Thơ tự sự - trữ tình Olga Berggoltz

Với Olga Berggoltz, thơ ca chính là hơi thở, là máu thịt, là tình yêu tha thiết với cuộc sống và con người. Trong thơ ca Olga Berggoltz, có cả thăng trầm của chính cuộc đời bà và dấu ấn những năm tháng chiến tranh gian khổ, bi thương nhưng hào hùng, oanh liệt nhất của đất nước Xô viết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thơ tự sự - trữ tình Olga Berggoltz24 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ H NỘI THƠ TỰ SỰ - TRỮ TÌNH OLGA BERGGOLTZ 1 Vũ Công Hảo Trường Đại học Thủ ñô Hà Nội Tóm tắt tắt: ắt Với Olga Berggoltz, thơ ca chính là hơi thở, là máu thịt, là tình yêu tha thiết với cuộc sống và con người. Trong thơ ca Olga Berggoltz, có cả thăng trầm của chính cuộc ñời bà và dấu ấn những năm tháng chiến tranh gian khổ, bi thương nhưng hào hùng, oanh liệt nhất của ñất nước Xô viết. Sự uỷ mị, yếu ñuối thông thường của một người ñàn bà trong tình yêu không lấn át, mà ngược lại, hoà quyện chặt chẽ với nguồn năng lượng, cảm hứng công dân mạnh mẽ, kiên cường. Điều này tạo nên vẻ ñẹp riêng biệt, ñộc ñáo của hồn thơ, của thơ Olga Berggoltz, khiến bà trở thành một trong những nữ thi sĩ ñược yêu quý và trân trọng nhất của thơ ca Xô viết thế kỷ XX. Từ khoá khoá: oá Olga Berggoltz, tự sự, trữ tình, thơ ca Xô viết.1. MỞ ĐẦU Là một trong ba gương mặt nữ nổi bật, góp phần làm nên diện mạo, hồn xác của thơ caNga - Xô viết thế kỷ XX, Olga Berggoltz (1910-1975) hiện diện có vẻ khiêm tốn nhưngkhông hề lép vế bên cạnh hai ñàn chị nhiều tai tiếng trước ñó là A.Akhmatova (1889-1966) và M.Svetaeva (1892-1941). Không hoà ñồng cũng chẳng tách biệt, không hào hứngcũng chẳng than phiền, không tự nguyện cũng chẳng bắt buộc..., bà lặng lẽ, âm thầm cómặt trong tất cả những thời khắc biến ñộng lớn lao, dữ dội nhất của ñất nước Xô viết nhưmột chứng nhân, hơn thế, như một người ñi xuyên qua hoang mạc của cuộc ñời và củachính mình. Olga Berggoltz sinh ngày 3 tháng 5 năm 1910 (theo lịch cũ) tại Sankt Peterburg, là chịcả trong một gia ñình có hai chị em gái. Tuổi ấu thơ tuy ngắn ngủi và ñầy biến ñộng songchị em bà luôn ñược sống trong vòng tay yêu thương che chở của gia ñình. Cha của bà,ông Fedor Kristoforovits Berggoltz - một bác sĩ phẫu thuật trầm tư, ít nói, trước ñây từngphục vụ dưới chế ñộ Nga hoàng trong chiến tranh thế giới lần thứ nhất, từng tham giachống Bạch vệ thời kỳ nội chiến, hiện ñang chăm lo sức khỏe cho những người công1 Nhận bài ngày 12.04.2016, gửi phản biện và duyệt ñăng ngày 24.5.2016 Liên hệ tác giả: Vũ Công Hảo; Email: vchao@daihocthudo.edu.vnTẠP CHÍ KHOA HỌC − SỐ 5/2016 25nhân - chính là người ñã phát hiện, nâng niu, vun ñắp cho tài năng thơ ca của OlgaBerggoltz. Ngoài sự yêu thương, ông ñồng thời cũng là người luôn thấu hiểu, trân trọng, sẻchia tâm tư, khát vọng, sự cố gắng bền bỉ và cả những ñau khổ tột cùng của con gái mình.Khí phách, sự chịu ñựng, khả năng phi thường vượt lên trên mọi khó khăn, thử tháchnghiệt ngã tưởng chừng không thể vượt qua trong cuộc sống của Olga Berggoltz chịu ảnhhưởng trực tiếp từ ông. Olga Berggoltz mê thơ và tập làm thơ từ rất sớm. Bài thơ ñầu tiên của bà ñược ñăngbáo năm 1924 là cảm tác trước cái chết của V.I.Lenin. Đó là một bài thơ ngắn, ngôn từgiản dị, có phần hồn nhiên ngây thơ, nhưng trong nó có sức mạnh mãnh liệt của một cảmxúc chân thành, sự kết hợp giữa nỗi ñau và niềm tin, giữa cái nhìn riêng của một cô thiếunữ và ý thức về sự mất mát của cả một dân tộc. Thoạt ñầu, khi ñọc những bài thơ ñầu taycủa Olga, ñộc giả có cảm giác rằng bà chỉ cố gắng ghi lại diễn biến của những cảm xúc tứcthời diễn ra trong tâm hồn mình chứ không có ý ñịnh trau chuốt ngôn từ hay phô diễn ýtưởng, không chú ý ñến các kỹ thuật, thủ pháp nhằm tạo dựng một phong cách riêng;nhưng ngay cả các bài thơ của bà sau này, khi ñã thấm vị mặn mòi, ñắng chát của nhữngthăng trầm, chìm nổi trong cuộc ñời, thì vẫn vậy. Có lẽ chiều sâu của ý tưởng, của sự cảmnhận cuộc ñời nằm sau câu chữ, sau những mạch cảm xúc có vẻ tức thời ñó. Bà tự coimình là người cất lên tiếng nói chân thật của nỗi lòng và cũng chỉ dành cho những nỗi lòngñồng ñiệu: Tôi là chú vịt ñá/ Tôi là cây sáo ñá/ Tôi hát một bài ca/ Thật thà và giản dị/Hãy ñặt lên môi ñi/ Nhè nhẹ thôi hãy thổi/ Bạn sẽ nghe thấy bài ca của tôi [Cây sáo ñá,1926, 1930, Thuỵ Anh dịch]1. Nếu có thể xem ñây là một tuyên ngôn, tín niệm thơ ca, thìquả thật, hiếm thấy nhà thơ nào, thứ tuyên ngôn, tín niệm nào lại ñược diễn ñạt thật thà vàgiản dị ñến thế. Tuy nhiên, nó ñã gắn bó với bà ñến trọn ñời, tạo thành giọng ñiệu riêng,hơi thở riêng, không nhầm lẫn với bất cứ nhà thơ nào khác.2. NỘI DUNG2.1. Cảm thức công dân Olga Berggoltz trước hết là con người của ñất nước, công việc và tình yêu. Đó là mộtcông dân ñích thực trước khi trở thành một người ñàn bà, một thi sĩ. Trong ấn tượng củanhững người bạn cùng thời trung học, Olga là một người thẳng thắn, trung thực, ...