Tiếp cận và xử trí bệnh nhân phản vệ

Phản vệ là một phản ứng dị ứng, có thể xuất hiện ngay lập tức từ vài giây, vài phút đến vài giờ sau khi cơ thể tiếp xúc với dị nguyên gây ra các bệnh cảnh lâm sàng khác nhau, có thể nghiêm trọng dẫn đến tử vong nhanh chóng. Mời các bạn cùng tham khảo để nắm chi tiết nội dung tài liệu!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tiếp cận và xử trí bệnh nhân phản vệ TIẾPCẬNVÀXỬTRÍBỆNHNHÂNPHẢNVỆ TS.PhạmHồngPhương;BSCKI.TrầnBáBiêna.i.1. ĐỊNHNGHĨA Phảnvệlàmộtphảnứngdịứng,cóthểxuấthiệnngaylậptứctừvàigiây,vàiphút đếnvàigiờsaukhicơthểtiếpxúcvớidịnguyêngâyracácbệnhcảnhlâmsàngkhácnhau, cóthểnghiêmtrọngdẫnđếntửvongnhanhchóng. Dịnguyênlàyếutốlạkhitiếpxúccókhảnănggâyphảnứngdịứngchocơthể,bao gồmthứcăn,thuốcvàcácyếutốkhác. Sốcphảnvệlàmứcđộ nặngnhấtcủaphảnvệdođộtngộtgiãntoànbộ hệ thống mạchvàcothắtphếquảncóthểgâytửvongtrongvòngmộtvàiphút.a.i.2. CHẨNĐOÁN2.1.Chẩnđoánxácđịnh Bệnhnhânđượcchẩnđoánsốcphảnvệkhicómộttrongbatiêuchuẩnsau2.1.1. Cáctriệuchứngxuấthiệncấptính(trongvàiphútđếnvàigiờ)ởda,niêmmạchoặc cả hai(màyđaytoànthân,ngứahoặcđỏ da,sưngmôi,lưỡi,...)vàítnhất1trong2triệuchứngsau Triệuchứnghôhấp(khóthở,thởrít,ranrít,giảmlưulượngđỉnh,giảmoxymáu...) Tụthuyếtáphoặccócáchậuquả củatụthuyếtáp(ngất,đạitiểutiệnkhôngtựchủ...)2.1.2. Ítnhất2trong4triệuchứngsauxuấthiệntrongvòngvàiphútđếnvàigiờ saukhi tiếpxúcvớidịnguyên. Biểuhiệnởda,niêmmạch(màyđaytoànthân,ngứahoặcđỏda,sưngmôi,lưỡi,...) Triệuchứnghôhấp(khóthở,thởrít,ranrít,giảmlưulượngđỉnh,giảmoxymáu...) Tụthuyếtáphoặccócáchậuquả củatụthuyếtáp(ngất,đạitiểutiệnkhôngtựchủ...) Cáctriệuchứngtiêuhóakéodài(đauquặntừngcơn,nôn,....)2.1.3. Tụthuyếtápxuấthiệnvàiphútđếnvàigiờsaukhitiếpxúcvớidịnguyênmàngười bệnhđãtừngbịdịứng Trẻemgiảmítnhất30%HAtâmthuhoặctụthuyếtáptâmthusovớituổi. Ngườilớnhuyếtáptâmthu Đôngmáucơbản. Sinhhóacơbảnđườngmáu,điệngiảiđồ,ure,creatinin,chứcnănggan. Khímáuđộngmạch. Điệntâmđồ.2.3. Chẩnđoánmứcđộ Phảnvệđượcphânthành4mứcđộnhưsau (Lưuýmứcđộphảnvệcóthểnặnglênrấtnhanhvàkhôngtheotuầntự) ĐộI(Nhẹ)Chỉcócáctriệuchứngda,tổchứcdướidavàniêmmạcnhưmàyđay,ngứa,phùmạch. ĐộII(Nặng)cótừ2biểuhiệnởnhiềucơquan Màyđay,phùmạchxuấthiệnnhanh. Khóthởnhanhnông,tứcngực,khàntiếng,chảynướcmũi. Đaubụng,nôn,ỉachảy. Huyếtápchưatụthoặctăng,nhịptimnhanhhoặcloạnnhịp. ĐộIII(Nguykịch)biểuhiệnởnhiềucơquanvớimứcđộnặnghơnnhưsau Đườngthởtiếngrítthanhquản,phùthanhquản. Thởthởnhanh,khòkhè,tímtái,rốiloạnnhịpthở. Rốiloạnýthứcvậtvã,hônmê,cogiật,rốiloạncơtròn. Tuầnhoànsốc,mạchnhanhnhỏ,tụthuyếtáp. ĐộIV(Ngừngtuầnhoàn)Biểuhiệnngừnghôhấp,ngừngtuầnhoàn.2.4.Chẩnđoánphânbiệt Cáctrườnghợpsốcsốctim,sốcgiảmthểtích,sốcnhiễmkhuẩn. Taibiếnmạchmáunão. CácnguyênnhânđườnghôhấpCOPD,cơnhenphếquản,khóthởthanhquản(do dịvật,viêm). Cácbệnhlýởdamàyđay,phùmạch. Cácbệnhlýnộitiếtcơnbãogiáptrạng,hộichứngcarcinoid,hạđườngmáu. Cácngộđộcrượu,opiat,histamin.3.ĐIỀUTRỊ3.1Nguyêntắc Tấtcả trườnghợpphảnvệ phảiđượcpháthiệnsớm,xử tríkhẩncấp,kịpthời ngaytạichỗvàtheodõiliêntụcítnhấttrongvòng24giờ. Bácsĩ,điềudưỡng,hộsinhviên,kỹthuậtviên,nhânviênytếkhácphảixử tríban đầucấpcứuphảnvệ. Adrenalinlàthuốcthiếtyếu,quantrọnghàngđầucứusốngngườibệnhbị phảnvệ,phảiđượctiêmbắpngaykhichẩnđoánphảnvệtừđộIItrởlên.3.2. Xửtríphảnvệnhẹ(độI)dịứngnhưngcóthểchuyểnthànhnặnghoặcnguykịch Sử dụngthuốcmethylprednisolonhoặcdiphenhydraminuốnghoặctiêmtùytìnhtrạngngườibệnh. Tiếptụctheodõiítnhất24giờđểxửtríkịpthời.3.3. Phácđồxửtrícấpcứuphảnvệmứcnặngvànguykịch(độII,III) Phảnvệ độ IIcóthể nhanhchóngchuyểnsangđộ III,độ IV.Vìvậy,phảikhẩntrương,xửtríđồngthờitheodiễnbiếnbệnh Ngừngngaytiếpxúcvớithuốchoặcdịnguyên(nếucó). Tiêmhoặctruyềnadrenalin(theomục3dướiđây). Chongườibệnhnằmtạichỗ,đầuthấp,nghiêngtráinếucónôn. Thởôxyngườilớn610lít/phút,trẻem24lít/phútquamặtnạhở. Đánhgiátìnhtrạnghôhấp,tuầnhoàn,ýthứcvàcácbiểuhiệnởda,niêmmạccủangườibệnh. + Éptimngoàilồngngựcvàbópbóng(nếungừnghôhấp,tuầnhoàn). + Đặtnộikhíquảnhoặcmởkhíquảncấpcứu(nếukhóthởthanhquản). Thiếtlậpđườngtruyềnadrenalintĩnhmạchvớidâytruyềnthôngthường ...