Thực lục về cuộc đấu tranh chống ngoại xâm dưới thời quân Minh cai trị_4

Ngày 6 tháng 11 năm Vĩnh Lạc thứ 9 [21/11/1411]Quan Tổng binh Giao Chỉ Anh Quốc công Trương Phụ dùng binh thuyền truy bắt bọn đồ đảng Trần Quí Khoách tại vùng ven biển ; nghe tin các châu huyện Thạch Thất, Phúc An và bọn thảo khấu Lê Nhị, Phạm Khang tiến đến gần thành Giao Châu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực lục về cuộc đấu tranh chống ngoại xâm dưới thời quân Minh cai trị_4Thực lục về cuộc đấu tranhchống ngoại xâm dưới thời quân Minh cai trị Ngày 6 tháng 11 năm Vĩnh Lạc thứ 9 [21/11/1411]Quan Tổng binh Giao Chỉ Anh Quốc công Trương Phụ dùng binh thuyềntruy bắt bọn đồ đảng Trần Quí Khoách tại vùng ven biển ; nghe tin cácchâu huyện Thạch Thất, Phúc An và bọn thảo khấu Lê Nhị, Phạm Khangtiến đến gần thành Giao Châu. Vì lo liệu giặc có thể phá cầu nổi bắc quasông Nhuệ, ngăn chặn tại sông Sinh Quyết, cùng làm tắc nghẽn conđường đến Hậu vệ phủ Giao Châu, nên mang quân chinh phạt. Bọn Lê Nhịvà Phạm Khang tập hợp được hơn 5000 quân chống cự với quan quân, bịbại. nguỵ Long Hổ Tướng quân Đại Đô đốc Lê Nhị trúng tên chết ; giếtnguỵ Dực Vệ Tướng quân Đồng Tri Đô đốc Nguyễn Thi tại trận, bắt sốngnguỵ Dực Vệ Tướng quân Dương Nhữ Mai, nguỵ Phòng Ngự sứ PhùngÔng; chém bêu đầu hơn 1500 tên để làm răn, bọn giặc còn lại chạy trốnvào rừng núi đầm lạch, sau đó bị truy kích giết hết. Tướng giặc PhạmKhang, Đỗ Cá Đán, Đặng Minh, Nguyễn Tư Hàm chạy trốn xa. Rồi sau đóbọn chúng bị bắt ; từ nay các châu huyện Từ Quảng, Phúc An đều đượcyên ổn. (Minh Thực Lục v. 12, tr. 1523-1524; Thái Tông q. 121, tr. 1a)Ngoài ra phải kể đến : Tại châu Lợi Nhân [Hà Nam], Lê Mão nổi dậy, bị Thổquan bắt giết (3). Tại châu Khoái, phủ Kiến Xương [Hải Hưng] Ðinh Bồ nổidậy, Bố chánh Giao Chỉ Hoàng Phúc chiêu dụ nhưng không ra đầu thú (3).Tại châu Vạn Nhai, Lạng Sơn, Dương Cao Thiêm chiếm đất hiểm chốngcự, sau đó ra đầu thú (3). Tại huyện Ma Lung, phủ Quảng Oai [Hà Tây],Bạch Sư Ðiểm thừa lúc quân Minh đi đánh Giậc Áo Ðỏ tại Thái Nguyên,bèn nổi dậy (4). Tại châu Hạ Hồng phủ Tân an [Hải Hưng] Trần Tồn Nhânnổi dậy (4).Số lượng quân Minh chết lúc này khá nhiều, một văn bản tiết lộ nhà Minhdùng tiền uỷ lạo cho 3 420 tên quân tử trận :Ngày 8 tháng 11 năm Vĩnh Lạc thứ 9 [23/11/1411]Ban cho quan quân tòng chinh Giao Chỉ, cùng những kẻ tử trận gồm 3420người, 44.164 đỉnh tiền giấy. (Minh Thực Lục v. 12, tr. 1524; Thái Tông q.121, tr. 1b)Tháng giêng năm Nhâm Thìn [1412] viên Phụ đạo huyện Ðại Từ phủ TháiNguyên là Nguyễn Nhuế khởi binh, hoạt động tại vùng Tam Ðảo [Vĩnh Phú]bị Trương Phụ bắt.Tháng 9/1412 xẩy ra cuộc thuỷ chiến lớn tại cửa biển Yên Mô [Ninh Bình],mỗi bên tham dự đến mấy trăm chiếc thuyền. Trận chiến xẩy ra suốt buổisáng ; mặc dầu chiến đấu rất hăng nhưng rốt cuộc quân nhà Hậu Trần bịđại bại phải từ bỏ chiến trường vùng hạ lưu sông Hồng :Ngày 1 tháng 8 Năm Vĩnh Lạc thứ 10 [6/9/1412]Ngày hôm nay quan Tổng binh Anh quốc công Trương Phụ đóng thuỷquân tại cửa biển Yên Mô, nhìn đằng xa thấy thuyền giặc từ Đại An vàocửa biển Thần Đầu, bèn sai bọn Đô chỉ huy Phương Chính đánh. Thuyềngiặc trên 400 chiếc ra khỏi cửa biển Thần Đầu, chia làm 3 đội. Bấy giờ gióbắc thổi, Phụ suất quân đánh vào giữa trận ; khí thế giặc rất tinh nhuệ,quan quân phấn đấu tiến thẳng, thuyền sát cạnh thuyền, gươm giáo côngkích, hoả khí tấn công, giặc chống không nổi bèn chèo thuyền rút lui.Quan quân truy kích bén gót, dùng câu liêm giết chết, đánh từ giờ Mãođến giờ Tỵ (1), giặc đại bại ; bắt sống bọn Dực vệ Đại tướng quân Trần Lỗi,Long hổ Tướng quân Đặng Nhữ Hý, Lê Mục ; các Tướng quân như Kimngô, Vũ vệ, Uy vệ, Ninh vệ ; các Sứ như Hiệu uý, An phủ, Đoàn luyện,Tuần kiểm là bọn Nguyễn Lâm gồm 75 người ; cùng tuỳ tòng khác hơn1000 ; chém chết trôi không tính hết. Đảng giặc bọn Nguyễn Sư [Suý] chạytrốn. Phụ đốc thúc quân đuổi theo nhưng không kịp, bèn quay lại. Bọn Lỗi40 người bị thương nặng, bèn chém để làm răn. Bỏ vào cũi, giải bọn ĐặngNhữ Hý gồm 30 người về kinh. (Minh Thực Lục v. 12, tr. 1615; Thái Tôngq.131, tr. 1a)Tiếp tục tiến quân, Trương Phụ mang quân đến huyện Thổ Hoàng, phủNghệ An [nay thuộc huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh] lùng bắt Thiếu bảonhà Hậu Trần là Phan Quí Hữu, viên này sai con là Phan Liêu xin hàng, cácvùng Thanh Hoá, Nghệ An đều vào tay giặc :Ngày 26 tháng 10 năm Vĩnh Lạc thứ 10 [30/11/1412]Quan Tổng binh Giao Chỉ Anh quốc công Trương Phụ mang quân đếnsông Ác huyện Thổ Hoàng (2), phủ Nghệ An để lùng bắt bọn nguỵ Thiếubảo Phan Quí Hữu, bọn giặc nghe tin đều trốn. Quý Hữu trốn tại núi KhảLôi, sai con là Liêu xin hàng, bèn cấp bảng gọi đến. Cha con Quý Hữucùng bọn Ngô Đạm 17 người cũng đến cửa quân xin hàng. Phụ nhận sắcchỉ ban cho Quí Hữu chức Phó sứ ty Án sát Giao Chỉ coi phủ Nghệ An đểchiêu phủ quân dân. Rồi sau đó bọn Tướng quân nguỵ Tri phủ Quan sátAn phủ Chiêu thảo sứ Trần Mẫn, Nguyễn Sĩ Cần, Trần Toàn Úc, Trần ToànMẫn, Trần Lập, Nguyễn Sảng, Nguyễn Yểm, Nguyễn Điệu tiếp tục xin hàng.(Minh Thực Lục v. 12, tr.1633-1634; Thái Tông q. 133, tr. 3a-4b)Lúc này tại Lạng Sơn có Nông Văn Lịch tụ tập dân chúng chiếm lãnh đấtđai, chẹn đường đi lại của quân Minh, giết bắt rất nhiều. Viên Tham chínhngười Việt là Mạc Thuý mang quân vào đánh, bị trúng tên thuốc độc màchết (3). Nguyễn Liễu người Lý Nhân [Hà Nam] chiêu dụ người các huyệnLục Na [ ...