Thuốc ngủ, an thần: Không nên lạm dụng

Nhóm thuốc ngủ, an thần thuộc diện thuốc phải kê đơn. Tuy nhiên, vì quản lý chưa chặt nên nhiều người vẫn tự ý lạm dụng và có nhiều sai sót khi dùng. Một số vấn đề chung Vì một tin vui, nhỡ một cuộc hẹn, mất một vật quí, sắp làm một việc lớn, sắp bước vào cuộc thi… có người bị nôn nao, bồn chồn, lo lắng, căng thẳng không ngủ được. Trường hợp này là mất thăng bằng về tâm thần, thường dùng loại thuốc an thần (còn gọi là thuốc làm dịu) nhằm lập lại...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thuốc ngủ, an thần: Không nên lạm dụng Thuốc ngủ, an thần: Không nên lạm dụngNhóm thuốc ngủ, an thần thuộc diện thuốc phải kê đơn. Tuy nhiên, vìquản lý chưa chặt nên nhiều người vẫn tự ý lạm dụng và có nhiều sai sótkhi dùng.Một số vấn đề chungVì một tin vui, nhỡ một cuộc hẹn, mất một vật quí, sắp làm một việc lớn, sắpbước vào cuộc thi… có người bị nôn nao, bồn chồn, lo lắng, căng thẳngkhông ngủ được. Trường hợp này là mất thăng bằng về tâm thần, thườngdùng loại thuốc an thần (còn gọi là thuốc làm dịu) nhằm lập lại thăng bằngnhư benzodiazepin. Có khi lại bị một bệnh thực thể, lam tăng sự kích thíchhay do tuổi tác mà khả năng ức kém cũng không ngủ được. Trường hợp nàylà bị chứng mất ngủ, phải dùng các loại thuốc ức chế thần kinh như cácbarbituric. Tuy nhiên, thuốc an thần khi dùng liều cao thì cũng gây ngủ,thuốc ngủ khi dùng liều thấp thì cũng an thần, cho nên hay dùng cả hai tínhchất mà chỉ điều chỉnh liều . Barbituric là nhóm thuốc cũ, có độc tính cấphơn nên người bệnh thích dùng benzodiazepin hơn… Lại cũng có khi chỉ domôi trường sống, nề nếp sinh hoạt (đến nơi lạ, giường chiếu không sạch sẽ,chỗ ngủ ở gần nơi đông đúc ồn ào, vui chơi làm việc không điều độ) cũngmất ngủ nhưng chỉ cần thay đổi chấn chỉnh lại những điều này, sẽ ngủ đượcmà không cần dùng thuốc. Dùng thuốc an thần, gây ngủ phải có chỉ định của bác sĩ. Ảnh minh họaMất ngủ đầu giấc:buổi tối, nằm xuống, thao thức không ngủ được, nhưngsáng ra lại dậy rất muộn, thường gặp ở người trẻ tuổi. Cần phải dùng loạithuốc khởi phát hiệu lực nhanh (15 – 30 phút đã gây ngủ) nhưng ngắn (chỉkhoảng 3 – 4 giờ là hết). Như vậy lúc đầu tạo ra giấc ngủ bằng thuốc, khi hếtgiấc ngủ bằng thuốc thì có giấc ngủ tự nhiên nối tiếp.Mất ngủ cuối giấc:buổi tối nằm xuống rất sớm đã ngủ ngay, nhưng hai bagiờ sáng tỉnh giấc, không ngủ lại được; thường gặp ở người cao tuổi. Cầnphải dùng loại thuốc khởi phát chậm (2 – 3 giờ sau mới gây ngủ) nhưng hiệulực kéo dài (6 – 8 giờ). Như vậy lúc đầu là giấc ngủ tự nhiên, khi giấc ngủ tựnhiên không còn thì được nối tiếp bởi giấc ngủ bằng thuốc. Bởi vậy, cầnphải dùng đúng loại thuốc và canh đúng giờ dùng để cho giấc ngủ bằngthuốc không chồng lên giấc ngủ tự nhiên. Thât ra cun g rât kho đê hai loạigiấc ngủ hoàn toàn không chồng lên nhau nhưng nếu dùng đúng thì nếu cóchồng lên nhau chút ít cũng vào lúc giữa đêm nên giấc ngủ gần như tựnhiên, khi thức dậy không thấy mệt.Một số thuốc an thần, thuốc ngủ hay dùngCó nhiều nhóm: barbituric, benzodiazepin, non benzodiazepin (thuốc ngủthế hệ mới), nhóm nguồn gôc khan g histamin. Dươi đây chỉ nêu 2 nhómthường dùng tại nhà:Nhóm benzodiazepinBenzodiazepin khởi phát hiệu lực nhanh, kéo dài giấc ngủ vừa phải, tạođược giấc ngủ suốt đêm, thời gian tồn tại trong cơ thể không quá dài, khônggây mệt lúc thức dậy, nhưng chúng có một số nhược điểm:Gây quen thuốc, nghiện, lệ thuộc thuốc, khi rời thuốc, sẽ bị hội chứng caibao gồm các triệu chứng giống say rượu nặng, nói sảng, run rẩy, mất trí, ảogiác, rối loạn tâm lý, kích động, tăng cơn ác mộng. Nếu bỏ thuốc đột ngộtcòn bị phản ứng nghịch thường nặng hơn nữa như: kích thích khó ngủ, mấtngủ, co giật, ảo giác, kích động, giận dữ, mất nhân cách, thậm chỉ bạo lực.Có người vì một lý do nào đó gắn bó quá dài (hàng năm, nhiều năm) vớibezodiazepin thì cơ thể bị tàn phá nặng nề: thiếu tự tin, không tập trung,luôn luôn bi quan, giận dữ, thậm chí mất trí, sống trong trạng thái hôn mêdài, đến mức khong nhận ra người thân, người xung quanh. Theo nghiên cứucủa Australia thì Hội chứng cai do benzodiazepin còn khó vượt qua hơn hộichứng cai do ma túy. Không được lạm dụng. Ngay khi cần cũng không dùngkéo dài quá 10 ngày. Khi mới bị quen thuốc, phải tìm cách dứt bỏ sớm, tránhđể chuyển sang hội chứng lệ thuộc thuốc. Cách dứt bỏ: giảm liều hàng ngày,tuần đầu giảm 50%, tuần thứ hai giảm thêm 25% liều (chỉ còn 25% l i ê u),sang tuần thứ ba uống mỗi ngày như tuần thứ hai nhưng cách nhật (ngàyuống ngày nghỉ), sang tuần thứ tư thì bỏ hẳn.Một số thuốc trong nhóm còn gây trạng thái say, quá thoải mái (phởn phơ)thơ mộng, ảo giác, tăng động, mất buồn ngủ, tăng giao tiếp giống nhưecstasy (ma túy trắng) nên có người lạm dụng, có người nghiện heroin thuốcphiện khi thiếu thuốc tìm đến dùng. Vì vậy, nhiều nơi quản lý benzodiazepinnhư quản lý ma túy.Gây độc với một số người: nếu dùng liều cao cho những người bị tắc nghẽnđường hô hấp (bệnh hen, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính) thì gây suy hô hấp,quá liều sẽ dẫn tới tử vong. Dùng liều bình thường cho người bị giảm thểtích máu, suy tim sung huyết, tổn thương van tim cũng gây suy tim mạch.Dùng trong tháng đầu thai kỳ sẽ gây dị tật (sứt môi, hở hàm ếch). Tránhdùng cho các đối tượng này. Người bình thường cũng chỉ dun g thuôc theođúng chỉ định khi cần thiết, không nên tùy tiện.Nhóm có nguồn gốc kháng histaminVì có cấu trúc tương tự, kháng histamin tranh chấp với histamin tự do đượcgiải phóng ra quá thừa và hủy bỏ các triệ ...