Thực trạng sản xuất nông nghiệp của các hộ gia đình ở một huyện đồng bằng sông Cửu Long - Tôn Thiện Chiếu

Nội dung bài viết "Thực trạng sản xuất nông nghiệp của các hộ gia đình ở một huyện đồng bằng sông Cửu Long" trình bày về đặc điểm địa lý, tự nhiên và xã hội huyện Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng, cơ cấu nghề nghiệp của các hộ gia đình, tình hình sản xuất nông nghiệp của các hộ gia đình,... Hy vọng nội dung bài viết phục vụ hữu ích nhu cầu học tập, làm việc hiệu quả.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực trạng sản xuất nông nghiệp của các hộ gia đình ở một huyện đồng bằng sông Cửu Long - Tôn Thiện ChiếuX· héi häc sè 2 (74), 2001 31 Thùc tr¹ng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cñac¸c hé gia ®×nh ë mét huyÖn ®ång b»ng s«ng Cöu Long T«n ThiÖn ChiÕu Trong ®Þnh h−íng quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña mét ®Þa ph−¬ng,chóng ta kh«ng thÓ thiÕu ®−îc th«ng tin vÒ thùc tr¹ng t×nh h×nh s¶n xuÊt cña d©n c−trong vïng. Thùc tr¹ng s¶n xuÊt cña d©n c− lµ c¬ së cña quy ho¹ch b¶o ®¶m sù ph¸ttriÓn bÒn v÷ng cña ®Þa ph−¬ng. Bµi viÕt nµy rót ra mét phÇn tõ kÕt qu¶ cuéc ®iÒu trax· héi häc vµo th¸ng 3 n¨m 2000, vÒ vÊn ®Ò nãi trªn phôc vô cho dù ¸n: §Þnh h−íngph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi huyÖn VÜnh Ch©u, tØnh Sãc Tr¨ng. I. §Æc ®iÓm ®Þa lý tù nhiªn - x· héi 1.1. §Æc ®iÓm ®Þa lý - tù nhiªn. HuyÖn VÜnh Ch©u n»m ë phÝa Nam vµ §«ng Nam cña tØnh Sãc Tr¨ng, méthuyÖn ®ång b»ng ven biÓn, cã h¬n 43 km bê biÓn ë phÝa Nam vµ s«ng Mü Thanh baobäc phÝa B¾c, phÝa §«ng ®· t¹o cho huyÖn nh− lµ mét b¸n ®¶o ba mÆt ®Òu n−íc mÆn.ChÝnh nh÷ng ®Æc ®iÓm nµy ®· lµm cho huyÖn cã nh÷ng ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn thuËnlîi nh−ng còng lµ yÕu tè c¶n trë sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña huyÖn. HuyÖn cã diÖn tÝch®Êt canh t¸c t−¬ng ®èi lín: 36.740 ha, trong ®ã diÖn tÝch ®Êt trång lóa lµ 24.606 ha,nh−ng hµng n¨m chØ trång ®−îc mét vô mïa nhê n−íc m−a kho¶ng 21.500 ha. Ngoµimïa m−a, ng−êi n«ng d©n trong huyÖn muèn canh t¸c c¸c lo¹i c©y trång kh¸c ®Òuph¶i nhê vµo hÖ thèng n−íc ngÇm. Bê biÓn cña huyÖn tuy dµi song do n»m gÇn cöa s«ng nªn trë thµnh b·i båi, bïnl¾ng ®äng nhiÒu vµ biÓn n«ng. §iÒu nµy kh«ng thuËn lîi cho d©n c− sèng gÇn bê ph¸ttriÓn nghÒ ®¸nh b¾t c¸ hoÆc khai th¸c tiÒm n¨ng biÓn nh− lµm muèi hoÆc du lÞch. Do cÊu t¹o ®Þa h×nh, ®Þa chÊt ®· t¹o ra trong huyÖn hai vïng ®Êt: vïng tiÕpgi¸p ®Êt ven biÓn (nam trôc lé 38) lµ ®Êt c¸t pha, ngoµi trång lóa cßn cã kh¶ n¨ngtrång hoa mÇu, rau ®Ëu vµ c©y ¨n tr¸i cho n¨ng suÊt cao. Trªn vïng ®Êt nµy nÕu cã ®ñn−íc t−íi quanh n¨m nh©n d©n cã thÓ lu©n canh gèi vô lóa, rau, hµnh. Vïng phÝa b¾ctrôc lé 38 lµ ®Êt chuyªn trång lóa cã kh¶ n¨ng cho n¨ng suÊt cao. Khi cã hÖ thèng thñylîi dÉn n−íc ngät vïng nµy cã thÓ trång 3 vô lóa hoÆc hai lóa mét rau, mÇu. Do cã hÖ thèng s«ng, kªnh, r¹ch ®an xen vµ th«ng ra s«ng Mü Thanh ®· lµmcho hÖ thèng giao th«ng ®−êng thñy ph¸t triÓn ®i ®Õn hÇu hÕt c¸c x·. ChÝnh hÖ thèngkªnh r¹ch nhiÒu còng ®· ¶nh h−ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña giao th«ng ®−êng bé. ChØtrong mÊy n¨m gÇn ®©y ®−îc sù ®Çu t− cña tØnh vµ trung −¬ng, hÖ thèng giao th«ng Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn32 Thùc tr¹ng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cña c¸c hé gia ®×nh...®−êng bé míi ph¸t triÓn. Hai trôc ®−êng 38 vµ 11 ch¹y däc vµ ngang huyÖn ®· ph¸ bítsù c« lËp cña huyÖn víi c¸c huyÖn kh¸c trong tØnh vµ c¸c x· trong huyÖn víi nhau.M¹ng l−íi giao th«ng ®−êng bé néi huyÖn (®−êng liªn th«n, liªn x·) chñ yÕu lµ ®−êngcÊp phèi vµ ®−êng ®Êt, mÆt ®−êng hÑp, t¶i träng thÊp, hÖ thèng cÇu t¶i träng nhÑ chØ®¸p øng ®−îc cho c¸c ph−¬ng tiÖn th« s¬ hoÆc c¬ giíi nhá l−u th«ng. H¬n thÕ n÷a m¹ngl−íi giao th«ng nµy ph©n bè ch−a thËt hîp lý, cã khi hai x· n»m s¸t nhau nh−ng muènliªn hÖ trao ®æi hµng hãa ph¶i ®i ®−êng vßng. HÖ thèng ®iÖn l−íi ®· vÒ ®Õn tËn c¸c x·, song do møc sèng cña nh©n d©n cßnthÊp, ch−a ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó ®−a ®iÖn vµo sinh ho¹t, dÉn ®Õn cßn mét tû lÖ rÊt lín c¸ché d©n ch−a sö dông ®iÖn vµo s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t. Tû lÖ hé cã sö dông ®iÖn ë métsè x· nh− sau: x· VÜnh Ch©u: 23,6%; x· VÜnh H¶i: 9,1%; x· Lai Hßa: 20,9%; x· Hßa§«ng: 9,2%; x· Kh¸nh Hßa: 6,5%. Nh− vËy, tÝnh −u viÖt cña ®iÖn n¨ng: c¶i thiÖn®iÒu kiÖn s¶n xuÊt n©ng cao ®êi sèng v¨n hãa, tinh thÇn (trong ®ã cã th«ng tin khoahäc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, th«ng tin thÞ tr−êng cho nh©n d©n) ch−a ®Õn ®−îc víi ®¹i®a sè nh©n d©n trong huyÖn. 1.2. ®Æc ®iÓm x· héi cña d©n c−. Ngoµi nh÷ng ®Æc ®iÓm ®Þa lý tù nhiªn kÓ trªn ¶nh h−ëng ®Õn sù ph¸t triÓns¶n xuÊt cña huyÖn, th× ®Æc ®iÓm x· héi còng t¸c ®éng ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt mµkh«ng thÓ kh«ng nãi ®Õn: sù tËp trung nhiÒu d©n téc víi nhiÒu tËp qu¸n vµ truyÒnthèng s¶n xuÊt, v¨n hãa kh¸c nhau cïng chung sèng trªn ®Þa bµn huyÖn. HiÖn t¹ihuyÖn cã ba d©n téc: Khmer, ViÖt vµ Hoa cïng chung sèng. Trong ba d©n téc ®ã,®ång bµo Khmer chiÕm tû lÖ ®«ng nhÊt: 51,8%, tiÕp ®ã lµ ®ång bµo Kinh chiÕm26,7% vµ ®ång bµo Hoa chiÕm 22,5%. §ång bµo d©n téc Khmer hiÖn nay sèng kh¾p trong c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh cñahuyÖn. HÇu nh− 100% ®ång bµo Khmer theo ®¹o PhËt. HiÖn t¹i trªn ®Þa bµn huyÖncã 10 ®¬n vÞ hµnh chÝnh th× cã tíi 16 chïa cña ®ång bµo Khmer vµ nhiÒu ®Òn ®iÖnkh¸c. Hµng n¨m ®ång bµo Khmer cã ®Õn hµng chôc ngµy lÔ kh¸c nhau diÔn ra vµthu hót hÇu hÕt ®ång bµo Khmer tham gia. Hä kh«ng chØ tham gia c¸c nghi lÔ nµy ëchÝnh t¹i ®Þa ph−¬ng m×nh mµ cßn tham gia c¸c nghi lÔ ë ®Þa ph−¬ng kh¸c. C¸c ngµylÔ cña cña ®ång bµo Khme kh«ng chØ diÔn ra mét ngµy mµ cã khi kÐo dµi vµi ba ngµy®Õn hµng tuÇn. Cã nh÷ng lÔ ®óng vµo thêi vô s¶n xuÊt nh−ng hä vÉn t¹m g¸c thêi vô®Ó tham gia. Mçi lÇn tham gia c¸c ngµy lÔ d©n téc, ®ång bµo d©n téc Khmer cßn tiªutèn mét kho¶n tiÒn cho viÖc ph−íc, viÖc thiÖn trong khi cuéc sèng cña hä cßn nghÌo®ãi, ch−a ®ñ tµi chÝnh ®Ó ®Çu t− cho s¶n xuÊt vµ cuéc sèng hµng ngµy, thËm chÝnhiÒu gia ®×nh cßn ®i vay ®Ó cã tiÒn tham gia c¸c ngµy lÔ. Mét ®Æc tÝnh kh¸c cña ®ång bµo Khmer ®ã lµ sù tù chÞu ®ùng nghÌo khæ, Ýttr¨n trë, suy nghÜ t×m h−íng ph¸t triÓn s¶n xuÊt l©u dµi. ChØ b¸o quan träng ®Ó chøngminh nhËn ®Þnh nµy chÝnh lµ tû lÖ hé ng−êi Khmer sang cÇm ®Êt nhiÒu nhÊt (12,6%)vµ sè gia ®×nh cã ng−êi ®i lµm thuª nhiÒu nhÊt. ChÝnh v× vËy trong 3 d©n téc cïngchung sèng trong mét huyÖn th× ®ång bµo Khmer cã tû lÖ hé nghÌo, ®ãi nhiÒu nhÊt. TÝnh cè kÕt céng ®ång d©n téc chÆt chÏ m¹nh mÏ h¬n tÝnh céng ®ång x·, Êp. Bµ ...