Tiểu luận: Nghệ thuật kinh kịch Trung Quốc

Tiểu luận trình bày hoàn cảnh ra đời nghệ thuật kinh kịch Trung Quốc, lịch sử phát triển, đặc điểm của kinh kịch, các đặc tính và vai trò của kinh kịch.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tiểu luận: Nghệ thuật kinh kịch Trung Quốc TIỂULUẬNNGHỆTHUẬTSÂNKHẤU KINHKỊCHTRUNGQUỐC  I.Kháiquát:1.Lịchsửrađời:Trênthếgiớicóbaloạihìnhhíkịchcổ,đólà:BikịchvàhàikịchHiLạp cổ;KịchsanscritẤnĐộ;vàhíkhúcTrungQuốc.Kinhkịchlàmộtđạibiểuđiển hìnhtrongrấtnhiềuloạihìnhhíkhúccủaTrungQuốc. KinhkichTrungQuôc ̣ ́cònđượcgoila“Cakichph ̣ ̀ ̣ ươngĐông”,laquôctuythuântuyTrungQuôc ̀ ́ ́ ̀ ́ ́ .Cáchbiểudiễnmangtínhtổnghợp,tính ướclệ,vàtínhtrìnhthứccủanghệ thuật kinhkịchđãcấuthànhnênmộtphongcáchbiểndiễnđặcthùcuả kinhkịchTrungQuốc. BanđầunghệthuậtdiễntuồngsânkhấucủaTrungHoacổđượcgọilàcakịchhayhýkịchlàmộtthểloạidiễntuồngbaogồmcamúa(ngâmkhúckèmtheo nghệ thuật vũđạo), thậm chícó cả các loại tạpkỹ pha trộn như kểchuyện,cácmànnhàolộn,xiếc,diễnhoạtkê(tiếulâmkhôihài),đốithoạitrào lộngvàvõthuật. Từ thờinhàĐườngtrở về trướcnghệ thuậtdiễntuồngsânkhấuđược gọilàhýkịch. 1 CácthểloạikịchcủaTrungQuốccũngnhưcácloạihìnhbiểudiễnsânkhấutươngtựtạicácnướctrongkhuvựcnhưTriềuTiên,NhậtBản,ViệtNamthườnglấycácsựtíchcâuchuyệnnhữngvịanhhùngtrongdângianvàlịchsửlàmđềtàichủđạo. Hýkịch,mộtthểloạiOperacổcủaTrungQuốc,thờitiềnKinhkịch. Chođếnthời nhàĐường,được pháttriểnthành Thamquânhí (hoặcđượcgọilàLộngthamquân)baogồmhaivai:mộtngườimặcyphụcxanhlục tềchỉnh,thôngminhcơtrívàlinhlợi,tênvaidiễngọilà Thamquân;cònngườikiaănmặclôithôi,khờkhạođầnđộn,tênvaidiễngọilàThươngcốt.Hainhânvậtnàytrongvởkhidiễnthườngcónhữnglờiđốiđápkhôihàitràolộng.Thamquânlàvaichính,Thươngcốtlàvaiphụ.ĐôikhiThamquânlàđốitượngđểlàmtròcườivàcuốicùngbịThươngcốtđánhđập. ĐếnthờinhàTống,ThamquânhíbiếnthànhTạpkịch.Vaidiễncũngchỉcóhaingười: Thươngcốt (vaikhờ khạo) đượcđổithànhtên Phómạt,cònThamquân(vaitinhkhôn)đượcđổitênlàPhótịnh.Trongkhidiễn,diễnviênnamcũngcóthểhóatrangthànhnhânvậtnữ để diễnxuất,đượcgọilà Trangđán.ĐếnthờiNamTống,vùngđấtÔnChâulànơinổidanhvềhíkịch,camúa,nênsảnsinhrathểloạiđượcgọilàNamhí(híkịchNamTống). ThờinhàTốngnghệ thuậtdiễnkhôngchúýđếncácvainữ ( Đángiác).Vainữ đượcxếphạnglà«đệ tử»(conem).Trongbanhátđềulànữ thìđượcgọilà«đệtửtạpkịch».VaichínhđượcgọilàChínhđán,vaigiàlàLãođán,vaitrẻlàTiểuđán,Tràđán,Thiếpđán,v.v... VàothờinhàNguyên,vainữ(đángiác)lạirấtđượcxemtrọng.Đócũng làđiểmkhácbiệtgiữatạpkịchthờinhàNguyênvàtạpkịchthờinhàTống. 2 TínhchấttạpkịchthờinhàTốngvàthờinhàNguyêncóchungmộttínhchấtlàkhôihài,hoạtkê,nhưngtạpkịchthờinhàNguyêncónhấnmạnhthêmtínhchấtphêphánthóiđờivàcáctệnạnxãhội. TạpkịchthờinhàNguyênlàthànhtựurấtlớnvàởgiaiđoạnđỉnhđiểm hưngthịnhcủanótrongsuốthaithế kỷ XIIIXIV.Nhiềunhàsoạnnhữngvởdiễntuồngmúahátrấtnhiều,khoảngtrên150người,trongsố đónổitiếngnhất là Quan Hán Khanh có ít nhất cũng khoảng 60 vở tuồng.CuốiđờiNguyên,NamHíchuyểnhoáthànhtruyềnkỳ.Truyềnkỳ chútrọngcácchủ đề tìnhcảmlãngmạn,nênkhốngchế sânkhấuđến200nămsauđó. ÂmnhạccủaNamhíbaogồmcáckhúchátdângian,cácbàicadao ởthônquê vớitínhchấtđịaphươngkháđậm.Dođónóđãpháttriểnthànhhệ thốngbốn giọngnóiđịaphương:HảiDiêm,DặcDương,Dư Diêu,vàCônSơn.Khúchát 3vùngCônSơn(gọilàCônkhúc)chiếmđịavị chủ yếutừ cuốiđờiMinh.ĐếnđờiThanhthìCônkhúcđượcgọilànhãbộ,rấtđượcsĩđạiphuhâmmộ.Khi CônKhúcsuy,cácloạihíkịch địaphươngnở rộ vàđược gọitheotênđịaphươngnhưXuyênkịch,Tươngkịch,Cốngkịch,Huykịch,v.v... TạpkịchthờinhàNguyênthâuhóavàchuyểnthểcáctácphẩmvănhọcTrungQuốccổđại.Trongmộtvở thườngcóbốnhồivàđôikhicóthêmphầnphilộ.Vaichínhphảiháttrongthờigiandiễnsuốtvở kịch.Dùcácnhạcphổcủa Nguyênkhúckhôngcòngiữ được,nhưngquahình ảnhvàcáctư liệucònlại,ngườitađãpháthiệncácloạinhạccụgồmsáo,trống,nãobạt. Cácnhânvậttrongtạpkịchthời nhàNguyênlàanhhùng,vănnhân,kỹnữ,cườngđạo,quantòa,ẩnsĩ,vàcácvaisiêunhiên(ma,quỉ,v.v...). Đ ...