Nguyễn Trãi, hiệu Ức Trai, sinh năm 1380 tại Thăng Long, ở nhà ông ngoại là cụ Trần Nguyên Đán. Cha ông là Nguyễn Phi Khanh nhà nghèo, phải đi dạy học để sinh sống. Sau khi được mời vào dạy học ở nhà cụ Trần Nguyên Đán, Nguyễn Phi Khanh lấy con gái cụ Trần Nguyên Đán mà sinh ra Nguyễn Trãi và Nguyễn Phi Hùng. Từ bé, Nguyễn Trãi đã rất thông minh và chăm học. Năm 1400, nhà Hồ cướp ngôi nhà trần rồi sau đó lại mở khoa thi để chọn nhân tài. Nguyễn Trãi...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thuyết Minh Cuộc đời nhà thơ Nguyễn Trãi - Bài làm 3 Thuyết Minh Cuộc đời nhà thơ Nguyễn Trãi - Bài làm 3 Nguyễn Trãi, hiệu Ức Trai, sinh năm 1380 tại Thăng Long, ở nhà ông ngoại làcụ Trần Nguyên Đán. Cha ông là Nguyễn Phi Khanh nhà nghèo, phải đi dạy học đểsinh sống. Sau khi được mời vào dạy học ở nhà cụ Trần Nguyên Đán, Nguyễn PhiKhanh lấy con gái cụ Trần Nguyên Đán mà sinh ra Nguyễn Trãi và Nguyễn PhiHùng. Từ bé, Nguyễn Trãi đã rất thông minh và chăm học. Năm 1400, nhà Hồ cướpngôi nhà trần rồi sau đó lại mở khoa thi để chọn nhân tài. Nguyễn Trãi đi thi, đậu tiếnsĩ và cùng cha, ra làm quan với nhà Hồ... Ông nguyện đem hết tài năng ra để giúp dân,giúp nước. Quân Minh mượn cớ là giúp nhà Trần, diệt nhà Hồ, để sang xâm lược nướcNam. Hồ Quý Ly cố sức chống cự lại, nhưng vì lòng dân không phục, nên đã bị thua.Quân nhà Minh bắt được toàn thể vua tôi nhà Hồ - trong đó có cả Nguyễn Phi Khanh -đem nhốt hết vào cũi, rồi đặt lên xe, giải về Tàu. Nguyễn Trãi trốn thoát. Khi nghe tin cha bị bắt, ông liền cùng em là NguyễnPhi Hùng lẽo đẽo theo sau đoàn xe giải tù, đi lên tận ải Nam quan. Hai anh em cùngkhóc, người nào cũng muốn được đi theo để săn sóc cha già, ở nơi đất khách, quêngười. Trước khi vượt qua cửa ải Nam Quan, quân Minh cho đoàn xe tù tạm nghỉ.Thừa dịp quân canh đi uống rượu, Nguyễn Trãi và em lẻn đến gần cũi nhốt cha. Haianh em cùng xin phép cho cho được đi theo cha, tới tận Kim Lăng (nước Tàu). Nguyễn Phi Khanh ứa nước mắt, nói khẽ: Các con là người có học, có tài, nêntìm cách rửa nhục cho nước, trả thù cho cha. Như thế mới là có trung, có hiếu. Khôngnên cứ lẽo đẽo theo cha mà khóc lóc như thế này! Nếu cần thì cho Phi Hùng đi theo làđủ rồi! Biết rõ ý cha đã quyết, Nguyễn Trãi đành gạt nước mắt, để cho em là NguyễnPhi Hùng đi theo cha. Ông còn căn dặn em là, sau này khi cha chết, phải cố mà tìmcách đem nắm xương tàn của cha về nước. Đến đây, Nguyễn Phi Khanh lại giục: kìaquân canh đã trở lại rồi, con về đi! Nguyễn Trãi buồn rầu lùi ra xa, rồi đứng yên một chỗ, trông theo đoàn xe tùdần dần qua ải Nam Quan. Tới khi không còn nhìn thấy gì nữa, Nguyễn Trãi mới quaygót trở về Đông Quan. Chân bước trên đường mà lòng đau như cắt, vì từ nay ông đànhvĩnh biệt cha già! Vừa về tới Đông Quan là Nguyễn Trãi đã bị quân Minh kéo tới bắt. Chúng biếtông đã từng làm quan với nhà Hồ. Nhìn thấy vẻ mặt thông minh của Nguyễn Trãi,Trương Phụ sai lính đem chém đầu ngay để trừ mầm mống nổi loạn, chống đối saunày. Thấy thế Hoàng Phúc vội ngăn lại và ghé tai nói thầm với Trương Phụ rằng:Người này có tài, ta nên dụ dỗ hắn thì sẽ có lợi cho việc cai trị và bình định dânNam. Trương Phụ ngẫm nghĩ một lát rồi ra lịnh tha cho Nguyễn Trãi được trở về nhàriêng.11) Sau đó, bọn tướng nhà Minh lại cho người đem vàng lụa tới khuyên dụNguyễn Trãi nên ra làm quan với chúng. Nguyễn Trãi lựa lời tìm cách từ chối nênchúng cho người rình rập, dò xét mọi hành động của ông. Để làm cho chúng khỏi nghingờ, ông mở trường dạy học. Tuy bị giam lỏng, không được tự do đi lại, nhưng Nguyễn Trãi vẫn biết rõ tìnhhình của giặc, nhờ các học trò của ông ở khắp nơi, tới trường kể lại. Ông theo dõi vàsuy nghĩ rất kỹ để tìm ra một kế hoạch đánh đuổi giặc Minh. Rồi theo đó mà soạnthành một sách lược Bình Ngô. Ít lâu sau, có người bán dầu tìm tới gặp ông. Khi người này vào nhà, bỏ nón ra,đặt gánh dầu xuống, thì Nguyễn Trãi vội kêu lên: Trời ơi! Anh Trần Nguyên Hãn!Thì ra đó chính là Trần Nguyên Hãn, đã ăn mặc giả làm người bán dầu, để tìm đếngặp Nguyễn Trãi. Trần Nguyên Hãn, cháu nội của cụ Trần Nguyên Đán, vốn là anh em con cô,con cậu với Nguyễn Trãi. Nay Trần Nguyên Hãn tới rủ Nguyễn Trãi cùng vào LamSơn tìm gặp Lê Lợi, để lo việc cứu nước. Ông hẹn sẽ đợi Nguyễn Trãi vào sáng mai, ởngoài thành Đông Quan. Đêm hôm ấy, Nguyễn Trãi thu xếp lại mọi công việc và đồ dùng để chỉ mangtheo một cuốn sách lược Bình Ngô. Sáng hôm sau, nhân gặp ngày rằm, thiên hạ nônức kéo nhau đi lễ chùa rất đông, Nguyễn Trãi liền đi lẫn vào đám người đi lễ, để trốnra khỏi thành. Rồi hai anh em, sau khi gặp nhau, liền đêm đi, ngày nghỉ, cốt để tránh sự kiểmsoát ở dọc đường của quân lính nhà Minh. Tới Lam Sơn, hai người được nghĩa quânđưa vào gặp chủ tướng Lê Lợi. Nguyễn Trãi dâng kế hoạch đánh đuổi giặc Minh đượcghi trong sách lược Bình Ngô. Lê Lợi liền cho họp các gia tướng lại để nghe Nguyễn Trãi và Trần NguyênHãn trình bày thêm về tình hình giặc ở thành Đông Quan. Sau đó Nguyễn Trãi lạinhấn mạnh vào việc muốn thắng giặc, cần phải được lòng dân chúng trước đã. Có nhưthế mới không như Hồ Quý Ly trước đây, vì những cải cách quá táo bạo, mới mẻ, màđã làm mất lòng dân, nên mới bị thua. Mọi người rất vui mừng. Lê Lợi giữ Nguyễn Trãi ở lại làm sư quân và giao choTrần Nguyên Hãn việc huấn luyện binh sĩ. Nguyễn Trãi liền soạn thảo những tờ hịchkể tội ác của giặc Minh, rồi cho đem đi dán ở khắp mọi nơi để kích thích lòng yêunước của dân chúng. Trong suốt mười năm gian khổ chống lại giặc Minh, Nguyễn Trãi luôn luôn ởliền bên cạnh Bình Định Vương Lê Lợi. Ông đưa ra những ý kiến và đường lối để thuphục lòng người. Chính tay ông đã soạn thảo ra những văn thư và mệnh lệnh gửi chonghĩa quân. Khi nghĩa quân phải rút về Chí Linh lần thứ ba, lương thực cạn, tướng sĩ mỏimệt, Nguyễn Trãi đã khuyên Bình Định Vương nên tạm hòa với giặc. Rồi ông viết thưcho Trần Trí và Sơn Thọ, trình bày rõ mọi lẽ lợi hại, hơn thiệt để hai bên cùng ngưngchiến, nghỉ ngơi. Khi Phương Chính, tên đô đốc giặc, gửi thư kể tội, mắng nhiếc Lê Lợi và nghĩaquân, Nguyễn Trãi đã viết thư trả lời mắng lại. Lời thư thật là đanh thép, hùng hồn.Ngoài việc nêu cao chính nghĩa vì dân, vì nước của Bình Định Vương, ông còn vạchrõ những tội ác dã man của giặc, khiến Phươ ...