Thuốc điều trị viêm mũi

Thuốc điều trị viêm mũiNguyên tắc chung trong điều trị các loại viêm mũi là tránh tối đa việc tiếp xúc với các yếu tố gây bệnh hoặc làm nặng, điều trị giảm mẫn cảm đặc hiệu (với viêm mũi dị ứng) và dùng các thuốc để giảm triệu chứng hoặc ức chế quá trình viêm. Viêm mũi là thuật ngữ được dùng để mô tả tình trạng viêm và kích ứng niêm mạc mũi do nhiều nguyên nhân khác nhau. Các triệu chứng thường gặp của viêm mũi bao gồm: chảy nước mũi, ngứa mũi, hắt hơi và ngạt...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thuốc điều trị viêm mũi Thuốc điều trị viêm mũiNguyên tắc chung trong điều trị các loại viêm mũi là tránh tối đa việc tiếp xúc vớicác yếu tố gây bệnh hoặc làm nặng, điều trị giảm mẫn cảm đặc hiệu (với viêm mũidị ứng) và dùng các thuốc để giảm triệu chứng hoặc ức chế quá trình viêm.Viêm mũi là thuật ngữ được dùng để mô tả tình trạng viêm và kích ứng niêm mạc mũi donhiều nguyên nhân khác nhau. Các triệu chứng thường gặp của viêm mũi bao gồm: chảynước mũi, ngứa mũi, hắt hơi và ngạt mũi, gây ra do đáp ứng tự nhiên của mũi với tìnhtrạng viêm và kích ứng niêm mạc mũi. Các dạng viêm mũi:- Viêm mũi dị ứng (có 2 dạng cơ bản là viêm mũi theo mùa và quanh năm).- Viêm mũi do nhiễm trùng là dạng viêm mũi cấp tính thường gặp nhất, thường kéo dàitrong 3- 7 ngày và chủ yếu do các loại virut (thường được gọi là cảm) gây ra.Bên cạnh dị ứng và nhiễm trùng, viêm mũi còn có thể gây ra do nhiều nguyên nhân khácnhư tắc nghẽn cơ học, do thuốc, hoá chất, thay đổi nhiệt độ môi trường, các yếu tố vật lý,là triệu chứng của một số bệnh nội tiết như suy giáp hoặc xuất hiện trong thời kỳ thainghén.- Viêm mũi kích ứng (còn gọi là viêm mũi vận mạch) là một dạng viêm mũi mạn tínhkhông rõ nguyên nhân với các triệu chứng tương tự như viêm mũi dị ứng, xuất hiện saukhi tiếp xúc với một số yếu tố kích thích từ môi trường như khói thuốc lá, mùi thơm, cácchất tẩy rửa, chất sát trùng, ô nhiễm môi trường, gia vị nấu ăn, đồ uống có gas, thay đổinhiệt độ môi trường đột ngột hoặc sau dùng một số loại thuốc... Phấn hoa là một nguyên nhân gây viêm mũi dị ứng.Thuốc cũng gây viêm mũiMột số loại thuốc khi sử dụng có thể gây ra hiện tượng viêm mũi bao gồm aspirin, viêntránh thai và các chế phẩm nội tiết tố nữ, một số nhóm thuốc hạ huyết áp (như nhóm chẹnalpha giao cảm: dosazosin, terazosin) và đặc biệt là các thuốc co mạch tại chỗ nhưnaphazoline, xylomethazoline... Các thuốc co mạch này có tác dụng tốt với triệu chứngngạt mũi, nhưng nếu dùng kéo dài liên tục trong một vài tuần, người bệnh sẽ bị lệ thuộcvào thuốc, tình trạng ngạt mũi sẽ xuất hiện trở lại ngay khi ngưng dùng thuốc và dùng lạithuốc là cách duy nhất để giảm ngạt mũi. Khi dùng liên tục kéo dài, cường độ và thờigian tác dụng của thuốc cũng sẽ bị giảm dần và các cấu trúc của mũi có thể bị phá hủyvĩnh viễn. Cocaine cũng có thể gây ra tình trạng viêm mũi tương tự hoặc thậm chí nặnghơn so với các thuốc co mạch tại chỗ.Dùng thuốc nào điều trị?Các thuốc kháng histamin như loratadine, fexofenadine... thường được sử dụng để điềutrị triệu chứng ở các bệnh nhân viêm mũi dị ứng và một số trường hợp viêm mũi cấp tínhdo virut, thuốc có tác dụng tốt với các triệu chứng ngứa mũi, hắt hơi và chảy mũi, kémtác dụng hơn với triệu chứng ngạt mũi. Cần lưu ý tác dụng phụ gây buồn ngủ và khômiệng của các thuốc kháng histamin thế hệ 1 như chlorpheniramine... Một số thuốckháng histamin thế hệ 2 như azelastine có thể dùng dưới dạng xịt mũi trong điều trị viêmmũi dị ứng và viêm mũi vận mạch, tác dụng tương đương với đường uống nhưng khởiphát nhanh hơn.Các thuốc co mạch cũng thường được dùng phối hợp với thuốc kháng histamin trongđiều trị viêm mũi do tất cả các nguyên nhân, cả dị ứng và không dị ứng, để giảm nhanhtriệu chứng ngạt mũi. Các thuốc này có thể dùng đường uống (như phenylephrine,pseudoephedrine) hoặc xịt tại chỗ (như xylomethazoline, ephedrine). Cần lưu ý, hạn chếsử dụng các thuốc co mạch xịt tại chỗ trong 3-5 ngày để tránh tình trạng viêm mũi dothuốc. Các thuốc co mạch đường uống có thể gây tăng huyết áp, mất ngủ, lo âu, chán ănvà bí tiểu ở nam giới, do đó cần hết sức thận trọng khi sử dụng ở phụ nữ có thai, nhữngbệnh nhân có tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, cường giáp và phì đại tuyến tiền liệt.Gần đây, một số dẫn xuất kháng cholinergic dạng xịt như ipratropium và tiotropium cũngđược sử dụng rất có hiệu quả để giảm triệu chứng chảy nước mũi trong viêm mũi do tấtcả các nguyên nhân, đặc biệt là viêm mũi dị ứng và viêm mũi do virut, thuốc không cótác dụng với các triệu chứng khác của viêm mũi. Tác dụng phụ có thể gặp là gây khômũi. Các thuốc kháng leukotriene đường uống như montelukast gần đây cũng đượcchứng minh là có hiệu quả trong điều trị dài hạn viêm mũi dị ứng, đặc biệt là viêm mũicó kết hợp với hen và viêm mũi ở trẻ em.Các nhóm thuốc chống viêm như cromolyn và corticosteroid xịt mũi có hiệu quả tốt trongđiều trị kiểm soát dài hạn viêm mũi dị ứng, riêng corticosteroid xịt còn có hiệu quả vớimột số thể viêm mũi không do dị ứng như viêm mũi vận mạch, viêm mũi quá phát... Cácthuốc kháng sinh như cefuroxime, azithromycin chỉ nên dùng khi có tình trạng viêm mũido vi khuẩn, tránh dùng bao vây trong các trường hợp viêm mũi do virut để tránh nguycơ kháng thuốc. BS. Nguyễn Trường ...