Tiểu luận: Những tư tưởng cơ bản của nho giáo và sự ảnh hưởng của nó tới nước ta

Enghen đã khẳng định: “Không có cơ sở văn minh Hi Lạp và đế quốc La Mã thì tuyệt nhiên không có C hâu Âu hiệ n đại”. Vậy học tập Enghen chúng ta có thể đặt vấn đề : “Nếu không có văn minh cổ đại Trung Quốc thì không có nước Việt Na m ngày nay”. Nói đến nền văn minh cổ đại Trung Quốc thì quả là rộng lớn. Biết bao nhiêu hệ tư tưởng xuất hiện và tồn tại mãi cho đến ngà y nay. Từ thuyế t âm dương ngũ hà nh, học thuyết của...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tiểu luận: Những tư tưởng cơ bản của nho giáo và sự ảnh hưởng của nó tới nước ta Tiểu luậnNhững tư tưởng cơ bản của nhogiáo và sự ảnh hưởng của nó tới nước ta L ỜI MỞ ĐẦU F . Enghen đ ã kh ẳng định: “ Không có cơ s ở văn minh Hi Lạp v à đ ế quốc La M ã thìt uy ệt nhi ên không có C hâu Âu hi ệ n đại”. V ậy học tập Enghen chúng ta có thể đặt vấn đề : “ N ếu không có văn minh cổ đại Trung Quốc th ì không cón ư ớc Việt Na m ng ày nay”. N ói đ ến nền văn minh cổ đại Trung Quốc th ì qu ả l à r ộngl ớn. Biết bao nhi êu h ệ t ư tư ởng xuất hiện v à t ồn tại m ãi chođ ến ng à y nay. T ừ thuyế t âm d ương ng ũ h à nh, h ọc thuyết củaK h ổng Tử, L ão t ử... Thế nh ưng trong các h ọc thuyết ấ y, khônga i có th ể chối c ãi đ ư ợc rằng học thuyết Nho gia. Nh à ngư ờip hát kh ởi phát l à Kh ổng tử l à có v ị trí quan trọng h ơn h ếtt rong l ịch sử phát triển của Trung Quốc nói chung v à các nư ớcĐ ông Na m Á nói riêng. K ể từ lúc xuất hiện từ v ài th ế kỷ tr ư ớcc ông nguyên cho đ ến thời nh à Hán (H án V ũ Đế ) Nho giáo đ ãc hính th ức trở th ành h ệ t ư tư ởng độc tôn v à luôn luôn gi ữ vịt rí đó c ho đ ế n ng ày cu ối c ùng c ủa chế độ phong kiến. Đ iề u đóđ ã minh c h ứng r õ ràng: N ho giáo h ẳn phải có những giá trịt ích c ực đặc biệt, nếu không sao nó có thể có sức sống m ạnhm ẽ đến nh ư v ậy. T ừ đầu thế kỷ XX đến nay, rất nhiều ng ư ời đ ã phê phá nđ ạo Nho, tố cáo tính chất bảo thủ, phi khoa học của nó. Nh ưngn ếu lấy quan điể m lịc h sử m à xe m xét, ở t hế kỷ XX r õ ràngN ho giáo là c ổ hủ nh ưng ở g iai đoạn tr ư ớc có vậy không. V ào t h ế kỷ X tr ên bán đ ảo Đông D ương có 3 vương qu ốc :Đ ại Việt, C ha m Pa, Khmer, lực l ư ợng ngang nhau. Dần dầ nĐ ại Việt chiế m ư u th ế, vừa đủ sức chống lại phong kiế np hương B ắc, vừa khai hoa ng Na m Tiến, át hẳn 2 v ương qu ốck ia. Ph ải chăng đạo Nho đ ã đ óng m ột va i nh ất định trong sựh ình thành t ương qua n l ực l ư ợng ấ y. Phải chăng chúng ta đ ãd u nh ập đạo N ho của Trung Quốc rồi sau đó biế n th ành m ộtc ông c ụ chống laị. Biện chứng lịch sử l à như th ế. Nho giáo l àc ông c ụ để phong kiến ph ương B ắc d ùng đ ể lệ thuộc các dâ nt ộc khác, nh ưng v ừa l à công c ụ giúp các dân tộc chống lạ iT rung Qu ốc. C hính vì ý ngh ĩa v à vai trò to l ớn của Nho giáo đối vớit i ến tr ình phát tri ển của Trung Quốc v à Vi ệt Nam n ên e m cóh ứng thú đặc biệt với đề t à i “ Nh ững t ư tư ởng c ơ b ản của nhog iáo và ả n h hư ởng của nó ở n ư ớc ta”. N ội dung đề t ài ngoà ip h ần mở đầu v à k ết luậ n gồm 2 phần: P h ần I: T i ến tr ình phát tri ển của Nho giáo v à m ột số nộ id ung chính c ủa nó. P h ần II: ả nh h ư ởng c ủa Nho giáo tới đời sống văn hoáV i ệt Na m. P h ần IV ÀI N ÉT V Ề TIẾN TR ÌNH P HÁT TRI ỂN CỦA NHO GIÁO V À M ỘT SỐ N ỘI DUN G TÍCH C ỰC CỦA NÓ. I . VÀI N ÉT V Ề TI ẾN TR ÌNH PHÁ T TR I ỂN CỦA NHO GIÁO. N ói đ ến Nho giáo th ì vi ệc đầu ti ên không th ể không nhắct ới: đó l à Kh ổng Tử. Ng ư ời ta b ình lu ận khen tặng Khổng Tửr a sao đ ề u không thể gọi l à quá l ời, tr ư ớc đây h ơn 2000 năm,đ ại s ử học gia T ư M ã Thiên khi đ i thă m Khúc Ph ụ qu ê hươngc ủa Khổng Tử từng cả m khá i viết: “Khổng Tử áo vả i, truyề nh ơn 10 đ ời, đ ư ợc các học tr ò coi là t ổng s ư, t ừ thi ên t ử, v ươngh ầu đến thứ dâ n đề u coi ông l à b ậc chí thánh”. N ăm1982, m ột học giả M ỹ viết “H ành vi cao quý và t ưt ư ởng lý luậ n đạo đức của Khổng Tử, không chỉ ảnh h ư ởng tớiT rung Qu ốc m à còn ả nh h ư ởng t ưói tr ầ n nhân loại” Khổng Tửl à ngư ời n ư ớc Lỗ thời X uân Thu t ê n là Khâu, t ự l à Tr ọng N i.T ừ thiếu ni ên đ ến 30 tuổi , Kh ổng Tử c huy ên c ần học tập v àt ập luyện nắ m vững các tri thức về lễ nghi, â m nhạc, xạ tiễn,n g ự xạ, th ư, s ố l à sau ngành tri th ứ c căn bản thời ấy. Sau đóô ng đi gi ảng dạy bốn ph ương, nghiên c ứu học vấn trong v à ic h ục nă m rồi san định, bi ê n so ạn các sách đ ư ợc đời sau gọi l àl ục kinh nh ư Thi, Thư, L ễ, Nhạc, D ịc h, Xuân Thu. K h ổng Tử sống trong thời kỳ thay đổi lớn, biến động lớn.T ừ lâu, thi ên t ử nh à C hu đ ã m ất hết uy quyề n, quyền lực r ơiv ào ta y các vua chư h ầu, cục thể x ã h ội biến chuyển thay đổ in hanh c hóng, ngư ời ta mỗi ng ư ời chọn cho m ình nh ững thá i độs ống khác nhau. L à m ột triết nhâ n thái độ của Khổng Tử hếts ức phức tạp, ông vừa ho ài c ổ, vừa s ùng thư ợng đổi mới.T rong tâm tr ạng phân vân, dần dần ông h ình thành t ư tư ởngl ấy nhân nghĩa để giữ vững sự t ồn tại chung v à kha i sáng h ệt h ống t ư tư ởng lớn nhất thời Ti ên T ần l à h ọc phái Nho giáot ạo ảnh h ư ởng sâu sắc tới x ã h ội Trung Quốc. H ệ thống t ư tư ởng Nhân v à Ngh ĩa của Khổng Tử, bất kểh à m ngh ĩa phong phú sức tạp đến đâu, nói cho c ùng c ũng chiv à thi ết l ập một trật tự nghi êm c ẩn của bậc đế v ương và thànhl ập một x ã h ội ho àn thi ệ ...