Thực trạng nhận thức về hướng nghiệp của học sinh, giáo viên và phụ huynh học sinh trường trung học cơ sở

Trong bài viết này, bằng phương pháp điều tra, phỏng vấn và quan sát đã nghiên cứu nhận thức của học sinh, giáo viên và phụ huynh học sinh trường THCS tại huyện Sóc Sơn về hướng nghiệp. Kết quả cho thấy, học sinh, giáo viên và phụ huynh học sinh đều nhận thức được tầm quan trọng của hướng nghiệp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực trạng nhận thức về hướng nghiệp của học sinh, giáo viên và phụ huynh học sinh trường trung học cơ sởHNUE JOURNAL OF SCIENCE DOI: 10.18173/2354-1075.2019-0024Educational Sciences, 2020, Volume 65, Issue 4C, pp. 31-40This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn THỰC TRẠNG NHẬN THỨC VỀ HƯỚNG NGHIỆP CỦA HỌC SINH, GIÁO VIÊN VÀ PHỤ HUYNH HỌC SINH TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ Trương Thị Hoa Khoa Tâm lí Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Tóm tắt. Định hướng nghề nghiệp cho học sinh là nhiệm vụ không chỉ của học sinh, giáo viên mà còn của cả phụ huynh học sinh. Muốn hướng nghiệp đạt kết quả tốt thì bản thân học sinh (HS), giáo viên (GV) và phụ huynh học sinh phải nhận thức sâu sắc về hoạt động này. Trong bài viết này, bằng phương pháp điều tra, phỏng vấn và quan sát đã nghiên cứu nhận thức của học sinh, giáo viên và phụ huynh học sinh trường THCS tại huyện Sóc Sơn về hướng nghiệp. Kết quả cho thấy, học sinh, giáo viên và phụ huynh học sinh đều nhận thức được tầm quan trọng của hướng nghiệp. Học sinh, giáo viên và phụ huynh học sinh nhận thức được các tiêu chí để lựa chọn ngành nghề, lựa chọn trường đào tạo để theo học, tuy nhiên sự nhận thức này còn chưa sâu sắc, còn nhiều hạn chế dẫn đến học sinh định hướng ngành nghề chưa đúng và mang tính cảm tính. Từ khoá: học sinh, giáo viên, phụ huynh học sinh, hướng nghiệp, ngành nghề.1. Mở đầu Hướng nghiệp là một hoạt động không thể thiếu được trong nhà trường phổ thông, trongtừng gia đình. Hướng nghiệp giúp học sinh lựa chọn được ngành nghề phù hợp với khả năng, sởthích, tính cách và khí chất của mỗi cá nhân học sinh và phù hợp với nhu cầu của xã hội đối vớihọc sinh trung học phổ thông và tạo điều kiện phân luồng hiệu quả học sinh trung học cơ sở.Hiện nay với sự tác động của cách mạng công nghiệp 4.0, hệ thống các ngành nghề thay đổinhanh chóng vì vậy, hướng nghiệp truyền thống đã quan trọng, hướng nghiệp 4.0 còn quantrọng hơn. Parsons cho rằng: Hướng nghiệp là một sự trợ giúp những người trẻ trong việc chọnnghề, chuẩn bị cho công việc và tìm lối ra, xây dựng nghề nghiệp hiệu quả và thành công [1].James P. Sampson, JR. Robert C. Readon, Gary W. Peterson, Janet G. Lenz cho rằng hướngnghiệp là quá trình giúp con người xác định kiến thức bản thân, sự lựa chọn nghề nghiệp và quátrình đưa ra quyết định [2]. Theo Đặng Danh Ánh: “Hướng nghiệp là hệ thống các biện pháp tácđộng của Nhà nước, nhà trường, gia đình và của toàn xã hội, nhằm giúp cho con người lựa chọnvà xác định được vị trí nghề nghiệp của mình trong cuộc sống và trên cơ sở kết hợp nguyệnvọng, sở trường, năng lực của cá nhân với nhu cầu nhân lực của các thành phần kinh tế” [3].Gần đây, đã có một vài nghiên cứu về hướng nghiệp tuy nhiên tập trung nghiên cứu nhiều vềnăng lực giáo dục hướng nghiệp như nghiên cứu của Lê Thị Duyên về thực trạng năng lực giáodục của giáo viên các trường trung học phổ thông [4], các bài viết của tác giả Trương Thị Hoavề các năng lực giáo dục hướng nghiệp của sinh viên sư phạm và các năng lực tổ chức hoạtđộng trải nghiệm hướng nghiệp, năng lực dạy học kiến thức giáo dục hướng nghiệp vào trongNgày nhận bài: 12/2/2020. Ngày sửa bài: 17/3/2020. Ngày nhận đăng: 25/3/2020.Tác giả liên hệ: Trương Thị Hoa. Địa chỉ e-mail: truonghoasphn@gmail.com 31 Trương Thị Hoacác môn học, năng lực tư vấn hướng nghiệp của sinh viên [5-8]. Tuy nhiên những nghiên cứu vềthực trạng hướng nghiệp cho học sinh gần đây còn ít. Như vậy, hướng nghiệp là một quá trình tác động của các lực lượng giáo dục trong vàngoài nhà trường nhằm trang bị cho HS một sự hiểu biết rõ ràng về đặc điểm bản thân, vềngành, nghề từ đó học sinh có thể lựa chọn được ngành, nghề phù hợp với đặc điểm bản thân vànhu cầu của xã hội. Vậy trước vai trò quan trọng của hướng nghiệp, học sinh, giáo viên và phụhuynh học sinh có nhận thức như thế nào? Và sự lựa chọn ngành nghề của học sinh ra sao? Sựđịnh hướng của phụ huynh học sinh cho con em mình như thế nào? Bài viết này nghiên cứunhận thức về hướng nghiệp cho học sinh trung học cơ sở ở huyện Sóc Sơn, Hà Nội trên cơ sở đótìm ra những biện pháp cần thiết và hiệu quả nhằm góp phần nâng cao chất lượng hoạt độnghướng nghiệp cho học sinh trung học cơ sở trong giai đoạn hiện nay.2. Nội dung nghiên cứu Bài viết được nghiên cứu trên 336 học sinh lớp 9 trung học cơ sở, 45 giáo viên chủ nhiệm,342 phụ huynh học sinh (PHHS) của huyện Sóc Sơn, Hà Nội. Chúng tôi sử dụng các phươngpháp điều tra, phỏng vấn và quan sát để tiến hành nghiên cứu này. Với phương pháp điều tra,chủ yếu chúng tôi dùng câu hỏi đóng, HS, GV và PHHS chỉ cần tích vào ý nào mà mình thấyphù hợp.2.1. Nhận thức về tầm quan trọng ...