Tiểu luận: Những tác động của việc Việt Nam tham gia vào cộng đồng an ninh ASEAN

Bài viết có nội dung đề cập đến một vấn đề còn tương đối mới trong chính sách đối ngoại của Việt Nam là lợi ích, thách thức và những tác động của việc Việt Nam tham gia vào cộng đồng an ninh ASEAN (ASC) lên Chính sách đối ngoại của Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tiểu luận: Những tác động của việc Việt Nam tham gia vào cộng đồng an ninh ASEAN Tiểu luận Những tác động của việc Việt Nam tham gia vào cộng đồng an ninh ASEAN [1] MỤC LỤC Tóm tắt ___________________________________ Error! Bookmark not defined. Lời mở đầu ________________________________ Error! Bookmark not defined. 1. Cộng đồng an ninh ASEAN là gì? ___________________________________ 6 1.1. Mục đích, nguyên nhân thành lập ASC _______________________________ 6 1.2. Tính chất: ______________________________________________________ 8 1.3. Nhận xét ______________________________________________________ 9 2. Lợi ích với an ninh quốc gia và thách thức khi Việt Nam tham gia vào ASC __ 10 2.1. Lợi ích _______________________________________________________ 10 2.2. Thách thức ____________________________________________________ 16 3. Ý nghĩa của việc tham gia Cộng đồng an ninh ASEAN với chính sách đối ngoại của Việt Nam._____________________________________________________ 17 Kết luận _________________________________________________________ 19 [2] TÓM TẮT Bài viết có nội dung đề cập đến một vấn đề còn tương đối mới trong chính sách đối ngoại của Việt Nam là lợi ích, thách thức và những tác động của việc Việt Nam tham gia vào cộng đồng an ninh ASEAN (ASC) lên chính sách đối ngoại của Việt Nam. Cộng đồng này mới được thành lập với tư cách là một trong ba trụ cột của cộng đồng ASEAN từ năm 2003 và có kế hoạch sẽ trở thành hiện thực vào năm 2015. ASC được thành lập với mục đích tạo dựng một môi trường hòa bình, phát triển và liên kết an ninh giữa các nước trong khu vực Đông Nam Á với nhau trước những thách thức về mặt an ninh kể cả về mặt truyền thống lẫn phi truyền thống gia tăng tại khu vực sau sự kiện 11/9. Mặc dù là cộng đồng an ninh nhưng ASC lại không tập trung vào hợp tác quân sự mà là một cơ chế an ninh toàn diện, hợp tác trên tất cả các mặt từ kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, an ninh. ASC cũng có những đặc điểm khác với những tổ chức hợp tác an ninh khác khi đề cao yếu tố không xâm phạm độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia thành viên. Mặc dù có tính toàn diện nhưng ASC vẫn có nhiều điểm hạn chế mà nổi bật là tính không ràng buộc của cơ chế này do chịu ảnh hưởng của những đan xen về mặt lợi ích giữa các quốc gia thành viên và các nước lớn có trong khu vực. Ngay khi ASC được thành lập, Việt Nam đã là một thành viên và có những đóng góp tích cực cho việc hình thành và phát triển của ASC. Xét một cách tổng thể, ASC đem lại một môi trường hòa bình, phát triển trong khu vực, một điều cực kì quan trọng với an ninh, phát triển của Việt Nam. Cụ thể hơn, những công cụ mà ASC sở hữu cũng tăng cường việc đảm bảo an ninh cho Việt Nam. Đó là những công cụ tuy không mới như TAC (Hiệp ước thân hữu và hợp tác ở Đông Nam Á) hay SEANWFZ (Hiệp ước Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân) nhưng được ASC tăng cường sức mạnh bằng việc kêu gọi sự tham gia của các nước lớn. Đây là điều hết sức thuận lợi với an ninh của Việt Nam vì an ninh với các nước lớn bao giờ cũng là một trong những ưu tiên hàng đầu của Việt Nam trong khi Việt Nam chưa nhận được một sự [3] đảm bảo nào về mặt an ninh thông qua các cam kết song phương của các nước lớn. ASC cũng có những biện pháp để giải quyết vấn đề biển Đông vốn rất phức tạp với an ninh Việt Nam bằng việc đưa ra cơ chế tập thể các nước ASEAN đàm phán với Trung Quốc để cho ra đời Bộ các quy tắc ứng xử của cac bên ở biển Đông (COC). Đây là một cơ sở pháp lí cực kì quan trọng nhằm giải quyết một cách cơ bản lâu dài những tranh chấp trên khu vực này mà nếu chỉ mình Việt Nam giải quyết thì rất khó thành công. Nhằm giải quyết các nguy cơ an ninh phi truyền thống, ASC cũng đưa ra một loạt công cụ mà tiêu biểu là Công ước ASEAN chống khủng bố, các cơ chế chống tội phạm xuyên quốc gia. Đây là những vấn đề có tính vượt ra ngoài biên giới quốc gia và đương nhiên Việt Nam cần một cơ chế an ninh có tính tập thể như ASEAN để giải quyết. Bên cạnh những mặt lơi ích to lớn, chúng ta cũng phải nhìn nhận những thách thức mà Việt Nam gặp phải khi tham gia vào cộng đồng này. Đó là những thách thức đến từ sự khác biệt về mặt ý thức hệ, lơi ích quốc gia, sự e ngại của các nước ASEAN về những vấn đề an ninh tiềm tàng trong quan hệ giữa Việt Nam với những nước lớn như Mỹ và Trung Quốc. Mặc dù vẫ còn những thách thức song những thời cơ vẫn là nổi trội hơn. Do vậy, tác động của việc Việt Nam tham gia vào ASC lên chính sách đối ngoại của Việt Nam là tương đối đáng kể. Đó là việc Việt Nam nâng tầm mức độ tập hợp lực lượng trong khu vực. Nếu như trước kia chỉ là trong lĩnh vực kinh tế thì giờ đây đã thêm cả lĩnh vực an ninh, chính trị - lĩnh vực hết sức nhạy cảm nhưng cũng chứng tỏ xu hướng hợp tác sâu hơn với các nước trong khu vực của Việt Nam. Ngoài ra, đó còn là việc Việt Nam sẽ tăng cường chính sách kết hợp đối ngoại với an ninh quốc phòng, đưa đối ngoại thực sự trở thành vành đai phòng thủ đầu tiên trước những đe dọa an ninh từ bên ngoài. [4] LỜI MỞ ĐẦU Những năm đầu thế kỉ 21, đặc biệt sau sự kiện 11/9, mặc dù vẫn ở trong tình thế hòa bình, tập trung phát triển kinh tế nhưng một loạt thách thức mới đã nảy sinh, đe dọa an ninh của Việt Nam. Trong Chiến lược bảo vệ tổ quốc trong tình hình mới ra đời năm 2003, Đảng cộng sản Việt Nam đã nhận định “tình hình thế giới trong thời gian tới còn diễn biến phức tạp hơn” với ảnh hưởng của Cuộc chiến chống khủng bố do Mĩ đứng đầu, kinh tế thế giới không ổn định. Ngay trong khu vực Đông Nam Á cũng “tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất ổn định” do hoạt động của các nhóm khủng bố, xung đột trong nội bộ các nước khu vực, can thiệp của các nước lớn vào khu vực, ASEAN có nguy cơ bị chia rẽ, tình hình an n ...