Thực trạng, xu hướng và đề xuất giải pháp phát triển kinh tế tuần hoàn đối với ngành Giao thông vận tải tại Việt Nam

Bài viết tổng hợp các bài học kinh nghiệm ở một số nước trên thế giới, đồng thời phân tích thực trạng, xu hướng và đề xuất các giải pháp cho nền kinh tế tuần hoàn (KTTH) đối với các phương tiện vận tải ở nước ta.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực trạng, xu hướng và đề xuất giải pháp phát triển kinh tế tuần hoàn đối với ngành Giao thông vận tải tại Việt Nam DIỄN ĐÀN - CHÍNH SÁCH Thực trạng, xu hướng và đề xuất giải pháp phát triển kinh tế tuần hoàn đối với ngành Giao thông vận tải tại Việt Nam PHẠM THỊ HUẾ1, LƯU THỊ THU HÀ1, TRẦN NGUYÊN HÀ2 1 Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải 2 Viện Chiến lược và Phát triển Giao thông vận tải N hằm sử dụng hiệu quả năng lượng và đưa phát thải ròng về “0” vào năm 2050, nền kinh tế tuần hoàn được định hướng và có xu thế phát triển ở Việt Nam trong những năm tới. Bài viết này tổng hợp các bài học kinh nghiệm ở một số nước trên thế giới, đồng thời phân tích thực trạng, xu hướng và đề xuất các giải pháp cho nền kinh tế tuần hoàn (KTTH) đối với các phương tiện vận V Hình 1. Sơ đồ nền kinh tế tuyến tính và KTTH [2] tải ở nước ta. Đây cũng sẽ là cơ sở để các cơ quan quản lý nhà nước, các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về Với những ưu điểm ở trên, KTTH cần được triển khai KTTH ở Việt Nam nói chung và trong ngành Giao thông và áp dụng trong mọi lĩnh vực của nền kinh tế. Ngành Giao vận tải nói riêng trong thời gian tới. thông vận tải là một ví dụ điển hình cho việc áp dụng mô hình KTTH trong tương lai gần. Nghiên cứu triển khai và 1. KHÁI QUÁT VÀ KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VỀ áp dụng mô hình này sẽ giúp hạn chế tối đa việc khai thác KTTH ĐỐI VỚI GIAO THÔNG VẬN TẢI tài nguyên thiên nhiên và giảm phát thải chất ô nhiễm ra 1.1. Khái quát môi trường nhằm duy trì chất lượng cuộc sống ngày càng Có một số cách tiếp cận và định nghĩa về KTTH, tuy tốt hơn. nhiên, theo Tổ chức phát triển công nghiệp Liên hợp quốc 1.2. Kinh nghiệm quốc tế (UNIDO) năm 2017: “Nền KTTH là một giải pháp thay Từ những năm 1970, ở một số quốc trên thế giới đã ban thế cho mô hình kinh tế tuyến tính truyền thống, trong đó hành một số chính sách liên quan đến nền KTTH. Khởi đầu, các nguồn tài nguyên được sử dụng càng lâu càng tốt, giá Hà Lan, Đức, Mỹ, Nhật Bản và Trung Quốc tập trung vào trị tối đa được tạo ra từ chúng và chất thải được chuyển tái - sử dụng và tái chế chất thải theo chu trình khép kín. Sau từ cuối chuỗi cung ứng này sang đầu chuỗi khác, tạo nên đó, mô hình đã được triển khai ở nhiều quốc gia như Pháp, vật liệu phục vụ cho cuộc sống”. Cũng trong năm này, theo Đan Mạch, Thụy Điển, Ôxtrâylia, Hàn Quốc, Singapore… cách tiếp cận của tác giả Geissdoerfer và cộng sự đã đưa ra Thực tế, mỗi quốc gia có phương pháp khác nhau để triển một cách nhìn cụ thể về KTTH là: “Một hệ thống mà trong khai và quản lý nền KTTH. Các phương pháp này dựa trên đó tài nguyên đầu vào và chất thải, phát thải, hao hụt năng một trong hai cách tiếp cận: Theo quy mô nền kinh tế và lượng được giảm thiểu thông qua việc làm chậm, làm hẹp theo nhóm ngành, lĩnh vực hoạt động [3]. Nghiên cứu này và đóng kín các vòng vận động của vật liệu và năng lượng. sẽ tổng hợp kinh nghiệm theo nhóm, ngành và lĩnh vực để Điều này có thể đạt được thông qua các thiết kế có tính dài làm rõ phương pháp đã thực hiện ở một số quốc gia, làm cơ hạn, bảo dưỡng, sửa chữa, tái sử dụng, tái sản xuất, làm mới sở để triển khai đề xuất giải pháp thực hiện KTTH đối với và tái chế” [1]. ngành Giao thông vận tải ở nước ta. Như vậy, nếu xem xét theo góc độ phát triển bền vững, Đối với ngành công nghiệp: Tại Đức, từ năm 1996 đã KTTH là một hệ thống kinh tế có tính phục hồi và tái tạo, ban hành Luật về quản lý chất thải và chu trình khép kín thông qua thay đổi việc sử dụng hàng hóa, sản phẩm và nhằm hạn chế việc sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên dịch vụ được thiết lập từ khâu thiết kế, sản xuất và tiêu trong ngành công nghiệp nặng. Mô hình này được triển dùng. Từ đó, chất thải được đưa vào vòng khép kín, chuyển khai nhằm thực hiện các giải pháp giảm thiểu chất thải, tái chất thải từ điểm cuối của vòng sản xuất hay tiêu dùng sử dụng, tái chế và đốt rác thải để sản xuất điện và nhiệt tận trở lại điểm đầu, giảm thiểu các tác động tiêu cực tới môi dụng [4]. Tại Hà Lan, từ 1970 đã tập trung vào quản lý chất trường. Mô hình KTTH đã khắc phục được nhược điểm thải. Sau đó, quốc gia này tiếp tục tiếp cận theo hướng nền của nền kinh tế tuyến tính trước đây khi chất thải không KTTH, tập trung vào 5 lĩnh vực, gồm ngành thực phẩm, được tái chế hoặc số lượng tái chế rất nhỏ. Hai mô hình ngành nhựa, chế tạo, xây dựng và dịch vụ tiêu dùng theo kinh tế này được tổng hợp tại Hình 1. hướng tiếp cận bottom-up, ngược với Đức [3]. Tại Nhật 46 Số 6/2023 DIỄN ĐÀN - CHÍNH SÁCH Bản, từ năm 1991 đã bắt đầu thực hiện KTTH theo hướng giảm lượng phát thải gây ô nhiễm môi trường là xu hướng, tái chế. Kết quả đạt được rất ấn tượng với 98% kim loại mục đích và nhiệm vụ của toàn ngành kinh tế ở nước ta. Vì được tái chế, khoảng 74-89% vật liệu chứa trong các thiết bị vậy, việc tiếp cận nghiên cứu để đưa kinh tế tuần hoàn đến thải bỏ từ các ngành công nghiệp đã được thu hồi tái chế và với lĩnh vực giao thông vận tải là cần thiết hiện nay. Các đối tái sử dụng lại phục vụ cho mục đích sản xuất các sản phẩm tượng được triển khai thực hiện là cơ sở hạ tầng, phương cùng loại, giúp tiết kiệm ...