Thiếu máu chưa chắc thiếu sắt

Thiếu máu chưa chắc thiếu sắt. Dùng thuốc chứa chất sắt cho người không thiếu sắt không chỉ vô ích, mà đáng lo là ngộ độc do tích lũy sắt.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thiếu máu chưa chắc thiếu sắtThiếu máu chưa chắc thiếu sắtDùng thuốc chứa chất sắt cho người không thiếu sắt không chỉ vô ích,mà đáng lo là ngộ độc do tích lũy sắt.Nếu thiếu máu, theo định nghĩa của ngành y, bao gồm nhiều căn bệnh khácnhau vì có thể thiếu hồng cầu, bạch cầu hay tiểu cầu thì thiếu máu, theo quanđiểm của người tiêu dùng thường chỉ khu trú trong hình ảnh xanh xao, mệtmỏi, hụt hơi, chóng mặt, huyết áp thấp…Nạn nhân tất nhiên khó hồng hào vì thiếu máu bao giờ cũng đồng nghĩa vớithiếu dưỡng khí, do hồng cầu có nhiệm vụ chuyên chở dưỡng khí thông quathành phần có tên là huyết cầu tố, chất khiến hồng cầu và cả dòng máu cómáu đỏ tươi.Nói chung, không khó để phát hiện tình trạng thiếu máu, vì thầy thuốc chỉcần tiến hành xét nghiệm.Nếu chỉ xét về cấu trúc của hồng cầu, thiếu máu có nhiều nguyên nhân,thông thường do thiếu sắt, nhưng cũng có thể vì thiếu sinh tố B6, B12, acidfolic hay khoáng tố đồng. Công việc của người thầy thuốc vì thế không chỉđơn giản là cho ngay thuốc có chất sắt nếu nghi ngờ thiếu máu, mà phải truytìm lý do dẫn đến thiếu máu để có phác đồ điều trị tương ứng. Muốn vậy,người thầy thuốc cần so sánh số lượng hồng cầu và hàm lượng huyết cầu tố.Trong trường hợp thiếu máu:Vì thiếu sắt thì số lượng hồng huyết cầu có thể vẫn bình thường nhưng tếbào máu nhạt màu vì chứa ít huyết cầu tố, nghĩa là Hb thấp hơn định mứcbình thường.Do hoại huyết, chẳng hạn vì bệnh sốt rét, nhiễm trùng, xuất huyết, ungbướu... thì số lượng hồng cầu tuy giảm nhưng huyết cầu tố (Hb) vẫn trongđịnh mức bình thường.Không phải tất cả các trường hợp thiếu máu đều do thiếu sắtVì không đủ sinh tố B12 hay acid folic thì lượng hồng huyết cầu tuy thiếu,nhưng kích thước của huyết cầu lại lớn và hồng cầu sẫm màu hơn bìnhthường vì chứa nhiều huyết cầu tố. Hb trong trường hợp này cao hơn bìnhthường.Phân tích trên cho thấy, không phải tất cả các trường hợp thiếu máu đều dothiếu sắt. Việc dùng thuốc chứa chất sắt cho người không thiếu sắt không chỉvô ích mà đáng lo hơn là tình trạng ngộ độc do tích lũy sắt, gây hậu quả bấtlợi trên hệ thần kinh, nội tiết, da niêm… Sắt còn là khoáng tố tương tranhráo riết với kẽm. Thừa sắt bao giờ cũng khiến thiếu kẽm. Đây lại là nhân tốcần thiết để tối ưu hóa chức năng phòng vệ của cơ thể. Vì thế, sẽ không lạnếu một số bệnh nhân thiếu máu càng uống thuốc có sắt càng mệt hơn!Thiếu máu là bệnh còn rất phổ biến ở nước ta, nhất là ở nhiều phụ nữ trẻ, dotình trạng rong kinh, trĩ, viêm loét dạ dày… không được điều trị rốt ráo.Đáng tiếc là việc định bệnh tương đối đơn giản, thế nhưng, nhiều bệnh nhânvẫn chưa được phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời.Nguyên nhân do biện pháp tầm soát chưa được thực hiện định kỳ và rộng rãivà cả do một số thầy thuốc hoặc xem thường tình trạng thiếu máu, dù đãphát hiện, hoặc không diễn giải kết quả xét nghiệm cho đến nơi đến chốn.Thiếu máu, dù là vì nguyên do nào, cũng là bước khởi đầu thầm lặng dẫnđến hậu quả là tế bào thiếu dưỡng khí. Khi đó, đủ loại bệnh chứng nghiêmtrọng, từ trầm cảm cho đến ung thư, không mời cũng đến.Đáng tiếc hơn nữa là không ít bệnh nhân đang được chữa trị thiếu máu theocách đơn giản với toa thuốc hầu như in sẵn thuốc chứa chất sắt, thay vì đượcđiều trị theo đúng nguyên nhân. Trị thiếu máu mà chỉ nghĩ đến thiếu chất sắt,chắc chắn sẽ khiến không ít bệnh nhân sau đó sẽ thừa sắt nhưng vẫn thiếumáu!