Tỉ lệ và ý nghĩa lâm sàng bóng khí cuốn mũi trên qua hình ảnh CT Scan

Bài viết trình bày bóng khí cuốn mũi giữa là một thay đổi giải phẫu thường gặp và bóng khí cuốn mũi trên cũng được nhắc đến, tuy nhiên có rất ít nghiên cứu về bóng khí cuốn mũi trên và ý nghĩa lâm sàng của nó. Đề tài nhằm nghiên cứu tỉ lệ bóng khí cuốn mũi trên , mối liên quan bóng khí cuốn mũi trên với vách ngăn và mối liên quan giữa bóng khí cuốn mũi trên với viêm xoang sàng sau, xoang bướm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tỉ lệ và ý nghĩa lâm sàng bóng khí cuốn mũi trên qua hình ảnh CT Scan Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013 Nghiên cứu Y học TỈ LỆ VÀ Ý NGHĨA LÂM SÀNG BÓNG KHÍ CUỐN MŨI TRÊN QUA HÌNH ẢNH CT-SCAN Dương Văn Tá*, Lâm Huyền Trân** TÓM TẮT Bóng khí cuốn mũi giữa là một thay đổi giải phẫu thường gặp và bóng khí cuốn mũi trên (BKCMT) cũng được nhắc đến, tuy nhiên có rất ít nghiên cứu về BKCMT và ý nghĩa lâm sàng của nó. Trong nghiên cứu này, chúng tôi nghiên cứu tỉ lệ BKCMT, mối liên quan BKCMT với vách ngăn và mối liên quan giữa BKCMT với viêm xoang sàng sau, xoang bướm. Phương pháp: nghiên cứu tiền cứu mô tả cắt ngang hàng loạt ca, nghiên cứu ở những bệnh nhân có triệu chứng viêm mũi xoang và đối chiếu trên CT-Scan mũi xoang, được thực hiện từ tháng 6/ 2011 đến tháng 5/ 2012 tại bệnh viện Quận Thủ Đức. Chúng tôi kiểm tra 584 bệnh nhân (1168 hốc mũi) về BKCMT, điểm tiếp xúc vách ngăn và mờ các xoang cạnh mũi. Kết quả: chúng tôi tìm thấy 193 bệnh nhân có BKCMT ( chiếm 33%), trong đó BKCMT 2 bên 75 bệnh nhân, BKCMT một bên 118 bệnh nhân. Có sự liên quan giữa BKCMT với vách ngăn, không có sự liên quan giữa BKCMT và viêm xoang sàng sau hoặc xoang bướm. Kết luận: BKCMT không phải là một thay đổi giải phẫu hiếm thấy, nó có thể liên quan với vách ngăn và nó không liên quan với viêm xoang. Từ khóa : bóng khí cuốn mũi trên (BKCMT). ABSTRACT THE PREVALENCE AND CLINICAL SIGNIFICANCE OF SUPERIOR TURBINATE PNEUMATIZATION ON COMPUTED TOMOGRAPHY Duong Van Ta, Lam Huyen Tran * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 - Supplement of No 1 - 2013: 55 - 59 Middle turbinate pneumatization (MTP; concha bullosa) is a common anatomic variation, and superior turbinate pneumatization (STP) was also described. However, there has been little study of the STP and its clinical significance. In this study, we tried to determine the prevalence of STP. We also evaluated whether STP correlates with inflammation of posterior ethmoid or sphenoid sinus. Method: Patients with sinonasal symptoms and for whom paranasal sinus computed tomography scans was performed between June 2011 and May 2012 were evaluated at Quan Thu Duc hospital. A retrospective review of CT scans of 584 patients (1168 sides) was done for STP, contact point and paranasal sinus haziness. Results: We found STP in 193 patients (33%)-bilaterally in 75 and unilaterally in 118 patients, and in 268 out of the 1168 sides (22.9%). There was association between the presence of STP and septum. No correlation was found between STP and posterior ethmoid or sphenoid sinus inflammation. Conclusion: STP is a not infrequently found anatomic variation and it may be related with septum. It may not be related with adjacent sinus inflammation. * BV Đa Khoa quận Thủ đức Tác giả liên lạc: BS Dương Văn Tá Chuyên Đề Tai Mũi Họng – Mắt ĐT: 0918408340 Email: tamuoihai@yahoo.com 55 Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013 ĐẶT VẤN ĐỀ Bóng khí cuốn mũi không phải là một bệnh, mà là một bất thường giải phẫu trong đó phần xương cuốn mũi bị tách làm đôi chứa bóng khí, bên trong là một khoảng trống, như một tế bào sàng(6,7). Trong số các cuốn mũi ở thành ngoài hốc mũi, bóng khí cuốn mũi giữa thường gặp nhất, đã có nhiều công trình nghiên cứu về bóng khí cuốn mũi giữa(6,8) Bóng khí cuốn mũi trên (BKCMT) tạo điểm tiếp xúc với vách ngăn gây đau đầu, đau vùng mặt, cuốn mũi trên còn gây hẹp khe trên làm giảm khứu giác (11,3). Ngoài ra BKCMT gây ảnh hưởng đến sự dẫn lưu ở vùng khe trên và ngách sàng bướm tuy nhiên mức độ ảnh hưởng còn phụ thuộc vào mức độ bóng khí và hình dáng cuốn mũi trên có thể gây viêm xoang sàng sau và xoang bướm mạn.(2) Ngày nay, do CT-Scan được sử dụng rộng rãi cùng với phương tiện nội soi chẩn đoán, nên việc chẩn đoán BKCMT là không khó. Tuy nhiên, vấn đề là cần phẫu thuật hay không khi một bác sĩ tai mũi họng đứng trước một bệnh nhân có BKCMT, việc chẩn đoán đúng và điều trị hiệu quả là điều mà bệnh nhân cần đến. Vì vậy để củng cố một cái nhìn rõ ràng và chính xác hơn về những bệnh nhân BKCMT, chúng tôi nghiên cứu đề tài này nhằm góp phần nâng cao hiệu quả việc điều trị bệnh viêm mũi xoang có liên quan đến BKCMT với mục tiêu: 2011 đến tháng 5 năm 2012 và có Chụp CT-Scan mũi xoang. Phương pháp nghiên cứu Nghiên cứu tiến cứu, mô tả cắt ngang hàng loạt ca. Các bước tiến hành Bệnh nhân khám phòng khám mũi xoang (khám, nội soi và chụp CT-scan mũi xoang). Xác định BKCMT (bên (P), bên (T), tiếp xúc vách ngăn. Phân độ CMT (độ 1, độ 2, độ 3). Chúng tôi phân độ BKCMT trên CT-Scan theo tác giả Arijurek:(1) Độ 1: Có hình ảnh bóng khí cuốn mũi trên, nhưng nhỏ, không rõ vách xương. Độ 2: Có hình ảnh bóng khí cuốn mũi trên, to hơn độ 1, vách xương rõ. Độ 3: Bóng khí cuốn mũi trên to ra trước xuống dưới chen giữa vách ngăn và cuốn mũi giữa gây di lệch mảnh đứng cuốn mũi giữa ra ngoài. Xác định mờ xoang sàng sau và xoang bướm. Phân tích số liệu Xử lý phân tích số liệu bằng phần mềm SPSS 17.0. Thống kê kiểm định ...