Thuốc chống trầm cảm: Nguy cơ gãy xương

Theo các số liệu thống kê dịch tễ, sử dụng các thuốc chống trầm cảm 3 vòng (tricyclic antidepressant – TCA) và các thuốc ức chế chọn lọc tái thu hồi serotonin (selective serotonin reuptake inhibitor – SSRI) có thể làm tăng nguy cơ gãy xương. Các cán bộ y tế nên cân nhắc nguy cơ này khi tư vấn cho bệnh nhân cũng như khi quyết định kê đơn thuốc.Điểm lại các nghiên cứu dịch tễ, chủ yếu ở bệnh nhân trên 50 tuổi cho thấy nguy cơ gãy xương khi sử dụng SSRI và TCA. Cơ chế dẫn...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thuốc chống trầm cảm: Nguy cơ gãy xương Thuốc chống trầm cảm: Nguy cơ gãy xươngTheo các số liệu thống kê dịch tễ, sử dụng cácthuốc chống trầm cảm 3 vòng (tricyclicantidepressant – TCA) và các thuốc ức chếchọn lọc tái thu hồi serotonin (selectiveserotonin reuptake inhibitor – SSRI) có thểlàm tăng nguy cơ gãy xương. Các cán bộ y tếnên cân nhắc nguy cơ này khi tư vấn chobệnh nhân cũng như khi quyết định kê đơnthuốc.Điểm lại các nghiên cứu dịch tễ, chủ yếu ở bệnhnhân trên 50 tuổi cho thấy nguy cơ gãy xươngkhi sử dụng SSRI và TCA. Cơ chế dẫn đến sựtăng nguy cơ này còn chưa được làm sáng tỏ.Thuốc chống trầm cảm có thể làm tăng nguy cơgãy xươngTổng hợp từ 9 nghiên cứu quan sát, khoảng tỷ lệnguy cơ tương đối (odds ratio) xảy ra gãy xươngkhi sử dụng SSRI (ở tất cả các mức) là từ 1,4(khoảng tin cậy 95% 0,93 – 2,24) đến 2,4(khoảng tin cậy 95% 2,0 – 2,7). Nguy cơ này thểhiện rõ rệt ở hầu hết các nghiên cứu. Với cácnghiên cứu sử dụng TCA, tỷ lệ này dao động từ1,2 (khoảng tin cậy 95% 0,7 – 2,2) đến 2,2(khoảng tin cậy 95% 1,8 – 2,8), ngoại trừ mộtnghiên cứu thì nhìn chung kết quả này thấp hơnso với tỷ lệ dự đoán xảy ra với SSRI.Sáu trong chín nghiên cứu đánh giá về liều đápứng cho thấy nguy cơ gãy xương có khả năngxảy ra ở SSRI có cao hơn so với TCA. Sáutrong chín nghiên cứu đánh giá về thời gian sửdụng chỉ ra rằng nguy cơ gãy xương liên quanđến việc sử dụng SSRI ban đầu dường như tănglên và đạt cực đại trong vòng 6 – 12 tháng đầutiên sử dụng thuốc, sau đó giảm dần; tuy nhiênnguy cơ vẫn được duy trì ở mức độ cao nếudùng kéo dài (trên 1,5 năm). Đối với TCA, nguycơ này đạt đến mức cao nhất trong thời gianngắn sau khi dùng (1 – 2 tháng) và biến mất nếudùng kéo dài (6 – 12 tháng). Sau khi ngừng sửdụng (3 – 12 tháng), nguy cơ xảy ra gãy xươngliên quan đến sử dụng SSRI và TCA sẽ biến mấttương đối nhanh chóng. Tuy nhiên, bốn trongchín nghiên cứu lại nhận thấy tác dụng khôngmong muốn này vẫn tiếp tục xảy ra sau khidừng thuốc. Không có nghiên cứu nào tiến hànhđánh giá đồng thời giữa liều đáp ứng và thờigian sử dụng.Nguy cơ té ngãMối tương quan giữa SSRI và nguy cơ té ngãchưa được biết đến rõ ràng. Một số nghiên cứuchỉ ra rằng việc sử dụng SSRI có liên quan đếnsự tăng nguy cơ té ngã và nguy cơ này xảy ra ởSSRI cao hơn so với các nhóm thuốc chốngtrầm cảm khác, trong đó chủ yếu là TCA. Tuynhiên, một số nghiên cứu khác lại cho thấy nguycơ té ngã khi sử dụng SSRI tương đương hoặcthấp hơn so với TCA. Một nghiên cứu tiến hànhtại Italia trên những bệnh nhân điều trị tại nhàcho thấy việc sử dụng các thuốc chống trầmcảm không làm tăng nguy cơ té ngã.SSRI và sự giảm mật độ xươngMột số nghiên cứu đã chỉ ra mối tương quangiữa việc sử dụng các thuốc chống trầm cảm vàsự giảm mật độ xương, tuy nhiên, một số nghiêncứu khác lại nhận thấy không có mối liên quannày.Kết luậnSau khi cân nhắc điểm mạnh và hạn chế của cácnguồn dữ liệu hiện có, có thể đưa đến kết luậnrằng các chế phẩm chứa SSRI và TCA nên đượccập nhật thông tin từ các nghiên cứu dịch tễ vềnguy cơ gãy xương khi sử dụng các thuốc này.Từ các dữ liệu trên, không thể rút ra kết luậnchắc chắn nào về mối liên quan giữa nguy cơgãy xương với liều đáp ứng hoặc thời gian sửdụng cũng như chưa chứng minh được rõ ràngcơ chế xảy ra tác dụng không mong muốn này.Lời khuyên cho các cán bộ y tếĐiểm lại các nghiên cứu dịch tễ, chủ yếu ởbệnh nhân trên 50 tuổi đã cho thấy nguy cơgãy xương khi sử dụng thuốc ức chế chọnlọn tái thu hồi serotonin hoặc thuốc chốngtrầm cảm 3 vòng. Cơ chế dẫn đến tác dụngkhông mong muốn này hiện chưa được làmsáng tỏ.Các cán bộ y tế nên biết về sự gia tăng nguycơ gãy xương liên quan đến việc sử dụng 2nhóm thuốc này, từ đó, cân nhắc nguy cơnày khi tư vấn cho bệnh nhân cũng như khiquyết định kê đơn thuốc. ...