÕu cø chia ®«i viªn bÞ s¾t th× phÇn tö nhá nhÊt vÉn mang tÝnh chÊt cñas¾t ®îc gäi lµ g×? häc sinh: nguyªn tö.Gv: Nh vËy c¸c chÊt ®Òu ®îc cÊu t¹o tõ c¸c h¹t cùc k× bÐ kh«ng thÓ ph©n chia ®ù¬c n÷agäi lµ nguyªn tö. Quan niÖm nµy ®· ®îc biÕt tõ tríc CN. Ngµy nay ngêi ta ®· biÕt ®îcnguyªn tö cã cÊu t¹o phøc t¹p: gåm cã h¹t nh©n mang ®iÖn tÝch d ¬ng vµ líp vá electronmang ®iÖn tÝch ©m. B»ng thÝ nghiÖm nµo t×m ra ® îc thµnh phÇn nguyªn tö còng nh khèilîng vµ kÝch thíc cña c¸c h¹t cÊu t¹o nªn nguyªn tö, chóng ta sÏ nghiªn cøu cô thÓ trong bµih«m nay. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung I. Thµnh phÇn cÊu t¹o nguyªn tö Ho¹t ®éng 1: electron - Dïng thÝ nghiÖm m« pháng: 1. Electron - GV híng dÉn häc sinh t×m hiÓu thÝ a. Sù t×m ra electron nghiÖm: - ThÝ nghiÖm: + §Æt 1 ®iÖn cùc ®iÖn thÕ rÊt lín (5kV) ë ®Çu èng ch©n kh«ng + Cuèi èng ch©n kh«ng lµ mµn huúnh quang (loÐ s¸ng khi cã chïm tia kh«ng nh×n thÊy ®Ëp vµo) - HS quan s¸t thÝ nghiÖm, nªu hiÖn tîng, rót ra nhËn xÐt vµ suy luËn tõ nhËn xÐt ®ã. 2- GV híng dÉn häc sinh suy luËn tõ nhËnxÐt vµ hiÖn tîng quan s¸t ®îc: - HiÖn tîng: mµn huúnh quang ph¸t s¸ng + Mµn huúnh quang ph¸t s¸ng chøng tá  Cã tia kh«ng nh×n thÊy ph¸t ra tõ cùc ©m.®iÒu g×? gäi lµ tia ©m cùc. HS: ®iÖn cùc ph¸t ra chïm tia kh«ng nh×nthÊy. GV: quan s¸t tia nµy ph¸t ra tõ cùc nµo cña®iÖn cùc? HS: cùc ©m. GV: Do ph¸t ra tõ cùc ©m nªn ng êi ta gäitia nµy lµ tia ©m cùc.GV:VËy tia ©m cùc nµy cã ph¶i lµ vËt chÊt - §Æc tÝnh cña tia ©m cùc:cã thùc hay kh«ng, chóng ta theo dâi tiÕpthÝ nghiÖm + Trªn ®êng ®i cña tia ©m cùc ®Æt 1chong chãng  chong chãng quay  chøng tá®iÒu g×? + Chïm h¹t chuyÓn ®éng rÊt nhanh. HS: tia ©m cùc lµ chïm h¹t chuyÓn ®éngrÊt nhanh + §Ó chøng minh h¹t vËt chÊt trong tia©m cùc cã mang ®iÖn hay kh«ng ngêi talµm thÓ nµo? HS: §Æt èng phãng tia ©m cùc gi÷a haib¶n ®iÖn cùc tÝch ®iÖn tr¸i dÊu. + KÕt qu¶ thu ®îc ra sao vµ kÕt qu¶ ®ãchøng tá ®iÒu g×? + Chïm gåm c¸c h¹t mang ®iÖn tÝch ©m. HS: tia ©m cùc gåm c¸c h¹t mang ®iÖn gäi lµ electrontÝch ©m. GV: c¸c h¹t mang ®iÖn tÝch ©m ®ã chÝnh KÕt luËn: electron lµ 1 thµnh phÇn cÊu t¹olµ c¸c electron. nªn nguyªn tö cña mäi nguyªn tè.- GV kÕt luËn: electron cã mÆt trong mäi b. Khèi lîng vµ ®iÖn tÝch electronchÊt, nã lµ mét trong nh÷ng thµnh phÇn m = 9,1.10-31kg = 0,00055u ecÊu t¹o nªn nguyªn tö cña mäi nguyªn tè ho¸ q = -1,602.10-19 = - e = -1 e 0häc.- Yªu cÇu hs tù ®äc s¸ch vµ nªu ®iÖn tÝch,khèi lîng electron  nhËn xÐt- GV th«ng tin thªm vÒ ®iÖn tÝch cñaelectron vµ quy íc ®iÖn tÝch ®¬n vÞ. Ho¹t ®éng 2: Sù t×m ra h¹t nh©n nguyªn tö§Æt vÊn ®Ò: Chóng ta ®· biÕt vá electron cña nguyªn tö mang ®iÖn tÝch ©m, mµ nguyªn 3tö trung hoµ vÒ ®iÖn. VËy h¹t nh©n nguyªn tö ph¶i mang ®iÖn tÝch g×? HS: mang ®iÖn tÝch d¬ng.GV: ®Ó chøng minh ®iÒu nµy chóng ta t×m hiÓu thÝ nghiÖm t×m ra h¹t nh©n nguyªn töcña R¬-d¬-pho. 2. Sù t×m ra h¹t nh©n nguyªn töGV: võa chiÕu võa m« t¶ thÝ nghiÖm - ThÝ nghiÖm: Dïng h¹t α (®iÖn tÝch 2+, khèi lîng gÊp7500 khèi lîng electron) b¾n ph¸ l¸ vµng. HS theo dâi ®êng ®i cña tia α vµ nhËn xÐthiÖn tîng. - NhËn xÐt:GV híng dÉn ...