Thực trạng xung đột tâm lí của học sinh trung học cơ sở trong quan hệ với cha mẹ

Các nguyên nhân chủ yếu gây xung đột là do cha mẹ chưa thực sự hiểu được những biến đổi về tâm, sinh lí của con; sự khác biệt về đặc điểm tâm lí giữa cha mẹ và con; bầu không khí tâm lí trong gia đình... HS có một số cách giải quyết xung đột với cha mẹ song cách thức thông qua dịch vụ trợ giúp về tâm lí, giáo dục là hiệu quả và đáng tin cậy hơn dường như còn xa lạ với HS THCS.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực trạng xung đột tâm lí của học sinh trung học cơ sở trong quan hệ với cha mẹ JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE 2012, Vol. 57, No. 5, pp. 108-115 THỰC TRẠNG XUNG ĐỘT TÂM LÍ CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ TRONG QUAN HỆ VỚI CHA MẸ Đỗ Thị Hạnh Phúc∗ Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Đặng Thị Mai Hiên Trường Cao đẳng Sư phạm Nam Định ∗ Email: dohanhphuc@gmail.com Tóm tắt. Xung đột tâm lí trong quan hệ với cha mẹ chưa phải là hiện tượng phổ biến nhưng đã xuất hiện ở học sinh (HS) Trung học cơ sở (THCS). Xung đột này diễn ra nhiều hơn trong các lĩnh vực: thói quen sinh hoạt, trong giao tiếp ứng xử... của HS. Các nguyên nhân chủ yếu gây xung đột là do cha mẹ chưa thực sự hiểu được những biến đổi về tâm, sinh lí của con; sự khác biệt về đặc điểm tâm lí giữa cha mẹ và con; bầu không khí tâm lí trong gia đình... HS có một số cách giải quyết xung đột với cha mẹ song cách thức thông qua dịch vụ trợ giúp về tâm lí, giáo dục là hiệu quả và đáng tin cậy hơn dường như còn xa lạ với HS THCS. Từ khóa: Xung đột, tâm lí, quan hệ, học sinh.1. Đặt vấn đề Lứa tuổi HS THCS có một vị trí đặc biệt với tính phức tạp và tầm quan trọng trongquá trình hình thành, phát triển nhân cách của trẻ em. Giai đoạn này ý thức và tự ý thứcrất phát triển, tính tích cực xã hội tăng lên, trong bản thân mỗi em đều xuất hiện một cảmgiác mới lạ - “cảm giác mình đã trở thành người lớn” do sự phát triển của cơ thể và trítuệ đem lại. Chính mâu thuẫn giữa nhu cầu vươn lên làm người lớn với địa vị thực tế cóthể tạo nên sự khủng hoảng tâm lí và làm cho tâm lí của thiếu niên có những nét khác biệtso với các lứa tuổi khác. Về phía cha mẹ, luôn nghĩ rằng mình hiểu con hơn bất cứ ai, nhưng sự thay đổi củachúng thường diễn ra quá nhanh khiến các bậc cha mẹ chưa hiểu kịp hoặc không tiếp nhậnthực tại độc lập của con mình nên thường có thói quen điều khiển và kiểm soát con nhưthời con còn nhỏ. Điều này đã tạo ra một khoảng cách tâm lí nhất định giữa hai thế hệ,đặc biệt trong xã hội hiện đại. Ở một số gia đình thường xảy ra những cuộc đụng chạm,la mắng... từ phía cha mẹ, còn đứa con thì chống đối lại bằng cách không hợp tác và tìmcách tách ra khỏi sự kiểm soát của cha mẹ, tạo nên những khó khăn, mâu thuẫn, xung độttâm lí giữa trẻ với cha mẹ. Xung đột tâm lí của HS THCS trong quan hệ với cha mẹ là một108 Thực trạng xung đột tâm lí của học sinh Trung học cơ sở...cấp độ phát triển, là sự biểu hiện, đồng thời là một cách thức giải quyết mâu thuẫn giữacác em với cha mẹ; biểu hiện ở sự va chạm, đụng độ, chống đối lại cha mẹ khi giữa các emvới cha mẹ xuất hiện những khuynh hướng đối lập nhau, không tương hợp do sự khác biệtvề định hướng giá trị, nhu cầu, sở thích, tình cảm, thói quen... trong cuộc sống. Xung độttâm lí giữa con cái với cha mẹ đối với lứa tuổi thiếu niên, lứa tuổi đang chập chững bướcvào đời và rất nhạy cảm với cái mới thì nhiều khi đem lại những hậu quả khôn lường...Nhiều HS THCS chỉ vì xung đột tâm lí với cha mẹ có thể dẫn đến những hành động thiếusuy nghĩ như bỏ học, bỏ nhà, đi lang thang và rơi vào những tệ nạn xã hội... Vì vậy, tìmhiểu một số biểu hiện xung đột tâm lí của HS THCS trong quan hệ với cha mẹ là rất cầnthiết đối với các bậc cha mẹ cũng như những người làm công tác giáo dục trong giai đoạnhiện nay. Khách thể nghiên cứu: 150 HS THCS (hai lớp 7 và hai lớp 9) và 150 phụ huynh(PH) tại hai trường: THCS Nam Dương, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định và THCS LươngThế Vinh, thành phố Nam Định. Nghiên cứu được tiến hành vào tháng 4 năm 2011. Phương pháp nghiên cứu: chúng tôi sử dụng phương pháp điều tra viết, thực nghiệm,phỏng vấn và phỏng vấn sâu. Trong khuôn khổ bài viết này, các kết quả chủ yếu được thựchiện qua điều tra viết.2. Nội dung nghiên cứu2.1. Biểu hiện xung đột tâm lí của HS THCS trong quan hệ với cha mẹ Để tìm hiểu thực trạng xung đột giữa HS THCS với cha mẹ, chúng tôi đã yêu cầuPH và HS chia sẻ những cảm nhận về mối quan hệ giữa cha mẹ và con trong gia đình. Kếtquả được thể hiện ở Bảng 1. Bảng 1. Tự đánh giá của HS THCS và phụ huynh về mối quan hệ giữa cha mẹ và con Đánh giá của HS Đánh giá của PH Các mức độ Số lượng Tỉ lệ % Số lượng Tỉ lệ % Rất vui vẻ 36 24.00 33 22.00 Vui vẻ 75 50.00 72 48.00 Hơi căng thẳng 20 13.33 32 21.33 Căng thẳng 14 9.33 ...