Thuốc điều trị viêm tụy cấp

Có nhiều yếu tố nguyên nhân trong bệnh sinh viêm tụy cấp, nhưng cơ chế chủ yếu của viêm tụy cấp đến nay vẫn chưa được hoàn toàn biết rõ. Ở Việt Nam thường do sỏi hoặc do giun đũa chui vào ống tụy, tuy nhiên trong những năm gần đây tỷ lệ viêm tụy cấp do rượu đang tăng lên một cách rõ rệt.Nguyên nhân - Nguyên nhân đầu tiên là bệnh lý của đường mật, đáng chú ý nhất là do sỏi và do giun.- Nguyên nhân thứ hai là do rượu, rượu có thể gây viêm...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thuốc điều trị viêm tụy cấp Thuốc điều trị viêm tụy cấp Tụy và vị trí tụy trong cơ thể người. Có nhiều yếu tố nguyên nhân trong bệnh sinh viêm tụy cấp, nhưng cơ chếchủ yếu của viêm tụy cấp đến nay vẫn chưa được hoàn toàn biết rõ. Ở Việt Namthường do sỏi hoặc do giun đũa chui vào ống tụy, tuy nhiên trong những năm gầnđây tỷ lệ viêm tụy cấp do rượu đang tăng lên một cách rõ rệt. Nguyên nhân - Nguyên nhân đầu tiên là bệnh lý của đường mật, đáng chú ý nhất là do sỏivà do giun. - Nguyên nhân thứ hai là do rượu, rượu có thể gây viêm tụy cấp nhưngcũng có thể gây viêm tụy mạn. - Sau phẫu thuật, nhất là sau phẫu thuật bụng. - Sau chấn thương vùng bụng. - Sau nội soi mật tụy ngược dòng. Ngoài ra còn có một số nguyên nhân khác như nhiễm trùng (sau quai bị,viêm gan virut), do dùng thuốc (thuốc lợi tiểu thiazid, furosemid, thuốc ngừathai)... Biểu hiện Khởi phát cấp tính, đột ngột với cơn đau bụng cấp - triệu chứng chínhthường gặp. Đau có thể thay đổi từ nhẹ đến nặng mà bệnh nhân không chịu nổi,đau thường xuyên và có cơn trội hẳn lên. Đau ở vùng thượng vị và ở vùng quanhrốn hoặc hạ sườn trái, tương ứng vùng tụy, đau lan lên ngực trái hoặc ra sau lưng,đau tăng khi nằm ngửa, giảm khi cúi gập mình ra phía trước. 70 - 80% các trườnghợp có nôn. Toàn thân có hội chứng nhiễm trùng với các biểu hiện như sốt, đauđầu, môi khô, lưỡi bẩn; nhất là trong trường hợp do giun và sỏi có thể xảy ra ngàyđầu hoặc ngày thứ hai, còn trong viêm tụy cấp do rượu, nhiễm trùng thường đếnmuộn sau 5 - 7 ngày do bội nhiễm. Ngoài ra, nếu trong trường hợp có viêm tụy cấp hoại tử thì có thêm các biểuhiện khác như mạch nhanh nhỏ, huyết áp hạ, đầu chi lạnh, tím tái... Biến chứng Thể viêm tụy cấp phù nề: điều trị tốt, kịp thời thì bệnh sẽ khỏi sau 5 - 7ngày, không để lại di chứng. Thể hoại tử từng phần: đáp ứng điều trị chậm chạp hơn, nếu không kịp thờicó thể tử vong, diễn tiến có thể dẫn đến áp-xe tụy hoặc nang giả tụy. Thể xuất huyết: tiên lượng nặng nề, tỷ lệ tử vong cao. Ngoài ra có thể gây các biến chứng nặng nề trên các cơ quan như gan, thận,tim mạch... Tuy nhiên các biến chứng này chủ yếu gặp ở các thể hoại tử, xuấthuyết. Điều trị và dự phòng Nguyên tắc chung: Phần lớn viêm tụy cấp là thể phù (85-90%), điều trị chủ yếu bằng phươngpháp nội khoa và bệnh sẽ thoái triển sau 5-7 ngày. Các biện pháp thông thường là:hút dịch vị, nuôi dưỡng bằng đường tĩnh mạch khi các triệu chứng đau giảm nhiềumới bắt đầu cho ăn dần, bắt đầu là nước đường, rồi hồ đường rồi cháo để giảm sựtiết dịch tụy; bù nước và điện giải để bảo đảm thăng bằng kiềm toan, tùy theo điềukiện và nguyên nhân mà bác sĩ sẽ chỉ định cho dùng các loại thuốc giảm tiết,kháng sinh cho phù hợp. Các thuốc ức chế choán ít hiệu quả trong việc ức chế tiết dịch tụy mà còngây trướng bụng và che lấp đau bụng ngoại khoa. Các thuốc giảm đau thật sự chỉ dùng khi biện pháp nhịn ăn và hút dịchkhông làm giảm đau, nhưng không dùng morphin vì có nguy cơ làm co thắt cơOddi, có thể dùng dolargan hoặc visceralgin. Kháng sinh: trong viêm tụy cấp do rượu chỉ được dùng để chống bội nhiễmnên thường được dùng chậm. Trái lại, trong viêm tụy cấp do giun, nhiễm trùng rấtsớm. Trong viêm tụy cấp do giun đũa chui vào đường mật tụy nhất là giai đoạnsớm khi giun còn sống và mới chui một phần vào đường mật tụy thì việc sử dụngthuốc liệt giun có tác dụng nhanh tỏ ra rất có hiệu quả; đây được xem là điều trịnguyên nhân giúp làm giảm đau và làm lui bệnh rất nhanh. Trong viêm tụy cấp do sỏi: hiện nay có thể sử dụng phương pháp nội soi vàchụp đường mật ngược dòng giúp chẩn đoán, đồng thời xẻ cơ vòng Oddi và keohoặc tán sỏi. Trong viêm tụy cấp xuất huyết hoại tử: thường kèm choáng, do đó cần điềutrị tích cực bằng bù dịch và điện giải. Điều trị cụ thể: Viêm tụy cấp thể phù: Nhịn đói: thường là 2-3 ngày cho đến khi giảm đau nhiều thì bắt đầu cho ăndần từng ít một bằng nước đường nhưng cần theo dõi dấu hiệu đau bụng. Truyền dịch: thông thường 2-3 lít/ngày bằng ringer lactat hoặc bằng NaClvà glucose đẳng trương. Trong trường hợp viêm tụy cấp do giun thì cần cho thuốc liệt giun sớmbằng pyrantel palmoat hoặc albendazol, đồng thời sử dụng kháng sinh. Viêm tụy cấp thể xuất tiết: Cần tích cực hút dạ dày, bù nước và điện giải đầy đủ, dùng kháng sinh sớmvà phối hợp kháng sinh. Viêm tụy cấp thể xuất huyết hoại tử: Tích cực sử dụng các biện pháp kể trên, đồng thời tích cực chống choángvà bù lượng máu mất. Nếu không đáp ứng cần hút rửa phúc mạc để loại bỏ môhoại tử. Vấn đề phẫu thuật chỉ hạn chế khi các biện pháp trên không hiệu quả. Tóm lại, ở bệnh nhân có ti ...