Thuyết minh về bài Bạch Đằng giang phú của Trương Hán Siêu

Phú sông Bạch Đằng của Trương Hán Siêu là một tác phẩm tiêu biểu của văn học yêu nước thời Lí- Trần. Trương Hán Siêu (?- 1354) là nhà văn đời Trần, quê ở Ninh Bình. Thời trẻ, ông từng là môn khách của Trần Hưng Đạo, là người có ít nhiều đóng góp trong hai cuộc kháng chiến chống Nguyên-Mông lần thứ hai và thứ ba. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng trong triều Trần, là người học vấn uyên thâm, tính tình cương trực, được các vua Trần tôn là thầy, được các nho sĩ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thuyết minh về bài " Bạch Đằng giang phú " của Trương Hán Siêu Thuyết minh về bài Bạch Đằng giang phú của Trương Hán Siêu Phú sông Bạch Đằng của Trương Hán Siêu là một tác phẩm tiêu biểu của vănhọc yêu nước thời Lí- Trần. Trương Hán Siêu (?- 1354) là nhà văn đời Trần, quê ở Ninh Bình. Thời trẻ, ôngtừng là môn khách của Trần Hưng Đạo, là người có ít nhiều đóng góp trong hai cuộckháng chiến chống Nguyên-Mông lần thứ hai và thứ ba. Ông từng giữ nhiều chức vụquan trọng trong triều Trần, là người học vấn uyên thâm, tính tình cương trực, đượccác vua Trần tôn là thầy, được các nho sĩ đời sau xem là một trí thức nho học chânchính của thời Thịnh Trần. Tác phẩm của ông bộc lộ tinh thần yêu non sông đất nước,tự hào về truyền thống vẻ vang của lịch sử dân tộc, đượm sắc thái trữ tình hoài cổ.Ngôn ngữ trong văn chương của Trương Hán Siêu tinh tế, lắng đọng, sử dụng thànhcông những hình dung từ giàu sắc thái trữ tình, giọng điệu thi phú rất uyển chuyển. Bài “Phú sông Bạch Đằng” được sáng tác sau thắng lợi của cuộc kháng chiếnchống Nguyên Mông khoảng 50 năm. Bạch Đằng là con sông ghi dấu nhiều chiếncông oanh liệt của dân tộc như trận thắng quân Nam Hán năm 938 của Ngô Quyền,trận thắng quân Nguyên Mông năm 1288 của Trần Hưng Đạo. Đã có rất nhiều nhà thơviết về con sông lịch sử đầy niềm tự hào này, nhưng bài “Phú sông Bạch Đằng” củaTrương Hán Siêu là nổi tiếng và đặc sắc nhất. Tác phẩm được viết theo lối phú cổ thể.Đây là một thể loại văn có nguồn gốc từ Trung Quốc, viết bằng văn vần hoặc văn xuôicó xen lẫn văn vần, có nội dung kể, tả khách quan các sự việc, phong tục, cảnh vật,bàn sự đời. Bài “Phú sông Bạch Đằng” có hai nhân vật là khách và các bô lão. Khách trongtác phẩm là người có chí bốn phương, thích du ngoạn, ngắm cảnh, bồi bổ kiến thức“Đầm Vân Mộng chứa vài trăm trong dạ cũng nhiều”. Khách bơi thuyền đến sôngBạch Đằng, được gặp các bô lão, được các bô lão kể cho nghe về chiến công oanh liệtcủa tướng quân nhà Trần năm nào khiến cho “Ánh nhật nguyệt chừ phải mờ-Bầu trờiđất chừ sắp đổi” với ‘Thuyền bè muôn đội, tinh kì phấp phới-Hùng hổ sáu quân, giáogươm sáng chói”. Khách và các bô lão bình luận về tầm vóc của chiến thắng, rút ranhững nguyên nhân thắng lợi và ca ngợi sự tài tình, nhân đức của các vua Trần cùngtướng quân Trần Quốc Tuấn: Anh minh hai vị thánh quân, Sông đây rửa sạch mấy lần giáp binh. Giặc tan muôn thủa thanh bình, Bởi đâu đất hiểm, cốt mình đức cao “Phú sông Bạch Đằng” là bài phú tiêu biểu bộc lộ lòng yêu nước, tự hào dântộc, tự hào về truyền thống anh hùng, truyền thống nhân nghĩa sáng ngời của đất nướcta. Bài phú còn thể hiện tinh thần nhân văn cao đẹp, tâm sự hoài cổ tha thiết của tácgiả. Tác phẩm có cấu tứ đơn giản, lời văn linh hoạt, hình tượng nghệ thuật sinh động,từ ngữ gợi hình sắc, giọng điệu hào hùng trang trọng, có lúc lắng đọng gợi cảm, lúc lạitriết lí sâu xa. Tác phẩm được đánh giá là đã đạt đến đỉnh cao của nghệ thuật phú củavăn học trung đại Việt Nam.