Thực lục về cuộc đấu tranh chống ngoại xâm dưới thời quân Minh cai trị_1

Tác giả khai thác bộ sử Nhà Minh, đối chiếu với các bộ sử Việt Nam, để vạch lại, theo trình tự thời gian, cuộc đấu tranh chống ngoại xâm 14071427.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực lục về cuộc đấu tranh chống ngoại xâm dưới thời quân Minh cai trị_1Thực lục về cuộc đấu tranhchống ngoại xâm dưới thời quân Minh cai trị Tác giả khai thác bộ sử Nhà Minh, đối chiếu với các bộ sử Việt Nam,để vạch lại, theo trình tự thời gian, cuộc đấu tranh chống ngoại xâm 1407-1427.Dẫn nhậpNgười yêu nước và lo cho nước đều khắc khoải hướng về tương lai, bởikẻ thù phương Bắc vẫn là mối đe doạ lớn ; nếu chúng thực sự đặt chânđến nước ta, thì dân ta sẽ có phản ứng như thế nào ? Sự việc chưa xẩy ra,không thể dựa vào tình cảm nhất thời mà suy đoán ; cách làm việc khoahọc và đáng tin cậy nhất là căn cứ vào lịch sử để xét tương lai, đúng nhưlời người xưa khuyên “ôn cố tri tân” (1).Suốt chiều dài lịch sử, nước ta trải qua ngàn năm bị Trung Quốc đô hộ,trong đó triều đại đặt guồng máy cai trị chặt chẽ toàn diện nhất, phải kểđến nhà Minh. Về hành chánh, lúc khởi đầu chúng chia nước ta thành 15phủ, 41 châu, 208 huyện ; đứng đầu mỗi đơn vị lớn nhỏ là Tri phủ, Trichâu, Tri huyện. Về phương diện quân sự lúc bình thời đặt 10 vệ, 2 Thiênhộ sở ; theo biên chế quân đội nhà Minh mỗi vệ có 5.600 quân, mỗi Thiênhộ sở 1.210 quân, như vậy tổng số là 58.420 ; tại các địa điểm quan trọngnhư đầu mối lưu thông, các cửa sông rạch lại đặt thêm ty Tuần kiểm, khởiđầu có đến 100 ty. Ðó là không kể lúc có biến tại Ðô ty Giao Chỉ tăng thêmvệ, sở và những đạo quân của Mộc Thạnh, Trương Phụ, Vương Thông,Liễu Thăng lần lượt sang tiếp viện, mỗi lần trên dưới 10 vạn tên, số lượngty tuần kiểm cũng được tăng thêm :Ngày 12 tháng 6 năm Vĩnh Lạc thứ 6 [5/7/1408]Thượng thư bộ Lại bọn Kiễn Nghĩa, cùng Thượng thư 6 bộ tâu :“ Tân thành hầu Trương Phụ bình định Giao Chỉ lập 472 vệ môn (2) choquân dân ; mỗi Đô ty, Bố chánh ty, Án sát ty lập 1 ty ; 10 vệ, 2 Thiên hộ sở,15 phủ, 41 châu, 208 huyện, 1 Thị bạc đề cử ty, 100 tuần kiểm ty, 92 vệmôn cho ty cục thuế khóa, đặt 12 thành trì, chiêu an hơn 3.120.000 nhândân, bắt được dân man hơn 2.087.500 người, trử lương 1360 vạn thạch ;voi, ngựa, trâu bò cộng hơn 235.900 con, 8677 chiếc thuyền, hơn 2.539.850vũ khí.”Thiên tử phán :“ Trẫm là vị chúa nhân dân trong bốn bể, há lại ưa dùng binh đến cùng,tham giàu có đất đai nhân dân ư ! Vì nghịch tặc không thể không tru diệt,dân cùng khổ không thể không giúp. Bọn Phụ tuân theo mệnh của Trẫm,phấn dõng ra mưu, giết bắt bọn hung đồ, bình định một phương, công đócó thể gọi là hùng vĩ phi thường vậy !”Trương Phụ bước ra cúi đầu tạ ân và tâu :“ Do Hoàng thượng trù hoạch cùng uy linh của quốc gia, còn kẻ ngu thầnnày có công gì ? ”Thiên tử phán :“ Công của ngươi sẽ được vĩnh viễn ghi trong sử sách không bao giờ lumờ, tuy Hán Phục ba (3) cũng không hơn vậy.”Rồi ra lệnh cho Nghĩa cùng với bộ Lễ bình nghị công lao thăng thưởngcho các tướng sĩ; chiếu theo lệ bình Vân Nam có tăng thêm. (Minh ThựcLục v. 11, tr. 1070-1071 ; Thái Tông q. 80, tr.3b-4a)Song song với việc cai trị bằng biện pháp hành chánh và quân sự, nhàMinh thiết lập các tổ chức văn hoá tôn giáo xuống tận châu huyện để ràngbuộc lòng người. Trong chỉ dụ tuyên bố cai trị nước ta vào ngày 1 tháng 6năm Vĩnh Lạc thứ 5 [1407] cho lập ty Tăng đạo tại phủ Giao Châu ; quabước đầu trắc nghiệm thử thách, đến năm Vĩnh Lạc thứ 14 [10/6/1416] ralệnh thiết lập hàng loạt các ty Nho Học, Tăng, Ðạo, Âm Dương. Có thể tómtắt các tổ chức này như sau :- Nho Học : gồm 12 ty tại phủ, 19 ty tại châu, 62 ty tại huyện.- Âm Dương Học : 6 ty tại phủ, 14 ty tại châu, 26 ty tại huyện.- Phật Học : 3 ty Tăng Cang tại phủ, 14 dẫn Tăng Chính tại châu, 56 tyTăng Hội tại huyện.- Ðạo Học : 6 Ðạo Kỷ tại phủ, 15 Ðạo Chính tại châu, 37 Ðạo Hội tại cáchuyện.(4)Riềng mối cai trị của nhà Minh chặt chẽ từ trên xuống dưới, chính sáchcương nhu lẫn lộn, quản lý bằng mọi cách ; khiến một lần vùng dậy khómà thoát khỏi xiềng xích. Tuy nhiên dân ta vốn kiên cường không chịukhuất, đấu tranh đến cùng ; đặc tính này được vua Càn Long nhà Thanhmô tả trong đạo dụ về việc từ chối mang quân sang nước ta để phục thùvua Quang Trung, như sau :“…Xứ này thuỷ thổ ác liệt không thể ở lâu, dân tình lại trí trá phản phúc vôthường ; đời trước đã chia đất này thành quận huyện, rồi không bao lâu lạixẩy ra biến cố, lấy bánh xe trước đổ để làm răn, thực khó giữ được vàichục năm mà không gây ra việc.” (5)Ðể làm sáng tỏ sự nghiệp đấu tranh của dân tộc, chúng tôi dùng tư liệu từsử Trung Quốc và sử nước nhà, cố gắng thực lục từng năm một, kể từnăm 1407 là năm nhà Minh thiết lập nền cai trị, cho đến năm 1428 khiVương Thông buộc phải mang quân về nước ; trong đó có những caotrào, thoái trào ; ưu điểm, nhược điểm, để rút kinh nghiệm và làm tài liệutham khảo.Chú thích1. Ôn cố tri tân : Ôn việc xưa để biết việc mới ngày nay. (Khổng Tử, LuậnNgữ)2. 472 vệ môn cho quân dân tức 472 cơ quan quân sự và dân sự. Gồm : 1Đô ty + 1 Bố chánh ty + 1 Án sát ty + 10 vệ + 2 Thiên hộ sở + 15 phủ + 41châu + 208 huyện + 1 ty Thị bạc + 100 ty Tuần kiểm + 92 ty cục thuế k ...