Thuốc chống động kinh: Dùng sai hại hơn không dùng

Việc phát hiện ra động kinh và điều trị là cần thiết. Nhưng nếu sử dụng thuốc chống động kinh tuỳ tiện thì có thể gây nguy hại nặng nề hơn cả khi không dùng thuốc. Thuốc nào tốt nhất? Các thuốc chống động kinh thường có hai cơ chế tác dụng. Cách thứ nhất, tác động trực tiếp vào ổ tế bào thần kinh bệnh lý làm cho những tế bào này không có khả năng phóng điện và do đó trung tâm tạo ra cơn động kinh sẽ mất khả năng phát nhịp, động kinh không hình thành....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thuốc chống động kinh: Dùng sai hại hơn không dùng Thuốc chống động kinh: Dùng sai hại hơn không dùngViệc phát hiện ra động kinh và điều trị là cần thiết. Nhưng nếu sử dụng thuốc chốngđộng kinh tuỳ tiện thì có thể gây nguy hại nặng nề hơn cả khi không dùng thuốc.Thuốc nào tốt nhất?Các thuốc chống động kinh thường có hai cơ chế tác dụng. Cách thứ nhất, tác động trựctiếp vào ổ tế bào thần kinh bệnh lý làm cho những tế bào này không có khả năng phóngđiện và do đó trung tâm tạo ra cơn động kinh sẽ mất khả năng phát nhịp, động kinhkhông hình thành. Cách thứ hai là làm tăng ngưỡng kích thích của những tế bào thần kinhlành xung quanh để những kích thích điện động kinh không có con đ ường lan truyền haylan toả ra khắp vỏ não và do vậy cơn động kinh cũng không xuất hiện.Về mặt lâm sàng điều trị, các thuốc tác động theo cách thứ nhất là lý tưởng nhất vì nó cótác dụng làm mất đi vĩnh viễn những hoạt động điện của động kinh. Tuy nhiên vì có tới90% các trường hợp là không tìm được nguyên nhân nên phương thức này chỉ là trên lýthuyết và cần chờ đợi một sự khám phá vượt bậc của y học.Cho đến ngày nay, đa phần các thuốc chống động kinh mà chúng ta vẫn sử dụng là nhữngthuốc tác động theo cơ chế thứ hai. Những thuốc hoạt động theo phương thức này hoàntoàn không tác động vào ổ bệnh lý nên mặc dù chúng ta không quan sát được cơn độngkinh xảy ra nhưng những tế bào thần kinh bệnh lý vẫn liên tục phóng điện, chỉ có điềumức độ phóng điện không đủ để gây ra một biểu hiện bệnh lý n ào mà thôi. Hay nói mộtcách dễ hiểu hơn, đa phần các thuốc chống động kinh chỉ là những thuốc điều trị triệuchứng và do đó sẽ không thể loại trừ động kinh mãi mãi. Rối loạn hoạt động điện là nguyên nhân gây ra động kinh.Theo con đường đó, hàng loạt các thuốc động kinh đã được tìm ra bắt nguồn từ một chấtduy nhất là brom có tác dụng ức chế động kinh. Tính đến thời điểm này có tới khoảngtrên dưới 19 loại thuốc khác nhau có tác dụng chống động kinh. Các thuốc đ ược ưu tiênlựa chọn đầu tiên gồm: phenytoin, carbamazepine, valproate và ethosuximide. Tiếp đếnlà phenobarbital, clonazepam. Các thuốc thế hệ mới bao gồm một số thuốc có nhiều tácdụng mới và ít tác dụng phụ hơn có thể kể ra đây như: vigabatrin, lamotrigine, felbamate,gabapentin, pregabalin, topiramate…Nguyên tắc không được quênĐối với bệnh động kinh, ngoài yêu cầu tuân theo chỉ định của bác sĩ và theo dõi chặt chẽthì chúng ta phải ghi nhớ những lưu ý tuyệt đối sau đây:- Khởi động điều trị bằng một thuốc. Điều này là do hai nguyên nhân sau. Một là cácthuốc chống động kinh đều vô cùng độc hại hay những tác dụng phụ của nó là trầm trọngnên cần giảm thiểu những tác dụng trở ngại n ày xuống. Thứ hai là hiệu quả điều trị chỉgặp ở 75 - 80% bệnh nhân mà nguy cơ phải chuyển thuốc và kết hợp thuốc là luôn luôncó. Thế nên cần sử dụng một thuốc khởi đầu để có cơ sở đánh giá tính hiệu quả trong đápứng với điều trị. Nếu chúng ta sử dụng phối hợp ngay từ đầu, không có hiệu quả th ì khólòng có thể đánh giá được thuốc nào là thuốc không tác dụng.- Tăng liều dần đến liều đáp ứng. Với một thuốc chống động kinh bất kỳ, chúng ta chỉkhởi động với một liều cơ sở ở nồng độ hiệu dụng tức là liều thấp nhất mà thuốc có tácdụng. Tránh dùng liều cao ngay từ đầu vì sẽ gây ra độc hại nghiêm trọng và khó có thểngừng thuốc khi bị phụ thuộc, nhất là các thuốc dòng an thần như phenobarbital vàbenzodiazepine. Tính độc hại nghiêm trọng đến mức có khi người bệnh lại bị một bệnhkhác còn nghiêm trọng và cấp tính hơn cả động kinh do tác dụng độc hại của thuốc điềutrị gây ra. Các tác dụng phụ tai hại bao gồm dị ứng, viêm gan nặng nề, giảm sản tuỷ,giảm khả năng đông máu. Thời gian tăng liều tuỳ thuộc thể trạng bệnh nhân, mức độ c ơnđộng kinh trong đó thời gian tăng đ ược đề xuất là không ngắn dưới một tuần và cũngkhông nên dài quá hai tuần. Liều đáp ứng là liều có tác dụng ngăn chặn cơn động kinhxảy ra. Điện não đồ - Một phương pháp hỗ trợ chẩn đoán bệnh động kinh.- Uống đủ ngày và không được dừng một hôm nào dù đó là một ngày hay thậm chí là chỉmột lần uống thuốc trong ngày. Điều này quyết định đến nồng độ hiệu dụng của thuốctrong máu. Chỉ cần bỏ một lần không uống vì bất kỳ lý do gì đều có thể làm giảm nồngđộ dưới ngưỡng cơ sở của thuốc. Và bệnh động kinh có nguy cơ bị tái phát với mức độnặng hơn, cơn mau hơn. Điều này nguy hiểm tới mức nếu không điều trị thì bệnh có thểsẽ đáp ứng với điều trị về sau nhưng nếu bỏ thuốc giữa chừng thì có thể gây ra kháng vớithuốc điều trị.- Phải giảm thuốc dần dần và không dừng thuốc đột ngột. Thường thì sẽ tiến hành ngừngthuốc sau 2 năm điều trị mà không thấy có một cơn động kinh nào tái diễn. Trước khingừng hẳn thuốc phải có thời gian giảm liều từ từ, kéo dài trong khoảng 3 - 6 tháng. Nếungừng thuốc đột ngột sẽ gây động kinh tái diễn, động kinh xuất h ...