Theo dõi kết quả điều trị nhiễm khuẩn huyết ‐ choáng nhiễm khuẩn bằng động học của procalcitonin

Nghiên cứu tiến hành phân tích vấn đề nhiễm khuẩn huyết (NKH)‐choáng nhiễm khuẩn là một bệnh lý nặng, tỷ lệ tử vong cao. Để đánh giá điều trị kháng sinh có đáp ứng hay không trong thời gian sớm nhất trước khi có những dấu hiệu đáp ứng lâm sàng, y văn thế giới đề cập đến procalcitonin (PCT), một chỉ tố sinh học mới có thể theo dõi việc đáp ứng hay không đáp ứng trong sử dụng kháng sinh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Theo dõi kết quả điều trị nhiễm khuẩn huyết ‐ choáng nhiễm khuẩn bằng động học của procalcitonin Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Số 4 * 2014 Nghiên cứu Y học THEO DÕI KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ NHIỄM KHUẨN HUYẾT‐  CHOÁNG NHIỄM KHUẨN BẰNG ĐỘNG HỌC CỦA PROCALCITONIN  Lê Xuân Trường*, Nguyễn Thanh Bảo*, Nguyễn Thị Băng Sương*, Vũ Kiều Diễm Trinh**,   Trần Thị Hương Lý***  TÓM TẮT  Đặt vấn đề: Nhiễm khuẩn huyết (NKH)‐choáng nhiễm khuẩn là một bệnh lý nặng, tỷ lệ tử vong cao. Để  đánh giá điều trị kháng sinh có đáp ứng hay không trong thời gian sớm nhất trước khi có những dấu hiệu đáp  ứng lâm sàng, y văn thế giới đề cập đến procalcitonin (PCT), một chỉ tố sinh học mới có thể theo dõi việc đáp ứng  hay không đáp ứng trong sử dụng kháng sinh.  Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Mô tả cắt ngang hàng loạt trường hợp và tiến cứu ở các bệnh  nhân có tuổi từ 16 đến 94 đang điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy TP.HCM và Bệnh viện Đa khoa Kiên Giang tỉnh  Kiên giang từ tháng 01/2013 đến tháng 6/2014. Gồm các bệnh nhân NKH, cấy máu dương tính (n=150 TH).  Định  lượng  PCT  bằng  phương  pháp  miễn  dịch  phát  quang  (ILMA),  thuốc  thử  hãng  BRAHMS‐PCT,  máy  Lumat LB 9507 của Đức.   Kết quả: Giá trị trung vị của PCT ở nhóm NKH = 12,58 (0,09‐448,2)ng/ml. Ở nhóm NKH đáp ứng với  điều  trị  KS:  trung  vị  của  PCT  thay  đổi  từ  11,46  (0,10‐182,0)ng/ml  →  8,41  (0,2‐135,1)ng/ml  →  3,01  (0,08‐ 78,26)ng/ml → 0,90 (0,07‐23,11)ng/ml. Sự thay đổi giữa các lần xét nghiệm có ý nghĩa thống kê (p0,05).  Kết luận: Có thể theo dõi kết quả điều trị kháng sinh trên các bệnh nhân NKH bằng động học của PCT.  Nồng độ PCT giảm khi bệnh nhân đáp ứng với điều trị kháng sinh. Khi không đáp ứng với điều trị kháng sinh,  nồng độ PCT tăng hoặc thay đổi nhưng sự khác biệt giữa các lần xét nghiệm không có ý nghĩa thống kê.  Từ khóa: procalcitonin, nhiễm khuẩn huyết.   ABSTRACT  DIAGNOSTIC VALUE AND TREATMENT MONITORING OF PROCALCITONIN IN SEPSIS   AND SEPTIC SHOCK   Le Xuan Truong, Nguyen Thanh Bao, Nguyen Thi Bang Suong, Vu Kieu Diem Trinh,   Tran Thi Huong Ly * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 ‐ No 4 ‐ 2014: 107 ‐ 111  Back ground: Sepsis and septic shock is the serious illness and mortality rate is high. Diagnosis depends on  blood culture but it is slow and low positive. On the other way, antibiotic treatment almost depends on physical  experience at the first time. This problem leads non response to antibiotic treatment. In order to estimate antibiotic  treatment have response or haven’t response in early time before clinical signals change in order to change early  antibiotic treatment. The aim of the study is to confirm diagnostic value of procalcitonin and follow‐up in sepsis  and septic shock by the kinetic of procalcitonin.  Material and method: Research 150 septic patients (positive blood culture) with ages from 16 to 94 at Cho  Ray Hospital, HoChiMinh City and General Hospital Kien Giang, Kien Giang province from Jan 2013 to Jun  2014. Procalcitonin quantitative analysis by BRAHMS‐PCT‐LIA, Lumat LB 9507, Germany.  * Đại học Y Dược TP.HCM, ** Bệnh viện Đa Khoa Kiên Giang, *** Trường Cao Đẳng Y tế Kiên Giang  Tác giả liên lạc: TS. Lê Xuân Trường   ĐT: 01269872057  Email: lxtruong57@yahoo.com  107 Nghiên cứu Y học  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Số 4 * 2014 Results: Mean value of serum PCT in septic patients is 12.58ng/ml. Follow‐up of kinetic of PCT  who respond well to antibiotic treatment, mean value of PCT1 before antibiotic treatment is 11.46ng/ml  (10‐182); after 1 day of antibiotic treatment PCT2 is 8.41ng/ml (0.2‐135.1); after 2 days of antibiotic  treatment  PCT3  is  3.01ng/ml  (0.08‐78.26);  after  6  days  of  antibiotic  treatment  PCT4  is  0.90ng/ml  (0.07‐23.11). The changes of kinetic of PCT at group non response to antibiotic treatment: PCT1: 21.02  ng/ml (0.09‐448.2) → PCT2: 19.61 ng/ml (0.11‐310) → PCT3: 3.19 ng/ml (0.68‐87.88) → PCT4: 4.12  ng/ml (0.82‐92.35). There are no differences in PCT levels between groups, (p>0.05).   Conclusion: Mean value of serum PCT in septic patients is high. The kinetic of PCT can follow‐up  treatment  in  sepsis,  septic  shock.  PCT  concentration  decreases  when  patients  response  to  antibiotic  treatment and PCT concentration increases or change but no differences when patients non response to  antibiotic treatment.  ĐẶT VẤN ĐỀ  Nhiễm  khuẩn  huyết  (NKH)  là  một  bệnh  lý  nặng, tỷ lệ tử vong cao, triệu chứng lâm sàng đa  dạng,  đôi  khi  không  điển  hình.  Chẩn  đoán  xác  định dựa vào cấy máu, nhưng kết quả cấy máu  thì chậm và dương tính thấp. Mặc khác, những  nghiên cứu gần đây cho thấy việc xuất hiện các  chủng  vi  khuẩn  kháng  thuốc  đối  với  một  số  kháng  sinh  trong  nhiễm  khuẩn  bệnh  viện  nói  chung  và  NKH‐choáng  nhiễm  khuẩn  nói  riêng  ngày một gia tăng(1,3,4,5,6,9,11).  Một trong những hậu quả của việc gia tăng  kháng  thuốc  là  do  điều  trị  kháng  sinh  không  phù  hợp  và  đây  là  một  yếu  tố  quan  ...