Thầy Tào và câu chuyện thần linh người Tày của A Sáng

Trong cuộc sống tinh thần của người Tày, thầy Tào ở đẳng cấp cao nhất. Họ lànhững người có khả năng liên thông với thế giới linh hồn và thần thánh. Thầy Tàocó rất nhiều công việc, nhưng công việc quan trọng bậc nhất - đưa linh hồn ngườichết về nơi yên nghỉ. Từ những nghi lễ của hình thức, chúng ta sẽ tìm thấy những ýnghĩa sâu xa hơn của thầy Tào
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thầy Tào và câu chuyện thần linh người Tày của A SángThầy Tào và câu chuyện thần linh người Tày của A SángThứ năm, 8/5/2008, 07:00 GMT+7Trong cuộc sống tinh thần của người Tày, thầy Tào ở đẳng cấp cao nhất. Họ lànhững người có khả năng liên thông với thế giới linh hồn và thần thánh. Thầy Tàocó rất nhiều công việc, nhưng công việc quan trọng bậc nhất - đưa linh hồn ngườichết về nơi yên nghỉ. Từ những nghi lễ của hình thức, chúng ta sẽ tìm thấy những ýnghĩa sâu xa hơn của thầy Tào. Họ cho rằng, linh hồn của con người tồn tại như ýnghĩ. Nếu ý nghĩ của bạn chân thành, trong sáng… khi chết đi, linh hồn bạn sẽ rựcrỡ ánh hào quan, bay lượn ở tầng cao nhất của thế giới thần linh. Còn khi sống bạncó ý nghĩ xấu xa, cũng có nghĩa linh hồn bạn nặng nề, đen tối và bị chìm xuống tầngthấp nhất của thế giới linh hồn. Và cái thế giới tối tăm đó rất gần với thế giới vậtchất của con người vì thế nó luôn đau đớn...Ông nội tôi là thầy Tào nên từ bé tôi đã quen với cảnh cúng bái, bùa chú, làm phép… Vàtrong bản mệnh tôi cũng có duyên với cái nghề đặc biệt ấy, thế nên tôi thường được đitheo ông mình trong những buổi hành lễ.Nhiệm vụ của tôi rất đơn giản: gõ não bạt. Đó là hai lá đồng có hình như cái đĩa, chúngphát ra tiếng kêu khá dày và ngân dài theo từng nhát gõ. Ngày đó tôi mới chỉ là đứa trẻ nênchưa hiểu lắm về nghề thầy Tào. Tôi chỉ thấy ông tôi được người trong vùng kính trọng,họ luôn cúi chào mỗi khi nhìn thấy ông tôi. Tranh thờ Đạo giáo của những Thầy Tào. Ảnh: VNNHằng đêm, tôi thường được ngủ với ông và nghe những bài giảng về pháp thuật của thầyTào. Đó là những câu chuyện liên quan đến linh hồn người chết. Ông tôi bảo, muốn trởthành thầy Tào cần học khoảng 12 năm, đọc thuộc mười vạn bài cúng, viết được mườivạn lá bùa… Nói chung rất trường kỳ chỉ có những người kiên nhẫn và có duyên mới theođược. Trong họ Hoàng nhà mình, nếu tính tướng số, chỉ cháu có duyên với nghề này - ôngtôi bảo thế.Có lần tôi hỏi con ma là cái gì? Ông tôi cười rồi nói, con ma là linh hồn của vạn vật khichết đi. Vạn vật trên thế giới này đều có linh hồn, khi chết đi linh hồn ấy được gọi là conma. Và trong vạn vật ấy, linh hồn con người là quan trọng nhất, cũng phức tạp nhất, vìthế mới sinh ra thầy Tào. Hồi đó, tôi chưa hiểu những câu nói đầy ý tứ sâu xa của ông tôi.Nhưng bây giờ tôi thấy những lời của ông mình thật có lý. Quả đúng thế, linh hồn củamột cái cây sẽ rất hiền từ như chính cái cây kia vậy, nó vẫn sẽ rì rào tỏa bóng mát, nởnhững bông hoa thơm ngát, hát những khúc ca riêng của nó, vẻ đẹp của nó làm sao loàingười có được? Nó đẹp và đơn giản như chính bản thân nó mà thôi!Con ma người – linh hồn người có cái gì liên quan đến nhau? Và tại sao phải xuất hiệnthầy Tào chỉ vì sự phức tạp của con người? Tất cả những câu hỏi đó phải cho đến bâygiờ tôi mới lờ mờ nhận ra. Nói cách khác, nếu trên thế giới này không có con người, cũngcó nghĩa không còn sự phức tạp và đương nhiên chẳng cần thầy Tào làm gì. Còn trước kia,khi theo ông nội đi hành lễ cho người chết, tôi chỉ nhận được những bài giảng đơn giảncủa thầy mình.Ông tôi giảng, khi người mới chết, linh hồn chưa dám thoát ra, nó vẫn chưa tin thân xác đãchết, nó nằm im trong lồng ngực và thỉnh thoảng thử bay ra ngoài. Nhưng bên ngoài – cáithế giới của riêng nó thật hãi hùng. Ở đó đã có vô vàn những linh hồn khác đang rình rập.Những linh hồn đó luôn sẵn sàng lao vào cái thân xác mới chết kia để trở lại trần gian. Tấtcả những linh hồn xấu xa đều muốn quay lại trần gian vì sự tiếc nuối cuộc sống trần tục,hoặc còn nhiều việc mà chúng chưa làm xong. Hơn nữa chúng bị đày xuống tầng thấpnhất của thế giới linh hồn, vì thế nặng nề và đau đớn.Và nhiệm vụ của thầy Tào là đưa nhữnglinh hồn yếu ớt ấy rời khỏi thân xác, đếnmột nơi an toàn. Để làm được việc đó cầncó hai nhãn thần nhìn rõ thế giới linh hồn,hát chính xác những bài ca bùa chú… chỉ khiấy mới đủ sức đưa linh hồn đi đúng hướng,nếu không linh hồn kia sẽ không có cơ hộiđầu thai. Khi tôi tò mò muốn nhìn thấy linhhồn có hình thù như thế nào? Ông tôi cườirồi nói: “… Cứ học đi, đến bao giờ khai mởđược nhãn thần sẽ thấy. Linh hồn không cóhình thù cụ thể, nó chỉ lờ mờ như một lànkhói, nó như ý nghĩ của con người vậy, nghĩ thế nào sẽ có hình thế nấy…”. Rồi ông tôikết luận, đại loại cũng như đứa trẻ mới sinh ra, cần một bà đỡ, nếu không sẽ rất nguyhiểm. Những bài học kiểu thế diễn ra hàng đêm, nhưng rất tiếc sau này tôi đã không theohọc vì nhiều lý do. Trong đó có sự sai lầm của tôi, khi tiếp xúc với nền văn hóa khác – đólà sai lầm thật đáng tiếc. Nhưng cho đến tận bây giờ tôi vẫn nhớ như in tất cả những nghithức và lý giải một cách chi tiết về cách thức đưa linh hồn của người chết về nơi cầnđến.1- Khâm liệm và nhập quanNgười Tày quê tôi, mỗi khi có người chết, nhất thiết họ phải mời thầy Tào đến nhà. Việcđầu tiên là khâm liệm cho người chết. Công việc này cực kỳ quan trọng, nếu để xảy ra sơxuất sẽ vô cùng khó khăn c ...