Thực trạng các bệnh về mắt và khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc mắt ban đầu của người dân tại một số tỉnh, thành phố ở Việt Nam

Nghiên cứu “Thực trạng mô hình dịch vụ chăm sóc mắt tuyến huyện tại một số tỉnh/thành phố ở Việt Nam” nhằm cung cấp thông tin đầy đủ về thực trạng CSM tại tuyến huyện thuộc các vùng, miền khác nhau trong cả nước và cung cấp các bằng chứng về thực trạng bệnh về mắt, thói quen của cộng đồng trong CSMPCML, nhu cầu và khả năng tiếp cận của người dân với các dịch vụ CSMPCML tại các địa phương.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực trạng các bệnh về mắt và khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc mắt ban đầu của người dân tại một số tỉnh, thành phố ở Việt NamVAI TRÒ CỦA Y TẾ CƠ SỞ TRONG CHĂM SÓC SỨC KHỎE NHÂN DÂN THỰC TRẠNG CÁC BỆNH VỀ MẮT VÀ KHẢ NĂNG TIẾP CẬN DỊCH VỤ CHĂM SÓC MẮT BAN ĐẦU CỦA NGƯỜI DÂN TẠI MỘT SỐ TỈNH, THÀNH PHỐ Ở VIỆT NAM ThS. Vũ Thị Minh Hạnh10, ThS. Vũ Thúy Nga11, ThS. Vũ Thị Mai Anh12, ThS. Hoàng Ly Na12, ThS. Trần Thị Hồng Cẩm12, ThS. Hoàng Thị Mỹ Hạnh12, ThS. Nguyễn Việt Hà12, CN. Vũ Mạnh Cường12, ThS. Ngô Phương Thảo12TÓM TẮT Kết quả trình bày trong bài báo là một phần của kết quả nghiên cứu “Thực trạng mô hình dịchvụ chăm sóc mắt tuyến huyện tại một số tỉnh/thành phố tại Việt Nam năm 2016” do các nghiên cứuviên của Viện Chiến lược và Chính sách Y tế, Bộ Y tế phối hợp với Bệnh viện Mắt Trung ương tiếnhành từ tháng 11 năm 2016 đến tháng 7 năm 2017. Nghiên cứu tìm hiểu về thực trạng bệnh về mắt,nhu cầu và khả năng tiếp cận với dịch vụ chăm sóc mắt phòng chống mù lòa (CSMPCML) của ngườidân tại các vùng, miền trong cả nước; thực trạng mô hình dịch vụ chăm sóc mắt (CSM) tại các huyệnở một số tỉnh, thành phố; đồng thời chỉ ra những khó khăn, bất cập đối với việc nâng cao chất lượngcung cấp dịch vụ chăm sóc mắt ban đầu (CSMBĐ) tại tuyến huyện và đề xuất giải pháp về mô hìnhdịch vụ CSM tuyến huyện phù hợp với bối cảnh kinh tế - xã hội của từng vùng, miền nhằm nâng caochất lượng CSMBĐ trong cả nước. Về thực trạng bệnh về mắt, thói quen của cộng đồng trong CSMPCML, nhu cầu và khả năngtiếp cận của người dân với các dịch vụ CSMPCML tại các địa phương thuộc địa bàn nghiên cứu,kết quả khảo sát cho thấy: Thực trạng các bệnh mắt tại những địa bàn nghiên cứu đã và đang có sự dịch chuyển rõ rệt từcác bệnh lây nhiễm sang các bệnh không lây. Tuy nhiên, tùy theo bối cảnh tự nhiên, kinh tế -xã hộicủa từng vùng, miền mà tần suất xuất hiện của từng loại bệnh có thể khác nhau. Kiến thức và hành vithực hành CSM của người dân mặc dù đã được cải thiện hơn so với trước song vẫn chưa theo kịp vớinhững biến đổi về mô hình các bệnh mắt trong thực tế. Khả năng tiếp cận với dịch vụ CSM, nhất làvới các cơ sở y tế tuyến trên của dân cư tại các địa bàn nghiên cứu còn nhiều hạn chế bởi những ràocản từ những thói quen bất lợi trong cộng đồng cùng sự thiếu hụt thông tin về cơ sở khám chữa bệnhvà khoảng cách địa lý. Đa số người dân chỉ tiếp cận được với các cơ sở CSM ban đầu tại tuyến xã vàtuyến huyện và họ luôn có mong muốn được thụ hưởng nhiều hơn các dịch vụ CSM tại tuyến huyện. Từ khóa: thực trạng, bệnh về mắt, khả năng tiếp cận, dịch vụ chăm sóc mắt10 Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách Y tế11 Tạp chí Chính sách Y tế12 Khoa Xã hội học Y tế - Viện Chiến lược và Chính sách Y tế 48 Sè 26/2018I. ĐẶT VẤN ĐỀ Trong bối cảnh trên, Viện Chiến lược và Chính sách y tế đã phối hợp với Bệnh viện Mắt Trong những năm qua, Việt Nam đã có nhiều Trung ương tiến hành nghiên cứu “Thực trạngnỗ lực trong triển khai chương trình Phòng chống mô hình dịch vụ chăm sóc mắt tuyến huyện tạimù lòa trên phạm vi toàn quốc. Mặc dù đã đạt được một số tỉnh/thành phố ở Việt Nam” nhằm cungmột số thành tích đáng ghi nhận song hoạt động cấp thông tin đầy đủ về thực trạng CSM tại tuyếnCSM phòng chống mù lòa (CSMPCML) ở nước huyện thuộc các vùng, miền khác nhau trong cảta hiện vẫn đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, nước và cung cấp các bằng chứng về thực trạngbất cập về mô hình tổ chức của mạng lưới CSM, bệnh về mắt, thói quen của cộng đồng trongnhân lực CSM, điều kiện cơ sở vật chất và trang CSMPCML, nhu cầu và khả năng tiếp cận củathiết bị CSM, đầu tư ngân sách cho hoạt động người dân với các dịch vụ CSMPCML tại cácCSMPCML… Đặc biệt tại tuyến huyện nơi cung địa phương. Nghiên cứu này được tài trợ bởi Tổcấp dịch vụ CSM ban đầu, hầu hết các bệnh viện chức Fred Hollows Foundation (FHF).đa khoa (BVĐK) hoặc Trung tâm Y tế (TTYT)huyện đều không có đơn vị CSM độc lập mà chỉ II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁPthuộc liên chuyên khoa (Khám bệnh hoặc Ngoại NGHIÊN CỨUsản hay Tai- Mũi- Họng, Răng- Hàm -Mặt …). 1. Địa bàn nghiên cứu:Tỷ lệ huyện có bác sỹ chuyên khoa (BSCK) Mắtchỉ đạt 46%, huyện có y sỹ/điều dưỡng chuyên 7 tỉnh/thành phố thuộc 3 miền trong cả nướckhoa Mắt đạt 70% trong khi theo khuyến cáo (Sơn La, Hải Dương, Kon Tum, Quảng Nam,của Chương trình Thị giác 2020 mỗi huyện cần Đà Nẵng, Bà Rịa – Vũng Tàu, Trà Vinh).có 1 BSCK Mắt và 2 -3 điều dưỡng/y sỹ chuyên 2. Đối tượng nghiên cứu:khoa (ĐD/YSCK) Mắt. Khả năng cung cấp dịchvụ CSM tại các cơ sở CSM tuyến huyện rất hạn Là những nhóm xã hội có liên quan trựcchế, mới chỉ cung cấp được một số dịch vụ thiết tiếp tới việc triển khai thực hiện chương trìnhyếu về CSM như lấy dị vật giác mạc, chích chắp CSMPCML từ trung ương tới tỉnh/thành, quận/lẹo, ...