Thực trạng và yếu tố nguy cơ nhiễm sán lá gan nhỏ opisthorchis viverrini ở người tại một số điểm tỉnh Quảng Trị

Đề tài nghiên cứu đặt vấn đề về: Opistorchis viverrini là một loài ký sinh trùng quan trọng và bị lãng quên, đang ảnh hưởng khoảng 9 triệu người trong vùng Đông Nam Á. Ký sinh trùng có một chu kỳ phức tạp liên quan đến một vật chủ trung gian là các loài cá trong cá nước ngọt. O. viverrini là một tác nhân gây ung thư biểu mô đường mật trực tiếp đến 70% số ca nhiễm bệnh trong vùng lưu hành.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực trạng và yếu tố nguy cơ nhiễm sán lá gan nhỏ opisthorchis viverrini ở người tại một số điểm tỉnh Quảng Trị Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 6 * 2014  Nghiên cứu Y học   THỰC TRẠNG VÀ YẾU TỐ NGUY CƠ NHIỄM SÁN LÁ GAN NHỎ   OPISTHORCHIS VIVERRINI Ở NGƯỜI TẠI MỘT SỐ ĐIỂM   TỈNH QUẢNG TRỊ  Nguyễn Văn Chương*, Bùi Văn Tuấn*, Huỳnh Hồng Quang*  TÓM TẮT   Đặt vấn đề: Opistorchis viverrini là một loài ký sinh trùng quan trọng và bị lãng quên, đang ảnh hưởng  khoảng 9 triệu người trong vùng Đông Nam Á. Ký sinh trùng có một chu kỳ phức tạp liên quan đến một vật chủ  trung gian là các loài cá trong cá nước ngọt. O. viverrini là một tác nhân gây ung thư biểu mô đường mật trực  tiếp đến 70% số ca nhiễm bệnh trong vùng lưu hành.   Phương pháp: Với thiết kế cắt ngang với cỡ mẫu gần 300, nghiên cứu đánh giá thực trạng nhiễm và một số  yếu tố nguy cơ nhiễm O. viverreni tại hai xã của huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị.  Kết quả: Tỷ lệ nhiễm chung của O. viverrini là 11,4%, có sự khác biệt theo giới với nam chiếm tỷ lệ cao hơn  nữ 3,3 lần, tập trung cao nhất ở nhóm tuổi 40 ‐ 49; Phần lớn số ca có cường độ nhiễm nhẹ và vừa theo phân loại  của Tổ chức Y tế thế giới; tỷ lệ phát hiện ấu trùng trên cá trắng Cyclocheilichthys armatus là 1,2% và cá mác  Onychostoma elongatum là 1,6%, chưa thấy ấu trùng trên các ốc thu thập.   Kết  luận: Cả bệnh nhân và các mẫu cá nước ngọt thu thập từ sông đều nhiễm ấu trùng và sán trưởng  thành O. viverrini, ăn gỏi cá sống dẫn đến nhiễm bệnh – Tất cả như một dấu hiệu cảnh báo cho sức khỏe cộng đồng.   Từ khóa: Opistorchis viverrini, yếu tố nguy cơ.  ABSTRACTS THE SITUATION AND RISK FACTORS OF LIVER FLUKE INFECTION   OPISTHORCHIS VIVERRINI IN HUMAN AT TWO COMMUNES IN QUANG TRI PROVINCE  Nguyen Van Chuong, Bui Van Tuan, Huynh Hong Quang  * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 ‐ Supplement of No 6‐ 2014: 525 – 532  Backgrounds: Opistorchis viverrini is an important parasite neglected, affectings around 9 million people in  South‐East Asia. The parasite has a complex life‐cycle which involves an intermediate host of freshwater fishes. O.  viverrini  is  an  agent  that  causes  direct  biliary  epithelial  carcinogenic,  accounting  for  70%  of  infected  cases  in  endemic areas.   Methods: A cross‐sectional study was used with 300 subjects. This study evaluated the situation and risk  factors of O. viverrini infection in 2 communes of Huong Hoa district, Quang Tri province.   Result:  The  prevalence  of  infected  O.  viverrini  at  Thanh  and  Xy  communes  were  11.4%.  There  was  a  relationship between the prevalence of O. viverrini infection and gender, in which males were infected 3.3 times  higher than females. The prevalence of O. viverrini infection was highest in age‐group of 40 ‐ 49 years old. The  majority  of  cases  were  mild  or  moderate  infectious  intensity  by  WHO  criteria.  The  prevalence  of  infected  metacercariae of freshwater fishes as followed: Cyclocheilichthys armatus fish was 1.2%, Onychostoma elongatum  fish was 1.6%, and metacercariae in snails was not found.  Conclusion:  Both  of  patients  and  specimens  of  freswater  fishes  in  rivers  were  infected  O.  viverrini  and  metacercaria, eating raw fish was caused parasitic infection. The results should considered as a warning signs for  * Viện Sốt rét KST‐CT Quy Nhơn   Tác giả liên lạc: TS. Huỳnh Hồng Quang     ĐT: 0905103496  Chuyên Đề Y Tế Công Cộng  Email: huynhquangimpe@yahoo.com  525 Nghiên cứu Y học  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 6 * 2014   public health.  Key words: Opistorchis viverrini, risk factors  ĐẶT VẤN ĐỀ  ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP  Bệnh  sán  lá  gan  nhỏ  (SLGN)  ‐  một  trong  những  bệnh  ký  sinh  trùng  lây  truyền  qua  qua  thức ăn quan trọng, với 2 loài chính Opisthorchis  viverrini  (O.viverrini),  Clonorchis  sinensis  (C.  sinensis)  hay  gặp  ở  Việt  Nam(4,7,10,8),  gây  ảnh  hưởng rất lớn đến sức khoẻ của con người, đặc  biệt dẫn đến ung thư biểu mô đường mật. Bệnh  lưu hành ở các quốc gia Đông Nam Á và Đông  Âu,  với  khoảng  600  triệu  người  trên  phạm  vi  toàn cầu có nguy cơ nhiễm. Tại Việt Nam, bệnh  SLGL nhỏ lưu hành ít nhất 25 tỉnh, thành. Hầu  hết người bệnh SLGN không có triệu chứng, chỉ  có  5‐10%  số  ca  nhiễm  nặng  xuất  hiện  các  triệu  chứng không đặc hiệu, song nhiễm nặng và kéo  dài có liên quan đến một số bệnh gan mật, thậm  chí gây ung thư biểu mô đường mật(9).   Địa điểm và thời gian  Người bị mắc bệnh SLGN là do ăn phải một  số loài cá nước ngọt có chứa ấu trùng chưa được  nấu chín, hoặc ăn sống dạng gỏi (cá trắm, cá trôi,  cá  mè,  cá  chép,  cá  giếc).  Với  tập  quán  và  thói  quen  của  một  số  vùng  ven  biển  miền  Trung,  trong đó có Quảng Trị thích ăn các món cá nước  ngọt  dưới  dạng  “shasimi”  (ăn  với  mù  tạt  hoặc  dạng  gỏi)  như  một  yếu  tố  nguy  cơ  cao  nhiễm  bệnh. Huyện Hướng Hóa với 6 xã vùng lìa giáp  với  biên  giới  Lào  qua  sông  Sepon  vớ ...