Thực trạng và định hướng phát triển hệ thống điểm dân cư huyện Yên Thế - tỉnh Bắc Giang theo hướng xây dựng nông thôn mới

Nghiên cứu phân tích thực trạng hệ thống điểm dân cư (ĐDC) huyện Yên Thế trong bối cảnh cả nước đang thực hiện chính sách “Tam Nông”. Kết quả nghiên cứu cho thấy huyện có 108.805 người, 28.096 hộ, với tổng diện tích tự nhiên là 30.308,61 ha. Đất khu dân cư là 2.242,82 ha (trong đất khu dân cư, đất ở là 1.179,10 ha, chiếm 52,57%).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực trạng và định hướng phát triển hệ thống điểm dân cư huyện Yên Thế - tỉnh Bắc Giang theo hướng xây dựng nông thôn mớiĐỗ Thị Tám và ĐtgTạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ125(11): 105 - 112THỰC TRẠNG VÀ ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN HỆ THỐNGĐIỂM DÂN CƯ HUYỆN YÊN THẾ - TỈNH BẮC GIANGTHEO HƯỚNG XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚIĐỗ Thị Tám1*, Nguyễn Ngọc Toàn2, Phan Đình Binh31Trường Đại học Nông nghiệp Hà NộiUBND huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang3Trường Đại học Nông Lâm – ĐH Thái Nguyên2TÓM TẮTNghiên cứu phân tích thực trạng hệ thống điểm dân cư (ĐDC) huyện Yên Thế trong bối cảnh cảnước đang thực hiện chính sách “Tam Nông”. Kết quả nghiên cứu cho thấy huyện có 108.805người, 28.096 hộ, với tổng diện tích tự nhiên là 30.308,61 ha. Đất khu dân cư là 2.242,82 ha (trongđất khu dân cư, đất ở là 1.179,10 ha, chiếm 52,57%). Huyện gồm 21 xã, thị trấn với 210 điểm dâncư. Trung bình mỗi xã có 10 điểm dân cư. Mỗi điểm dân cư trung bình có 518 người và 134 hộ.Việc phân loại điểm dân cư dựa trên một số tiêu chí của tiêu chuẩn Việt Nam số 4418 năm 1987và các tiêu chí xây dựng nông thôn mới theo Quyết định số 491/QĐ-TTg ngày 16/4/2009 củaChính phủ. Kết quả phân loại 210 điểm dân cư có 18 điểm dân cư loại 1; 79 điểm dân cư loại 2và 113 điểm dân cư loại 3. Đến năm 2020, hệ thống dân cư phát triển theo 4 vùng của huyện theođặc điểm phát triển của từng vùng với 48 điểm dân cư loại 1; 97 điểm dân cư loại 2 và 65 điểmđiểm dân cư loại 3.Từ khóa: Đất khu dân cư, Yên Thế, nông thôn mới, chính sách tam nôngĐẶT VẤN ĐỀ*Đất khu dân cư có vai trò rất quan trọng trongđời sống con người. Đó là nơi ăn ở, sinh sống,vui chơi, giải trí, nghỉ ngơi phục hồi sức laođộng của con người [6]. Tổ chức hợp lý mạnglưới khu dân cư sẽ tạo điều kiện thuận lợi chocông tác quản lý Nhà nước về đất đai, đápứng yêu cầu tổ chức và phát triển sản xuất củacác ngành kinh tế, thoả mãn tốt nhất nhu cầucủa nhân dân, tạo sự đa dạng cảnh quan vàbảo vệ môi trường. Năm 2009, Chính phủ raQuyết định số 491/QĐ-TTg về việc ban hànhBộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới [2].Đây là căn cứ quan trọng để đánh giá và quyhoạch hệ thống ĐDC một cách khoa học, hợplý nhằm phát triển vùng nông thôn theohướng công nghiệp hóa và hiện đại hóa.Huyện Yên Thế nằm ở phía Tây Bắc của tỉnhBắc Giang với tổng diện tích tự nhiên30.308,61 ha, dân số 108.805 người, phân bốtrong 21 xã, thị trấn (trong đó có 5 xã vùngcao) [4]. Hiện nay, sự phân bố mạng lưới dâncư trên địa bàn huyện còn một số vấn đề tồn*Tel: 0986739960; Email:dttam@hua.edu.vntại như: hệ thống đô thị phát triển chưa ổnđịnh, cơ sở hạ tầng ở nhiều ĐDC nông thôncòn thiếu, các công trình công cộng còn chưađảm bảo. Vì vậy, đánh giá thực trạng và địnhhướng phát triển hệ thống ĐDC một cáchkhoa học trên cơ sở đảm bảo có đủ quỹ đất đểphục vụ cho việc thực hiện các dự án pháttriển kinh tế đồng thời nâng cao chất lượngcuộc sống của người dân trong huyện là rấtcần thiết.Bài viết phân tích thực trạng việc tổ chức sửdụng đất trong các ĐDC huyện Yên Thế, làmcơ sở xây dựng định hướng phát triển hệthống ĐDC hợp lý đáp ứng nhu cầu phát triểnkinh tế, xã hội theo hướng công nghiệp hóa,hiện đại hóa và xây dựng nông thôn mới.PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUPhương pháp thu thập số liệu, tài liệuSố liệu thứ cấp được thu thập từ các cơ quanNhà nước, các sở, các phòng ban trong huyện.Nguồn số liệu sơ cấp thu thập bằng phươngpháp điều tra trực tiếp từ 210 ĐDC thôngqua bộ câu hỏi soạn sẵn và điều tra bổ sungtừ thực địa. Các tiêu chí điều tra từ các ĐDCgồm: thông tin chung về ĐDC; thực trạng sử105Đỗ Thị Tám và ĐtgTạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆdụng các loại đất trong ĐDC; cơ sở hạ tầngtrong ĐDC; kinh tế, xã hội và môi trườngtrong ĐDC.Phương pháp xử lý số liệuSố liệu đất đai được xử lý bằng phần mềmEXCEL để thống kê toàn bộ diện tích đất đaicủa huyện và thống kê mô tả (tính số trungbình, tần suất, phần trăm, độ lệch) để mô tảđặc điểm của các ĐDC.Phương pháp thống kê: dùng để thống kê toànbộ diện tích đất đai của huyện theo sự hướngdẫn thống nhất của Bộ Tài nguyên và Môitrường, phân nhóm các số liệu điều tra để xửlý và tìm ra xu thế biến động đất đai.Phương pháp phân loại hệ thống ĐDC: căncứ vào một số tiêu chí của tiêu chuẩn ViệtNam số TCVN 4418 năm 1987 và Bộ tiêu chíquốc gia về nông thôn mới [2] gồm 5 nhómtiêu chí là: quy hoạch, hạ tầng kinh tế xã hội,kinh tế và tổ chức sản xuất, văn hóa-xã hội môi trường, và hệ thống chính trị. Căn cứ vàođiều kiện cụ thể của huyện, các tiêu chí trênđược tổng hợp thành 9 nhóm. Mỗi nhóm tiêuchí được phân thành 4 cấp, tương ứng với 4điểm (bảng 3). Điểm số của mỗi ĐDC đượctính bằng cách cộng điểm của 9 nhóm tiêu chítrên. Phân loại ĐDC được xác định căn cứvào điểm số của mỗi ĐDC: ĐDC loại 1: cóđiểm số trên 25 điểm; ĐDC loại 2: có điểm sốtừ 20-25 điểm; ĐDC loại 3: có điểm số dưới20 điểm. Định hướng sử dụng đất khu dân cưtrong tương lai được tính toán dựa trên địnhmức sử dụng đất cấp huyện của Bộ TN&MT,với các loại đất c ...