Tiểu luận: Phân tích thực trạng điều hành chính sách lãi suất thời gian qua ở Việt Nam

Lãi suất là một phạm trù kinh tế quan trọng đợc đề cập trên nhiều lĩnh vực của đời sống kinh tế từ tiết kiệm, đầu t, kiểm soát lạm... Nhà nớc sử dụng lãi suất làm công cụ của chính sách tiền tệ điều tiết các quan hệ kinh tế nhằm mục tiêu tăng trởng phát triển.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tiểu luận: Phân tích thực trạng điều hành chính sách lãi suất thời gian qua ở Việt Nam TRƯỜNG …………………. KHOA………………………. ----- ----- TIỂU LUẬNĐề tài: Phân tích thực trạng điều hành chính sách lãi suất thời gian qua ở Việt Nam phân tích thực trạng điều hành chính sách lãi suất thời gian qua ở Việt Nam MỞ ĐẦU. Lãi suất là một phạm trù kinh tế quan trọng đợc đề cập trên nhiều lĩnh vực của đờisống kinh tế từ tiết kiệm, đầu t, kiểm soát lạm... Nhà nớc sử dụng lãi suất làm công cụ củachính sách tiền tệ điều tiết các quan hệ kinh tế nhằm mục tiêu tăng trởng phát triển. Dotầm quan trọng và cách thức tác động vào lãi suất của nhà nớc hình thành nên nhiều quanđiểm, xu hớngkhác nhau về lãi suất và điều hành lãi suất. Trong tập chuyên đề này sẽ tậptrung vào phân tích hai định hơng cơ bản của chính sách điều hành lãi suất là kiểm soát lãisuất và tự do hoá lãi suất. Kiểm soát lãi suất và cố gắng duy trì một cơ chế ấn định lã suấtáp đặt vào thị trờng. Đây là cong cụ mang tính hành chính.Tự do hoá lãi suất đề cao sự uviệt của cơ chế thị trờng trong việc hình thành lãi suất. Các công cụ phục phụ cho quàtrình tiến t do hoá cũng đợc đề cập tới ở mức độ nhất định. Để tiếp tục cải cách chính sách lãi suất hớng tới mục tiêu lãi suất dựa trên cơ sở thịtrờng, chuyên đề phân tích thực trạng điều hành chính sách lãi suất thời gian qua ở ViệtNam. Việc phân tích sẽ đúc rút ra những u nhợc điểm nhằm thực hiện triệt để hơn linhhoạt hơn vai trò của ngân hàng nhà nớc và từ việc nghiên cứu thực trạng để đề ra nhữngbiện pháp hữu hiệu đẩy nhanh hơn quá trình hoà nhập của Việt Nam với mặt bằng lãi suấtthế giới và theo thông lệ quốc tế. Tôi mong mu ốn rằng, tập đề án này sẽ mang lại những hữu ích trong quá trình học tậpvà có thể góp phần nhỏ bé vào quá trình hoạch định chính sách, xây dựng các quy chế vậnhành quản lý lãi suất của ngân hàng nhà nớc ngày một tốt hơn.CHƠNG I LÃI SUẤT VÀ TỰ DO HOÁ LÃI SUẤT.I. Lãi suất1. Những khãi niệm về lãi suất Lãi suất là giá của vốn, chi phí phải trả cho việc thuê vốn. Trong nền kinh tế luôn có những chủ thể tạm thời d thừa vốn, cùng lúc đó có nhữngngời có cơ hội đầu t sinh lợi, cần vốn song lại thiếu vốn, thị trờng tài chính ra đời làmthông suốt quá trình chuyển vốn từ ngời thừa vốn sang ngời cần vốn, các chủ thể qua quanhệ vay mợn tín dụng hoặc mua bán các công cụ nợ đều đạt đợc mục đích của mình; ngờithừa vốn vừa bảo đảm đợc vốn vừa thu đợc lợi, ngời thiếu vốn vừa dợc đáp ứng đủ chođàu t. Từ thị trờng đó, lãi suất đợc hình thành nh giá cả của một loại hàng hoá(ở đây làvốn), nó là chi phí mà ngời đi vay phải trả cho ngời cho vay để đợc quyền sử dụng vốn, nóvận động tuân theo quy luật cung cầu, xác định trên cơ sở cân bằng giữa nhu cầu về vốn vácung về vốn trên thị trờng. Nh vậy, lãi suất chính là tín hiệu thị trờng tham gia vào việc nâng cao hiệu quả sử dụngvốn và phân bổ nguồn vốn một cách hợp lý. Ở trên là khái niệm lãi suất theo nguyên tắc thị trờng, song lãi suất còn đợc hiểu là côngcụ chủ yếu của chính sách tiền tệ của mỗi quốc gia, nó do ngân hàng trung ơng - cơ quanthay mặt nhà nớc thực thi chính sách tài chính tiền tệ - nắm giữ, và sử dụng nhằm điềuchỉnh và can thiệp vào thị trờng giúp hạn chế và khắc phục những yếu kém của nền kinh tế. Ngoài ra khái niệm lãi suất nh là chi phí cơ hội của việc giữ tiền cũng tơng đối phổ biến. Trong đời sống hàng ngày chúng ta cũng gặp rất nhiều loại lãi suất khác nhau nh lãisuất các chứng khoán, lãi suất tái chiết khấu, lãi suất tái cấp vốn, lãi suất danh nghĩa-lãisuất thực, lãi suất trần-sàn. Sự phân biệt các loại lãi suất này dựa trên sự liên quan đến vaitrò công cụ của chính sách tiền tệ, chỉ số lạm phát hoặc kỳ hạn và rủi ro của mỗi loạichứng khoán. Tuy nhiên một điều quan trọng là hầu hết các loại lãi suất này đều diễn biếntheo nhau. Vì vậy, nếu không ghi cụ thể gì khác thì thuật ngữ lãi suất đề cập trong tậpchuyên đề này mang ý nghĩa phổ quát chung.2. Cơ chế xác định lãi suất Từ những khái niệm trên về lãi suất, ta có thể mô hình hoá những yếu tố tham gia vàoviệc hình thành nên lãi suất trong nền kinh tế. Dựa vào mô hình chúng ta thấy có hai nhóm lực lợng tham gia vào việc xác định lãisuất. a. Những yếu tố thuộc lực lợng thị trờng. Thành phần thuộc nhóm này gồm : * Ngời cho vay : những ngời d thừa vốn. * Ngời đi vay: những ngời cần vốn để kinh doanh, tiêu dùng. * Các ngân hàng thơng mại và tổ chức tài chính trung gian: những chủ thể tham gia vào thị trờng tài chính, hoạt động tín dụng, huy động vốn để cho vay nhằm mục đích kinh doanh thu lợi nhuận. Họ có những vai trò, vị trí, lợi thế mà tài chính trực tiếp không có đợc. Những thành phần này tham gia vào việc xác dịnh lãi suất tuân theo theo quy luật thị trờng. Khi nhu cầu về vốn đợc đáp ứng bằng cung về ...