Thực hiện pháp luật về giải quyết việc làm trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0

Việc thực thi pháp luật về giải quyết việc làm trong bối cảnh CMCN 4.0 vẫn còn nhiều hạn chế và bất cập, đặt ra một thách thách to lớn cho các chính quyền Nhà nước. Bài báo này tập trung làm rõ thực trạng thực hiện pháp luật về giải quyết việc làm trong bối cảnh CMCN 4.0, đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả của vấn đề này. Mời các bạn tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực hiện pháp luật về giải quyết việc làm trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM TRONG BỐI CẢNH CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 IMPLEMENTATION OF THE LAW ON JOB IN THE CONTEXT OF THE INDUSTRIAL REVOLUTION 4.0 Nguyễn Minh Phục Lê Thị Trà My Võ Thị Hiền TÓM TẮT: Giải quyết việc làm là một trong những nhiệm vụ quan trọng mà tất cả các quốc gia trên thế giới đang hướng đến. Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0), hành lang pháp lý về giải quyết việc làm ngày được quan tâm và mở rộng. Tuy nhiên, việc thực thi pháp luật về giải quyết việc làm trong bối cảnh CMCN 4.0 vẫn còn nhiều hạn chế và bất cập, đặt ra một thách thách to lớn cho các chính quyền Nhà nước. Bài báo này tập trung làm rõ thực trạng thực hiện pháp luật về giải quyết việc làm trong bối cảnh CMCN 4.0, đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả của vấn đề này. Từ khóa: cách mạng công nghiệp 4.0, giải quyết việc làm, thực hiện pháp luật. ABSTRACT: Job creation is one of the important tasks that all countries in the world are aiming for. In the context of the industrial revolution 4.0 (Industry 4.0), the legal corridor on job settlement is concerned and expanded. However, the implementation of the law on job creation in the context of Industry 4.0 still has many limitations and shortcomings, posing a great challenge for State governments. This article focuses on clarifying the actual implementation of the law on job creation in the context of Industry 4.0, proposing some solutions to further improve the effectiveness of this issue. Keyword: industrial revolution 4.0, job creation, law enforcement.  Sinh viên Trƣờng Đại học Luật, Đại học Huế  Sinh viên Trƣờng Đại học Luật, Đại học Huế  Sinh viên Trƣờng Đại học Luật, Đại học Huế; Email: hienthi543@gmail.com 261 1. Đặt vấn đề Thuật ngữ cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tƣ đƣợc gọi tắt là cuộc cách mạng 4.0 đƣợc xuất hiện lần đầu tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) lần thứ 46 bởi GS. Klaus Schwab, Chủ tịch WEF. Cuộc cách mạng 4.0 đƣợc hiểu là một cuộc cách mạng dựa trên công nghệ số, công nghệ thông minh để tối ƣu quy trình, phƣơng thức sản xuất. Đƣợc phát triển dựa trên ba lĩnh vực chính là kỹ thuật số, vật lý và công nghệ sinh học với các yếu tố cốt lõi là kết nối vạn vật (IoT- Internet of Things), trí tuệ nhân tạo (AI - Artificial Intelligence), xử lý dữ liệu lớn (Big Data), công nghệ in 3D, rô-bốt thông minh, các siêu vật liệu, công nghệ na-no…. Những đột phát của cuộc cách mạng 4.0 mang lại sự biến đổi sâu sắc các quy trình, phƣơng thức sản xuất, làm thay đổi các hoạt động sản xuất, vận hành làm việc, cách giao tiếp lao động. Với sự tham gia của các lực lƣợng mới là chuỗi máy móc tự động, rô-bốt thông minh có nguy cơ sẽ thay thế phần lớn lực lƣợng lao động chân tay, và sự xuất hiện hàng loạt các công nghệ sẽ làm thay đổi hoàn toàn quy trình sản xuất, tạo ra thêm nhiều ngành nghề trong lĩnh vực kỹ thuật số mà ở đó cần các nguồn lao động chất lƣợng cao để vận hành. Để thích ứng tốt thị trƣờng lao động trong bối cảnh cách mạng 4.0 ta cần làm tốt vấn đề giải quyết việc làm. Nhận thức đƣợc tầm quan trọng của giải quyết việc làm trong bối cách mạng 4.0 diễn ra mạnh mẽ, trong những năm qua, Đảng và Nhà nƣớc ta đã không ngừng quan tâm thực hiện đƣờng lối đổi mới kết hợp nhiều chính sách, chủ trƣơng tạo việc làm và giải quyết việc làm cho ngƣời lao động với nhiều phƣơng thức khác nhau. Tuy bƣớc đầu có những tiến bộ vƣợt bậc song việc nhìn nhận và đƣa ra các giải pháp nhằm hạn chế tác động của nó vẫn không mang hiệu quả cao. Do đó, nhiệm vụ hàng đầu đặt ra với Việt Nam ngay lúc này là cần phải có một giải pháp mới về giải quyết việc làm nhằm tạo điều kiện để chính sách đó đƣợc áp dụng trên thực tiễn, đáp ứng nguyện vọng của ngƣời lao động. 2. Tác động của cách mạng 4.0 đến pháp luật giải quyết việc làm 2.1 Tác động của cuộc cách mạng 4.0 đến các hoạt động về giải quyết việc làm Cuộc cách mạng 4.0 có tác động về giải quyết việc làm chủ yếu hai nhóm là ngƣời lao động và việc làm. Dƣới sự tác động mạnh mẽ của cuộc cách mạng 4.0 nguy cơ mất việc làm rất cao đối với ngƣời lao động chân tay đặc biệt ở nhóm lao động 262 chƣa qua đào tạo, trình độ tay nghề thấp. Với việc xuất hiện lực lƣợng sản xuất mới sẽ làm thay đổi tính chất lao động trong cấu thành giá trị sản phẩm. Khi sức lao động của con ngƣời đã đƣợc thay thế bằng sức lao động máy móc, rô-bốt. Một lợi rất lớn mà cuộc cách mạng này mang đến là việc áp dụng các công nghệ số, rô-bốt tự động hóa đã giúp nâng cao năng suất, chất lƣợng hiệu quả lao động. Tuy nhiên, việc áp dụng công nghệ số và quá trình rô-bốt hóa đã dẫn tới tình trạng mất việc làm nghiêm trọng đối với ngƣời lao động, nhất là đối với các ngƣời lao đông làm những công việc lặp đi, lặp lại; các công việc không yêu cầu trình độ cao, cần bằng cấp, chỉ dựa trên quy trình định sẵn. Đối với tác động lớn của cuộc cách mạng 4.0 đến việc làm là việc tạo ra xu hƣớng mới về việc làm, xuất hiện nhiều mô hình sản xuất, các loại hình ngành nghề mới. Các quan hệ sản xuất mởi sẽ làm thay đổi phƣơng thức giao tiếp trong quá trình sản xuất từ trực tiếp sang tự động gián tiếp thông qua không gian mạng, thế giới ảo. Những ngành nghề nông, lâm, thủy sản, chế biến thực phẩm, sản xuất điện tử, dệt may,… sẽ là những ngành nghề chịu tác động lớn bởi hệ quả việc thay đổi quan hệ sản xuất truyền thống. Thay vào đó là sự xuất hiện của các ngành nghề có yếu tố công nghệ cao, các phƣơng thức sản xuất đƣợc số hóa nhƣ: các hoạt động kinh d ...