THUỐC ĐIỀU CHỈNH RỐI LOẠN HÔ HẤP

Tham khảo tài liệu thuốc điều chỉnh rối loạn hô hấp, y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
THUỐC ĐIỀU CHỈNH RỐI LOẠN HÔ HẤP : Carbocistein, mucothiol, mecystein…Ho lµ c¬ chÕ tù vÖ sinh lý quan träng ®Ó tèng ra ngoµi c¸c dÞ vËt ë phÇn trªn cña ®êng h«hÊp cã thÓ g©y t¾c ®êng thë. Ho còng cã thÓ lµ triÖu chøng cña mét sè rèi lo¹n trong c¬thÓ (hen, trµo ngîc d¹ dµy - thùc qu¶n… ), mµ khi ®iÒu trÞ nh÷ng bÖnh nµy sÏ gi¶m ho,nhng nhiÒu khi còng cÇn ®iÒu trÞ triÖu chøng .ChØ dïng thuèc gi¶m ho trong trêng hîp ho kh«ng cã ®êm (ho khi c¶m cóm, ho do kÝchøng, dÞ øng), ho nhiÒu lµm ngêi bÖnh mÖt mái, mÊt ngñ.Kh«ng dïng thuèc lµm gi¶m ho trong trêng hîp ho cã ®êm (trong bÖnh viªm phÕ qu¶nm¹n, gi·n phÕ qu¶n… ) v× ho ®îc coi nh c¬ chÕ b¶o vÖ cã lîi, lµm s¹ch ®êng thë.C¸c thuèc gi¶m ho ®îc chia lµm 2 lo¹i:Lµm gi¶m nh¹y c¶m cña c¸c receptor g©y ph¶n x¹ ho ë ®êng h« hÊp- Thuèc lµm dÞu ho do cã t¸c dông b¶o vÖ, bao phñ c¸c receptor c¶m gi ¸c ë häng, hÇu:glycerol, mËt ong, c¸c siro ®êng mÝa…- Thuèc g©y tª c¸c ngän d©y thÇn kinh g©y ph¶n x¹ ho: benzonatat, b¹c hµ (menthol),lidocain, bupivacain.C¸c thuèc nµy øc chÕ trùc tiÕp, lµm n©ng cao ngìng kÝch thÝch cñ a trung t©m ho ë hµnhtuû, ®ång thêi cã t¸c dông an thÇn, øc chÕ nhÑ trung t©m h« hÊp.Codein (methylmorphin) lµ alcaloid cña thuèc phiÖn. Trong c¬ thÓ, kho¶ng 10% codein bÞkhö methyl thµnh m orphin.So víi morphin, codein ®îc hÊp thu tèt h¬n khi uèng, Ýt g©y t¸o bãn hoÆc co th¾t ®êngmËt, Ýt g©y øc chÕ h« hÊp vµ Ýt g©y nghiÖn h¬n nhng t¸c dông gi¶m ®au còng kÐm h¬n.Codein cã t¸c dông gi¶m ho do øc chÕ trùc tiÕp trung t©m ho, nhng lµm kh« vµ t¨ng ®équ¸nh cña dÞch tiÕt phÕ qu¶n. Dïng codein trong trêng hîp ho khan g©y khã chÞu, mÊtngñ vµ trong c¸c chøng ®au nhÑ vµ võa.Chèng chØ ®Þnh: mÉn c¶m víi thuèc, trÎ em díi 1 tuæi, bÖnh gan, suy h« hÊp, phô n÷ cãthai.LiÒu dïng ®iÒu trÞ ho khan: uèng mçi lÇn 10 - 20 mg, ngµy 3 – 4 lÇn.T¸c dông gi¶m ho m¹nh h¬n codein 1,6 lÇn, Ýt g©y t¸c dông kh«ng mong muèn h¬n.LiÒu dïng: 5 - 15 mg/ ngµy* Dextromethorphan:Lµ chÊt tæng hîp, ®ång ph©n D cña morphin nhng kh«ng t¸c dông lªn c¸c receptor cñamorphin nªn kh«ng g©y nghiÖn, kh«ng cã t¸c dông gi¶m ®au vµ rÊt Ýt t¸c dông an thÇn.Do øc chÕ trung t©m ho, dextromethorphan cã t¸c dông chèng ho t¬ng tù codein, nhngÝt g©y t¸c dông phô h¬n.Dextromethorphan chØ ®Þnh tèt trong trêng hîp ho khan, m¹n tÝnh.Chèng chØ ®Þnh: qu¸ mÉn víi thuèc, trÎ em díi 2 tuæi, ®ang ®iÒu trÞ b»ng thuèc øc chÕmonoaminoxydase (MAO).ThËn träng: ngêi cã nguy c¬ hoÆc ®ang suy gi¶m h« hÊp, tiÒn sö bÞ hen, dÞ øng.LiÒu d ïng: uèng mçi lÇn 10 - 20 mg, 4 giê/ lÇn hoÆc mçi lÇn 30 mg, 6 - 8 giê/ lÇn, tèi ®a120 mg/ ngµy.* Noscapin:T¸c dông, c¸ch dïng, t¸c dông kh«ng mong muèn vµ thËn träng t¬ng tù nhdextromethorphan.Kh«ng dïng cho phô n÷ cã kh¶ n¨ng mang thai (v× nguy c¬ g©y ®ét biÕn)LiÒu dïng: mçi lÇn 15 - 30 mg, ngµy 3 lÇn.Mét sè thuèc cã t¸c dông kh¸ng histamin H 1 trung ¬ng vµ ngo¹i biªn (kh¸ng H 1 thÕ hÖ1) ®ång thêi cã t¸c dông chèng ho, kh¸ng cholinergic, kh¸ng serotonin vµ an t hÇn.ChØ ®Þnh: c¸c chøng ho khan do dÞ øng, do kÝch thÝch, nhÊt lµ vÒ ban ®ªm.T¸c dông an thÇn cña thuèc lµ ®iÒu bÊt lîi khi dïng thuèc ban ngµy, nhng cã thÓ thuËnlîi khi ho ban ®ªm.C¸c thuèc:- Alimemazin: ngêi lín uèng 5 - 40mg/ ngµy, chia nhiÒu lÇ n. TrÎ em: 0,5 - 1 mg/ kg/ ngµy, chia nhiÒu lÇn.- Diphenhydramin: mçi lÇn uèng 25 mg, 4 - 6 giê/ lÇn.Hen phÕ qu¶n lµ héi chøng viªm m¹n tÝnh ®êng h« hÊp, cã gia t¨ng tÝnh ph¶n øng cñaphÕ qu¶n víi c¸c t¸c nh©n g©y kÝch thÝch, g©y nªn t×nh tr¹ng co th¾t, phï nÒ, t¨ng xuÊt tiÕtë phÕ qu¶n, lµm t¾c nghÏn ®êng thë.Hen phÕ qu¶n cã thÓ do dÞ øng (bôi, phÊn hoa, l«ng vò, thùc phÈm… ) hoÆc kh«ng do dÞøng (nhiÔm khuÈn, rèi lo¹n néi tiÕt, g¾ng søc, dïng thuèc chèng viª m kh«ng steroid… ) ngêi hen do dÞ øng, khi tiÕp xóc víi dÞ nguyªn, rÊt nhiÒu chÊt trung gian hãa häc ®îcgi¶i phãng tõ dìng bµo (tÕ bµo mastocyt), g©y nhiÒu t¸c dông ë phÕ qu¶n vµ c¸c n¬ikh¸c trong c¬ thÓ. Histamin C¸c prostaglandin C¸c Interleukin (IL) Protease (PGD 2) IL 1 IL 3 Heparin C¸c leucotrien(LTC 4,D4) IL 4 IL 5 YÕu tè ho¹i tö u (TNF) YÕu tè ho¹t hãa tiÓu IL 6 IL8 cÇu(PAF) TNFNÕu ph¸t hiÖn ®îc dÞ nguyªn g©y bÖnh, cã thÓ ®iÒu trÞ b»ng ph¬ng ph¸p gi¶m mÉn c¶m®Æc hiÖu.§iÒu trÞ kh«ng ®Æc hiÖu bÖnh hen, theo c¬ chÕ bÖnh sinh, cã hai nhãm thuèc ®îc dïng:- C¸c thuèc lµm gi·n phÕ qu¶n: thuèc cêng adrenergic, thuèc huû phã giao c¶m, 2theophylin.- C¸c thuèc chèng viªm: corticoid, cromolyn natri.Thuèc kh¸ng leucotrien (montelukast, zafirlukast) lµm gi¶m t¸c dông co th¾t phÕ q u¶n vµg©y viªm cña LTD 4.C¬ tr¬n ®êng h« hÊp cã nhiÒu ...