Thường biến và mức phản ứng

Thường biến và mức phản ứng.Đối với các tính trạng số lượng nói trên, sự biểu hiện ra kiểu hình của một kiểu gene nào đó rõ ràng là tùy thuộc của các nhân tố môi trường, tức là tùy thuộc tùy thuộc vào độ thâm nhập và độ biểu hiện của kiểu gene đó (như chúng ta sẽ xét dưới đây).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thường biến và mức phản ứng Thường biến và mức phản ứngĐối với các tính trạng số lượng nói trên, sự biểu hiện ra kiểu hình của mộtkiểu gene nào đó rõ ràng là tùy thuộc của các nhân tố môi trường, tức là tùythuộc tùy thuộc vào độ thâm nhập và độ biểu hiện của kiểu gene đó (nhưchúng ta sẽ xét dưới đây). Hay nói cách khác, kiểu hình là kết quả của sựtương tác giữa kiểu gene và môi trường.Trong một tình huống lý tưởng, phạm vi tác dụng của môi trường lên mộtkiểu gene nào đó có thể xác định được bằng cách quan sát kiểu hình của cáccá thể giống nhau về mặt di truyền được nuôi dưỡng chăm sóc trong các môitrường khác nhau. Ở người, các cặp sinh đôi cùng trứng được tách nuôi riênglúc sơ sinh đã chứng minh cho một tình huồng như vậy. Tuy nhiên, những chỉdẫn tốt nhất về các tác dụng của môi trưòng bắt nguồn từ các nghiên cứu ởloài mà có thể nuôi trồng với số lượng lớn trên các môi trường được kiểmsoát.Thí dụ kinh điển cho nghiên cứu như vậy được J.Clausen và các cộng sự tiếnhành trong thập niên 1940. Để xác định hiệu quả của môi trường lên các kiểuhình, các nhà nghiên cứu này đã trồng các dòng (clones), tức gồm các cá thểgiống nhau về mặt di truyền, cắt theo các vĩ độ khác nhau. Chẳng hạn, họ đãthu thập loài thuộc họ hoa hồng là Potentilla glandulosa từ ba vùng: phạm viven bờ biển Thái Bình Dương ở vĩ độ 100 mét; vùng lưng chừng dãy núiSierras ở vĩ độ 1.400 mét (ngọn Mather); và ở độ cao 3.040 mét của dãySierras (ngọn Timberline). Từ các mẫu này, họ tạo ra được các dòng bằngcách nhân giống sinh dưỡng và đem trồng ở ba vùng khác nhau đó. Nói khácđi, mỗi kiểu gene thu được từ một trong ba vùng đó được đưa trồng ở cả bađiều kiện môi trường (ứng với các vĩ độ) khác nhau. Từ thí nghiệm này chothấy rằng dường như cả hai nhân tố di truyền và môi trường đều quan trọngtrong việc xác định sự sinh trưởng của cây. Thí dụ, các kiểu gene vùng venbờ sinh trưởng tốt ở cả vĩ độ thấp và trung bình nhưng nhưng không thể sốngđược ở vĩ độ cao. Điều đó chỉ ra tầm quan trọng của các nhân tố di truyền.Cách thức mà kiểu hình thuộc một kiểu gene nào đó thay đổi theo môi trườngcủa nó được gọi là mức phản ứng (norm of reaction). Các mức phản ứng cóthể sai khác rất lớn trong số các kiểu gene đối với các tính trạng liên quan đếntập tính hay hành vi (behaviour). Dù cho đến nay ta không hề xem tập tínhhay hành vi như là một kiểu hình, thế nhưng một số các gene đột biến có ảnhhưởng lên tập tính hay hành vi. Chẳng hạn, các cá thể bị bệnh PKU khôngđược điều trị thì có các chỉ số IQ thấp hơn bình thường; IQ là một tính trạngcó thể đo được bằng trắc nghiệm IQ.Tóm lại, mối quan hệ giữa kiểu gene và kiểu hình là phức tạp, không dễ gìcăn cứ vào kiểu hình để xác định kiểu gene. Mức phản ứng trên các môitrường khác nhau là một cách để định lượng mối quan hệ đó.