THOÁT VỊ ĐĨA ĐỆM – PHẦN 1

SƠ LƯỢC GIẢI PHẪU ĐRTKTLC : * ĐRTKTLC:Do các nhánh trước Lv-SII và một phần của các nhánh trước LIV, SIII tạo nên.Đám rối chạy trước khớp cùng chậu - chui qua khuyết hông lớn và cho ra các nhánh ngắn và nhánh dài:+ Nhánh ngắn: - Nhánh cơ- Dây TK mông trên ( LIV- SI) - Dây TK mông dưới ( LV- SII).+ Nhánh dài: - Dây TK đùi bì ( SI- SIII) - Dây TK hông to ( TK tọa, ngồi).* Dây TK hông to: là dây lớn nhất trong các dây TK trong cơ thể....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
THOÁT VỊ ĐĨA ĐỆM – PHẦN 1 THOÁT VỊ ĐĨA ĐỆM – PHẦN 1I - SƠ LƯỢC GIẢI PHẪU ĐRTKTLC :* ĐRTKTLC:Do các nhánh trước Lv-SII và một phần của các nhánh trước LIV,SIII tạo nên.Đám rối chạy trước khớp cùng chậu -> chui qua khuyết hông lớn và cho ra cácnhánh ngắn và nhánh dài:+ Nhánh ngắn: - Nhánh cơ- Dây TK mông trên ( LIV- SI)- Dây TK mông dưới ( LV- SII).+ Nhánh dài: - Dây TK đùi bì ( SI- SIII)- Dây TK hông to ( TK tọa, ngồi).* Dây TK hông to: là dây lớn nhất trong các dây TK trong cơ thể. Dây tạo bởi cácsợi của ĐRTKTLC ( LIV- SIII) . dây chui qua các khe dưới cơ tháp ( cơ hình lê)ra nông dây chia thành 2 nhánh: Dây TK hông khoeo trong và hông khoeo ngoài.- Dây TK hông khoeo trong( TK chày):Chi phối cơ dép, cơ gan chân gày, cơ khoeo. Cơ chày sau, cơ gấp dài ngón cái, cơgấp dài các ngón, Cảm giác cho mặt trong cẳng chân, nhánh chi phối khớp gối,khớp cổ chân, cốt mạc xương chày, màng liên cốt.- Dây TK hông khoeo ngoài( TK mác):Chi phối cơ chày trước, cơ duỗi dài ngón chân, duỗi dài ngón cái , duỗi ngắn ngónchân, nhánh đến xương mác, màng liên cốt, các cơ ở cổ bàn chân.II - GIẢI PHẪU ĐĨA ĐỆM :1 - Đĩa đệm:* Đĩa đệm gồm 3 phần:+ Nhân nhầy (Nucleus pulposus): có hình thấu kính hai mặt lồi, đó là khốigelatin gồm các tế bào liên kết (collagen) được bện lại với nhau.Nhân nhầy chứa chủ yếu là nước, do vậy khi về già chiều cao đĩa đệm giảm đi vàngười thấp hơn thời trẻ 5 – 7cmCấu tạo gồm những sợi nhày (Fibrogelatinous) kiểu những sợi keo(Semigelatinous). Nhờ có những sợi keo này nên sự di động của nhân nhày dễdàng và tuân theo định luật chất lỏng, đó là sự linh động, co giãn tuỳ thuộc vào lựctruyền tới và sự vững chắc của bao sơ đĩa đệm.Nhân nhày có nhiệm vụ hấp thu lực theo chức năng thuỷ lực động học. Nếu quátrình phát tán dịch thể kéo dài, thắng thế hơn quá trình hấp thu dịch thể? thànhphần nhân nhày gồm sợi sơ và gelatin sẽ thay đổi, gelatin giảm đi còn fibro tănglên, nhân nhày khô kiệt dần, khả năng hấp thu lực kém đi, chức năng giảm sóc mấtdần hiệu lực. Mặt khớp cột sống cũng dần dần bị tổn th ương thoái hoá theo, đĩađệm thoát vị chèn ép thần kinh cùng với những bệnh lý khớp cột sống (Spondyloarthrose). Đó là nguyên nhân gây nên đau cột sống thắt lưng và đau rễ thần kinhsau này.+ Vòng sợi: Bao sơ đĩa đệm (Annulus fibrosus):Đây là một hệ thống dải xơ chạy từ sụn đĩa đệm đến nhân nhày đĩa đệm, nó có tácdụng tạo dáng nhân đệm. Bao sơ đĩa đệm chạy từ nhân nhày ra trước và ra 2 bêncột sống, chui sâu vào các dây chằng dọc trước và mép thân đốt sống 2 bên hơn làchui vào dây chằng dọc sau (bản thân dây chằng dọc sau mỏng dần từ trên cổxuống cột sống thắt lưng), thành thử thoát vị đĩa đệm hay xảy ra ở phía sau hơn làphía trước và 2 bên, nguyên nhân là do bao sơ nhân nhày phía sau y ếu.+ Đĩa sụn (sụn đĩa đệm):Nằm ngoài cùng đĩa đệm, nằm sát và bọc lót 2 mặt cột sống trên và dưới, cấu tạonhư sụn khớp nơi khác nhưng mỏng hơn. Đó là lớp sụn trắng kiểu pha lê (Hyalincartilage). Trên mặt đĩa sụn có rất nhiều lỗ nhỏ li ti, nơi cung cấp dịch thể dinhdưỡng cho đĩa đệm và cũng là nơi để khuyếch tán dịch thể từ đĩa đệm ra ngoài.Bình thường quá trình này điều hoà nếu lao động và nghỉ ngơi phù hợp, song nếutăng quá trình khuyếch tán dịch thể như lao động liên tục (khuân vác, lái xe đườngdài nhiều ngày hoặc ngồi lâu...) sẽ làm cho nhân nhày khô kiệt dần. Đó cũng làquá trình thoái hoá xảy ra dần của đĩa đệm nói chung và nhân nhày nói riêng.Đĩa sụn vừa là nơi truyền lực vào nhân nhày (Hydrodyamic boll bearing) và c ũnglà nơi chịu lực phản hồi của nhân nhày. Đến lượt nó - nó cũng bị biến đổi cả vềgiải phẫu lẫn hình dáng. Ta thường thấy lõm mặt thân cột sống ở người già, đườngphiền đĩa đệm trên dưới hai thân đốt không thẳng song song nữa mà thường là mộtđường cong lõm vào thân đốt sống, đó là một minh hoạ cho sự thoái hoá sụn khớpđĩa đệm khá điển hình.+ Vi cấu trúc đĩa đệm:Đĩa đệm bao gồm 70 – 80% là nước, các hợp chất hữa cơ chiếm 20 – 30% và mộtsố nguyên tố vi lượng:-Các chất hữu cơ: collagen, mucôplysaccharid, polysaccharid và glycoprotein.-Các vi lượng: khoảng 70 vi lượng cần thiết cho sự sống thì trong đĩa đệm cũngchứa các nguyên tố như đồng, mangan, sắt, crôm, selen, kali, calci.2 - Mạch máu thần kinh đĩa đệm:- Đĩa đệm không có các sợi TK, chỉ có các tận cùng TK cảm giác nằm ở lớp ngoàicủa vòng sợi .- Mạch máu nuôi dưỡng đĩa đệm chủ yếu thấy ở xung quanh vòng sợi, trong nhânnhầy không có mạch máu.- ĐĐ được nuôi dưỡng chủ yếu bằng khuếch tán.3 – Dây chằng quanh đĩa đệm:+Dây chằng dọc chung (Common longitudinal ligament):-Bao lấy thân đốt sống và bao lấy đĩa đệm 2 mặt trước và sau.+Dây chằng dọc trước (Lig. longitudinal anterios):Dây chằng dọc trước dày, phủ mặt trước đĩa đệm và thân đốt sống nên đã giữ gìnhạn chế đĩa đệm ít thoát ra phía trước, tuy vậy do sự di chuyển đĩa đệm cũng tácđộng tới bờ mép của ...