Tiếp cận chẩn đoán u lympho tế bào lớn dòng B và vai trò của Fish trong hỗ trợ chẩn đoán

Bài viết Tiếp cận chẩn đoán u lympho tế bào lớn dòng B và vai trò của fish trong hỗ trợ chẩn đoán trình bày các nội dung: Sang thương này có thuộc hệ lympho; Sang thương này có thuộc dòng tế bào B không; Hình thái tổn thương dạng lan tỏa hay dạng nang; Kích thước tế bào nhỏ, trung bình hay lớn;...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tiếp cận chẩn đoán u lympho tế bào lớn dòng B và vai trò của Fish trong hỗ trợ chẩn đoán KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH HUYẾT HỌC - TRUYỀN MÁU TIẾP CẬN CHẨN ĐOÁN U LYMPHO TẾ BÀO LỚN DÒNG B VÀ VAI TRÒ CỦA FISH TRONG HỖ TRỢ CHẨN ĐOÁN Đặng Hoàng Thiên*, Lê Thị Huyền Trân* Tiêu Ngọc Kim Ngân*, Lê Phương Thảo*I. ĐẶT VẤN ĐỀ 6 DH/TH). FISH là kĩ thuật tiêu chuẩn để xác Các u lympho không Hodgkin tế bào B định HGBL-DH/TH. Do đó, khi tiếp cận 1với hình thái tế bào lớn lan tỏa khá phổ biến trường hợp DLBCL, NOS cần phải kết hợpvà có diễn tiến lâm sàng thường rầm rộ. tế bào học, mô học, hóa mô miễn dịchTrong số đó, u lympho lan tỏa tế bào B lớn, (HMMD) và đặc biệt là FISH để đưa ra chẩnkhông đặc hiệu (DLBCL, NOS) là thường đoán, tiên lượng bệnh cũng như phân biệtgặp nhất chiếm từ 25% - 35% u lympho với HGBL-DH/TH và các u lympho tế bào Bkhông Hodgkin ở người lớn[1]. Khoảng 40% diễn tiến nhanh khác như u lympho Burkitttrường hợp đến khám chỉ có biểu hiện khối u (BL), u lympho nguyên bào lympho B (B-ngoài hạch nên kết quả giải phẫu bệnh ban LBL), u lympho vùng áo nang (MCL) vàđầu rất dễ nhầm lẫn với ung thư di căn hoặc HGBL, NOS.ung thư nguyên phát tại vị trí tổn thương. 1. Sang thương này có thuộc hệVới phác đồ R-CHOP, tỉ lệ sống 5 năm bệnh lympho?không tiến triển (PFS) và tỉ lệ sống toàn bộ Tất cả các trường hợp có lâm sàng nghi(OS) của các bệnh nhân DLBCL, NOS lần ngờ u lympho, lam áp mô u luôn được thựclượt là 60 và 65% [1]. Tuy nhiên, có sự tăng hiện để xác định hình thái dòng lympho vàlên đáng kể các trường hợp có đặc điểm lâm đánh giá về mặt tế bào học tốt hơn lam sinhsàng và mô học tương đồng nhưng đáp ứng thiết. U lympho và các sang thương dòngkém với R-CHOP, tỉ lệ sống kéo dài thấp, lympho có kiểu phân bố đặc trưng bởi vì cácnguy cơ tái phát thần kinh trung ương (CNS) tế bào riêng lẻ hoặc các dải tế bào được dàncao và có chỉ định điều trị bước đầu bằng các trải đều trên lam hơn là tụ đám dày đặc, 1phác đồ hóa trị liệu mạnh hơn. Những trường đặc điểm điển hình của các khối u đặc.hợp này đã được WHO 2017 cập nhật thành Nếu hình ảnh vi thể nghi ngờ u lympho,1 phân loại mới là u lympho tế bào B độ ác nhuộm HMMD CD45 nên được thực hiện.cao có tái sắp xếp gen MYC và BCL2 Bởi vì u lympho không Hodgkin hiếm khivà/hoặc BCL6 (HGBL Double/Triple hit - âm tính với CD45 [3], và nhuộm các dấu ấn dòng B và T cũng nên được cân nhắc.*Bệnh viện Truyền máu - Huyết họcChịu trách nhiệm chính: Đặng Hoàng ThiênEmail: hoangthien20051992@gmail.comNgày nhận bài: 19/8/2020Ngày phản biện khoa học: 20/8/2020Ngày duyệt bài: 15/10/2020938 Y HỌC VIỆT NAM TẬP 496 - THÁNG 11 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2020II. NỘI DUNG: 1. Sơ đồ tiếp cận chẩn đoán DLBCL, NOS [2] 939 KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH HUYẾT HỌC - TRUYỀN MÁU Hình 1. tế bào của các khối u đặc thường đứng tụ đám dày đặc. Nguồn: Emma Shtivelma, PhD, New Insights on Lung Cancer in Younger Patients,Cancer Commons, 2016 Hình 2. sang thương dòng lympho tế bào đứng riêng lẻ hoặc các dải tế bào dàn trải đều trên lam [2] 2. Sang thương này có thuộc dòng tế dòng B, như CD3 và CD20, nên được sobào B không? sánh với nhau. Bởi vì 1% - 2% u lympho tế Tế bào dòng chảy và HMMD giúp xác bào B âm tính với CD20 [4], do đó nênđịnh sự biệt hóa theo hướng dòng tế bào B nhuộm tiếp 1 dấu ấn khác của dòng B để xáccủa sang thương. Khi sử dụng phương pháp định. Đặc biệt, u lympho nguyên tương bàoHMMD, 1 dấu ấn dòng T và ít nhất 1 dấu ấn (Plasmablastic lymphoma) và u lympho tế940 Y HỌC VIỆT NAM TẬP 496 - THÁNG 11 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2020bào B lớn ALK+ (ALK+ large B-cell u lympho Hodgkin (Hodgkin lymphoma).lymphoma) thường âm tính với CD20. Pax5 Các sang thương có hình thái dạng tương bàonên được thực hiện khi có đặc điểm nghi ngờ nên nhuộm với CD79a. Hình 3. DLBCL a. Lam nhuộm H&E, b. Lam nhuộm HMMD CD20(+). Nguồn: Change of CD20 Expression in Diffuse Large B-Cell Lymphoma Treated withRituximab, an Anti-CD20 Monoclonal Antibody: A Study of the Osaka Lymphoma StudyGroup, Hiroyasu Ogawa, Pubmed, 2009. 3. Hình thái tổn thương dạng lan tỏa 4. Kích thước tế bào nhỏ, trung bìnhhay dạng nang? hay lớn? Bất kì cấu trúc dạng nang hoặc nốt nào ...