Thực trạng hệ thống giáo dục Việt Nam và các đề xuất giải pháp hướng tới một nền giáo dục thực chất

Bài viết "Thực trạng hệ thống giáo dục Việt Nam và các đề xuất giải pháp hướng tới một nền giáo dục thực chất" nhằm xây dựng một nền giáo dục thực chất là định hướng của Đảng, Nhà nước, Bộ Giáo dục & Đào tạo và của toàn dân ta. Để góp một phần nhỏ trong công cuộc ấy, bài viết phân tích thực trạng của nền giáo dục nước nhà ở các cấp độ từ đó vạch ra những hạn chế, thiếu sót và đề xuất một số giải pháp cụ thể trong giai đoạn hiện nay. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực trạng hệ thống giáo dục Việt Nam và các đề xuất giải pháp hướng tới một nền giáo dục thực chất THỰC TRẠNG HỆ THỐNG GIÁO DỤC VIỆT NAM VÀ CÁC ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP HƯỚNG TỚI MỘT NỀN GIÁO DỤC THỰC CHẤT Lê Thị Thúy Hà* 1 Tóm tắt: Xây dựng một nền giáo dục thực chất là định hướng của Đảng, Nhà nước, Bộ Giáo dục & Đào tạo và của toàn dân ta. Để góp một phần nhỏ trong công cuộc ấy, bài viết phân tích thực trạng của nền giáo dục nước nhà ở các cấp độ từ đó vạch ra những hạn chế, thiếu sót và đề xuất một số giải pháp cụ thể trong giai đoạn hiện nay. Từ khóa: Giáo dục thực chất, giải pháp, thực trạng.1. MỞ ĐẦU Một trong những chiến lược của Việt Nam để đạt được tăng trưởng kinh tế hơnnữa là hiện đại hóa hệ thống giáo dục, vốn bị đánh giá là tụt hậu so với các nước ĐôngNam Á khác. Giáo dục là đặc điểm nổi bật trong “chiến lược phát triển kinh tế - xã hộigiai đoạn 2011-2020” hiện nay, nhằm thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực, tăng cườngtuyển sinh vào giáo dục đại học và hiện đại hóa giáo dục để đáp ứng nhu cầu côngnghiệp hóa đất nước trong môi trường toàn cầu. Các mục tiêu của một số cải cách giáodục hiện tại đã được đưa ra trong chỉ thị của Chính phủ từ năm 2005 về “Cải cách toàndiện giáo dục đại học ở Việt Nam, 2006–2020”. Thực tiễn thực hiện cải cách giáo dụcđã đạt được thành tựu và còn tồn tại những bất cập nào sẽ được đưa ra qua các thốngkê, phân tích dưới đây từ đó đề xuất các giải pháp cho một nền giáo dục thực chất vàchất lượng.2. THỰC TRẠNG NỀN GIÁO DỤC VIỆT NAM2.1. Giáo dục và đào tạo trong nước2.1.1. Thực trạng giáo dục trong nước2.1.1.1. Giáo dục tiểu học và trung học Việc tăng cường tài trợ cho giáo dục và các biện pháp cải cách khác đã dẫn đếnnhững cải thiện to lớn về tỷ lệ nhập học và chất lượng giáo dục. Ví dụ, ở cấp Tiểu học,* Học viện Ngân hàng Bắc Ninh.306 KỶ YẾU HỘI THẢO QUỐC GIA: XÂY DỰNG NỀN GIÁO DỤC THỰC CHẤT - ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁPđã đạt được nhiều tiến bộ trong việc thu hẹp khoảng cách giữa các trung tâm thànhthị và các vùng nông thôn - tỷ lệ thu nhận sơ cấp thuần ở các vùng nông thôn như TâyNguyên và Đồng bằng sông Cửu Long tăng từ 58% lên 80% trong năm 2000-2001 lên99 và 94% vào năm 2012-2013. Tỷ lệ lưu ban và bỏ học giảm đáng kể trên cả nước. Tỷlệ nhập học Trung học cơ sở tăng từ 69,5% năm 2000/01 lên 92% năm 2012/13 trêntoàn quốc. Các thành tựu khác bao gồm cải thiện đáng kể tỷ lệ học sinh/ giáo viên vàsự gia tăng tỷ lệ biết đọc biết viết của thanh niên từ 93% năm 2002 lên 97% năm 2012.Tỷ lệ tốt nghiệp Trung học phổ thông ở mức 95% vào năm 2015-2016.[1,tr11,12] Với những cải thiện gần đây về chất lượng giáo dục ở cấp trung học cơ sở, ViệtNam xếp thứ 17/65 quốc gia, trước các nước phương Tây như Úc, Mỹ, Pháp, khi lầnđầu tiên tham gia vào nghiên cứu PISA của OECD năm 2012. Một số nhà quan sát chorằng kết quả đáng kể tốt không phản ánh thực sự chất lượng giáo dục Việt Nam và cóthể là kết quả của các kỳ thi chú trọng vào toán học và hình thức kiểm tra tiêu chuẩn.Những người khác cho rằng thành công của Việt Nam dựa trên thiết kế chương trìnhngoại khóa thông minh và nên là hình mẫu cho các nước ASEAN có thứ hạng thấphơn như Malaysia, Indonesia và Thái Lan. Giáo dục phổ thông trung học: Trong những năm gần đây, đầu vào trung họcphổ thông công lập phụ thuộc vào các kỳ thi đầu vào nghiêm ngặt. Sự cạnh tranh đặcbiệt gay gắt vào “các trường trung học năng khiếu” danh tiếng, các trường trung họcchuyên biệt cung cấp các chương trình tập trung vào các môn học như Ngoại ngữ.Học sinh không đạt điểm cao trong các kỳ thi tuyển sinh để được nhận vào các trườngtrung học phổ thông theo hướng chung có thể xin học các chương trình trung học phổthông hướng nghiệp hoặc các trường tư thục đắt tiền.2.1.1.2. Giáo dục đại học và đào tạo nghề (VET) Việt Nam đang cần gấp về lao động có kỹ năng - sự thiếu hụt do tốc độ tăngtrưởng kinh tế nhanh chóng của đất nước và sự hiện diện ngày càng nhiều các công tynước ngoài. Việc làm trong lĩnh vực nông nghiệp giảm từ 69% năm 1997 xuống 48%năm 2011 với khoảng 1 triệu lao động chuyển đổi từ nông nghiệp sang các ngành côngnghiệp và dịch vụ hàng năm năm 2014. Tuy nhiên, phần lớn lực lượng lao động hiệnđang thiếu đủ kỹ năng và kỹ thuật chuyên môn trong nhiều lĩnh vực, từ công nghệthông tin và truyền thông đến ngân hàng, kế toán, du lịch hoặc chăm sóc sức khỏe.83% lực lượng lao động vẫn chưa được đào tạo trong năm 2012 và năng suất lao độngbằng 37% của Thái Lan và 23,3% của Malaysia vào năm 2010, theo OECD. Do đó, Chính phủ Việt Nam đã coi phát triển nguồn nhân lực là ưu tiên hàng đầuvà tìm cách bắt kịp các nước khác trong cộng đồng ASEAN, tăng cường phân bổ vốncho VET và thúc đẩy việc thành lập các cơ sở dạy nghề mới, lên 165 trường cao đẳngPhần 2: DẠY THẬT, HỌC THẬT - ...