Thiết kế dự án học tập toán phần các yếu tố hình học phục vụ cho lớp 5

Yêu cầu đổi mới toàn diện trong giáo dục đã được nói tới trong nghị quyết hội nghị Trung ương VIII. Để đáp ứng nhu cầu này về việc đổi mới nội dung chương trình giáo dục phổ thông tổng thể cũng như đáp ứng yêu cầu lấy học sinh làm trung tâm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thiết kế dự án học tập toán phần các yếu tố hình học phục vụ cho lớp 584 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI THIẾT KẾ DỰ ÁN HỌC TẬP TOÁN PHẦN CÁC YẾU TỐ HÌNH HỌC PHỤC VỤ CHO LỚP 5 Nguyễn Trung Phương, Đỗ Phương Thảo, Vũ Khánh Ly, Nguyễn Khánh Linh, Ngô Thị Khánh Linh Trường Đại học Thủ đô Hà Nội Tóm tắt: Yêu cầu đổi mới toàn diện trong giáo dục đã được nói tới trong nghị quyết hội nghị Trung ương VIII. Để đáp ứng nhu cầu này về việc đổi mới nội dung chương trình giáo dục phổ thông tổng thể cũng như đáp ứng yêu cầu lấy học sinh làm trung tâm, chúng tôi đã xây dựng và thiết kế một dự án học tập trong môn Toán lớp 5 trong chủ đề “Các yếu tố hình học 5”. Trên cơ sở đó, vừa đáp ứng được việc cung cấp kiến thức cho học sinh, vừa làm hoạt động học trở nên phong phú, đa dạng. Từ khóa: Các yếu tố hình học 5, dự án học tập Nhận bài ngày 10.5.2019, gửi phản biện, chỉnh sửa, duyệt đăng ngày 01.6.2019 Liên hệ tác giả: Nguyễn Trung Phương; Email: ntphuong@hnmu.edu.vn1. MỞ ĐẦU Giai đoạn hiện nay, giáo dục nước nhà đang có những đổi thay mạnh mẽ. Một trongnhững đổi thay lớn nhất là chuyển từ dạy học theo hướng truyền thụ tri thức sang dạy họctheo tiếp cận năng lực. Tiếp cận năng lực trong dạy học, về bản chất, là việc dạy học xuấtphát từ nền tảng hiểu biết, vốn kinh nghiệm của học sinh (HS)…, mục đích cuối cùng làgiúp cho HS có được các năng lực cần thiết của con người hiện đại như giao tiếp, tự học,hợp tác, giải quyết vấn đề. Môn Toán học ở Tiểu học là một bộ môn có vị trí đặc biệt quan trọng trong chươngtrình giáo dục Tiểu học. Môn học này hình thành cho HS tri thức toán học về số học, đạilượng, các yếu tố hình học và số liệu thống kê; mở ra nhiều cơ hội học tập theo kiểu tìmtòi, khám phá, tư duy logic và phát triển tư duy tính toán. Chính vì thế, đây được xem làmôn học quan trọng, là nền tảng kiến thức cho HS sau này và cũng là môn học hình thànhnăng lực thiết yếu của người học. Trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay, nhiều phương pháp và kĩ thuật dạy học tíchcực được áp dụng trong thực tiễn giáo dục Tiểu học. Các phương pháp dạy học (PPDH)hiện đại này đem đến làn gió mới cho giáo dục và đã làm thay đổi đáng kể chất lượng vàTẠP CHÍ KHOA HỌC  SỐ 32/2019 85hiệu quả dạy học các môn học nói riêng, chất lượng giáo dục nói chung theo hướng hìnhthành và phát triển phẩm chất và năng lực cho người học. Dạy học theo dự án là một trongnhững PPDH tích cực hóa người học. Nội dung dạy học không xây dựng thành môn học,bài học theo kiểu thuyền thống mà được tổ chức dưới dạng các vấn đề học tập liên môn, đalĩnh vực, gắn với hiện thực đời sống. Thông qua học tập theo dự án, người học không chỉlĩnh hội được nội dung học vấn mà còn hình thành và phát triển được các năng lực quantrọng như năng lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác, năng lực giao tiếp… Bài viết này sẽ làm rõ bản chất và đặc trưng của dự án học tập (DAHT); phân tích mốiquan hệ tương thích giữa dạy học theo dự án với dạy học môn Toán học ở Tiểu học vàcách thức thiết kế DAHT trong dạy học môn học; minh họa cách thiết kế bằng một DAHTvề toán học cho HS Tiểu học.2. NỘI DUNG2.1. Bản chất và đặc điểm của PPDH theo dự án2.1.1. Bản chất của PPDH theo dự án Thuật ngữ “dự án” (project) với nghĩa phổ thông được hiểu là một đề án, dự thảo haykế hoạch. Theo Từ điển Tiếng Việt (Bùi Quang Tịnh và Bùi Thị Tuyết Khanh), “dự án” (dt): bảndự thảo về một việc (dự án ngân sách, dự án hiến pháp). Các tác giả Phạm Đức Quang, Phạm Trịnh Mai (trong Dạy học theo dự án) xác định“dự án” là tập hợp của những hành động khác nhau có liên quan với nhau theo một logic,một trật tự xác định nhằm vào những mục tiêu xác định, được thực hiện bằng những nguồnlực nhất định trong những khoảng thời gian xác định. Dự án được hiểu là một dự định, một kế hoạch (trong đó có xác định rõ mục tiêu, thờigian, phương tiện tài chính, vật chất, nhân lực) cần được thực hiện nhằm đạt mục tiêu đềra. Dự án được thực hiện trong những điều kiện xác định và có tính phức hợp, liên quanđến nhiều yếu tố khác nhau. Khái niệm dự án được sử dụng phổ biến trong thực tế sảnxuất, kinh tế, xã hội. Khái niệm này xuất hiện trong lĩnh vực giáo dục không chỉ với ýnghĩa là các dự án phát triển giáo dục mà còn được sử dụng như một phương pháp hayhình thức dạy học. Về PPDH theo dự án, đầu thế kỉ XX, các nhà sư phạm Mỹ đã xây dựng cơ sở lí luậncho phương pháp dự án (The Project Method) và coi đó là PPDH quan trọng nhằm thựchiện quan điểm dạy học lấy HS làm trung tâm. PPDH dự án được sử dụng trước hết trongdạy học thực hành các môn học kĩ thuật, sau đó được sử dụng trong hầu hết các môn họckhác ở nhà trường. Ở Việt Nam, phương pháp này đã được nghiên cứu sử dụng ...