Thực trạng nhu cầu về các hình thức tư vấn hướng nghiệp của học sinh một số trường trung học phổ thông tại thành phố Hồ Chí Minh

Tư vấn hướng nghiệp là hoạt động có ý nghĩa quan trọng đối với học sinh trung học phổ thông, giúp các em xác định được những phẩm chất và năng lực, sở thích và những điều kiện cần thiết phù hợp với ngành mà các em lựa chọn. Bài viết này trình bày về thực trạng nhu cầu của học sinh trung học phổ thông tại thành phố Hồ Chí Minh về các hình thức tư vấn hướng nghiệp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực trạng nhu cầu về các hình thức tư vấn hướng nghiệp của học sinh một số trường trung học phổ thông tại thành phố Hồ Chí MinhVJETạp chí Giáo dục, Số 427 (Kì 1 - 4/2018), tr 15-18; 55THỰC TRẠNG NHU CẦU VỀ CÁC HÌNH THỨC TƯ VẤN HƯỚNG NGHIỆPCỦA HỌC SINH MỘT SỐ TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNGTẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINHLê Duy Hùng - Trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí MinhNgày nhận bài: 23/02/2018; ngày sửa chữa: 26/02/2018; ngày duyệt đăng: 06/03/2018.Abstract: Career counselling is an important activity for high school students, helping them toidentify the qualities and abilities, interests, and conditions needed in their industry to choose.However, career counselling for students in our country still focuses on introducing the schoolsand their curriculum. This article presents the current state of the needs of high school students inHo Chi Minh City on the vocational counselling as well as patterns of career counselling.Keywords: Need, high school students, vocational counselling.1. Mở đầuTư vấn hướng nghiệp (TVHN) là các hoạt độngnhằm hỗ trợ mỗi cá nhân chọn lựa và phát triển chuyênmôn nghề nghiệp phù hợp nhất với khả năng của cá nhân,đồng thời thỏa mãn nhu cầu nhân lực cho tất cả các lĩnhvực nghề nghiệp (thị trường lao động) ở cấp độ địaphương và quốc gia. TVHN giúp học sinh (HS) nắm bắtđược khái niệm nghề, nhu cầu của xã hội về nguồn laođộng, sự phù hợp của những đặc điểm tâm lí cá nhân đốivới nghề mà các em định chọn. TVHN là “chiếc cầu nối”giúp HS dễ dàng nắm bắt được vấn đề mà bản thân đangtrăn trở. Tuy nhiên, ở các trường phổ thông hiện nay, hoạtđộng TVHN đang bị “hiểu nhầm” là giới thiệu cácchương trình đào tạo của các trường đại học, cao đẳng,dạy nghề (48,8%) [1; tr 41]) chứ chưa phải là giúp HSxác định được những phẩm chất, năng lực, sở thích vàđiều kiện kinh tế phù hợp với nghề nghiệp mà các em sẽchọn. Thực chất, giới thiệu trường chỉ là một hình thứcđược tiến hành sau khi các em đã chọn được nghề, việccòn lại chỉ là chọn trường có nghề để theo học. Việc hiểuchưa đúng về hình thức TVHN và chưa tổ chức đượcnhững cách thức TVHN đáp ứng mong muốn của HStrung học phổ thông (THPT) đã làm cho các em chưathấy được tầm quan trọng của hoạt động này trong việcđịnh hướng nghề cho tương lai của bản thân. Vì những lído trên, bài viết trình bày những hình thức TVHN màhiện nay HS có nhu cầu được tổ chức.2. Nội dung nghiên cứu2.1. Tư vấn hướng nghiệp và nhu cầu về các hình thứctư vấn hướng nghiệp của học sinh phổ thôngTheo chỉ thị 33/2003/CT-Bộ GD-ĐT: “Hướng nghiệpcho HS phổ thông bằng các hình thức: Tích hợp nội dunghướng nghiệp vào các môn học, lao động sản xuất và họcnghề phổ thông, hoạt động sinh hoạt hướng nghiệp và cáchoạt động ngoại khóa khác”. Có rất nhiều các hình thứcTVHN khác nhau, mỗi hình thức có tác động tới một hoặc15nhiều khía cạnh khác nhau trong quá trình chọn nghề củaHS. Việc đáp ứng nhu cầu của HS về các hình thức TVHNsẽ giúp các em có cơ hội hiểu được nghề mà mình địnhchọn, khám phá khả năng, sở thích của bản thân, đồng thờiđánh giá được nhu cầu lao động của xã hội hiện nay đốivới các ngành nghề. Như vậy, nhu cầu của HS THPT vềhình thức TVHN là những nhu cầu cần được trợ giúp bởicác hình thức TVHN trực tiếp hoặc gián tiếp để thỏa mãnnhu cầu TVHN của bản thân.Hình thức TVHN trực tiếp: - TVHN có thể tại vănphòng, trung tâm; - TVHN thông qua nhóm “Giúp HSkhám phá sở thích, khả năng nghề nghiệp của bản thân;giúp HS biết liên hệ sự hiểu biết về bản thân với thông tinvề thị trường tuyển dụng lao động, thông tin về ngành họchay nghề nghiệp ở các cơ sở đào tạo (trung cấp, cao đẳng,đại học...) để xác định hướng đi sau tốt nghiệp THPT...”[2; tr 9]; - TVHN thông qua các buổi sinh hoạt, lồng ghépqua học tập các môn văn hóa “Giúp HS biết được nhữngyêu cầu về kiến thức và kĩ năng của một số ngành nghềtrong các lĩnh vực liên quan đến môn học như lĩnh vựcsinh học, vật lí, hóa học, nghệ thuật, công nghệ... Từ đó,HS có thông tin, cơ sở để lập kế hoạch chọn nghề tươnglai...” [3; tr 56]; - Thông qua các hoạt động tham quan tạicác trường cao đẳng, đại học, các cơ sở sản xuất, nghenhững người đang làm các ngành nghề nói về công việccủa họ... “HS có cơ hội khám phá khả năng, sở thích, cátính và giá trị nghề nghiệp của bản thân. Việc tổ chức choHS tham quan các cơ sở sản xuất, các doanh nghiệp, cáccơ sở đào tạo nghề... nhằm tạo điều kiện cho HS được tậnmắt quan sát cơ chế vận hành máy móc trong sản xuất,các hoạt động của người lao động. Nhờ đó, HS hiểu rõhơn về đối tượng lao động, yêu cầu của ngành nghề màtrước đó các em mới biết qua sách vỡ” [3; tr 58]; - Thôngqua việc học và thực hành một nghề nào đó trong quá trìnhhọc phổ thông “HS không những có cơ hội để thử sứcmình trong một hoạt động lao động nghề nghiệp cụ thể màVJETạp chí Giáo dục, Số 427 (Kì 1 - 4/2018), tr 15-18; 55còn có điều kiện khám phá khả năng, sở thích, cá tính vàgiá trị nghề nghiệp của bản thân, nâng cao các kĩ năngthiế ...