TIỂU NÃO

Tiểu não (cerebellum) nằm trong tầng sau của sọ, phía sau cầu não và hành não. Hành não, cầu não và tiểu não họp thành trám não (rhombencephalon) quây quanh não thất IV. Kích thước: tiểu não cao 5 cm, ngang 10 cm và trước sau 6 cm. Ở người trưởng thành tiểu não nặng 140 - 150 gr, tiểu não ở nam nặng hơn ở nữ. Chức năng: điều hoà những động tác có ý thức hay không có ý thức, giữ thăng bằng và định hướng các cử động. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TIỂU NÃO TIỂU NÃO1. VỊ TRÍ Tiểu não (cerebellum) nằm trong tầng sau của sọ, phía sau cầu não và hành não.Hành não, cầu não và tiểu não họp thành trám não (rhombencephalon) quây quanh nãothất IV. Kích thước: tiểu não cao 5 cm, ngang 10 cm và trước sau 6 cm. Ở người trưởngthành tiểu não nặng 140 - 150 gr, tiểu não ở nam nặng hơn ở nữ. Chức năng: điều hoànhững động tác có ý thức hay không có ý thức, giữ thăng bằng và định hướng các cửđộng.2. HÌNH THỂ NGOÀI Tiểu não có 3 mặt.2.1. Mặt trên Ở giữa có một khối lồi gọi là thùy giun trên, 2 bên là 2 bán cầu tiểu não.2.2. Mặt dưới Có thuỳ giun dưới ở giữa, 2 bên cũng là 2 bán cầu tiểu não áp vào nền sọ.2.3. Mặt trước Có hai phần áp lên mặt sau nãothất IV.2.3.1. Phần trên Có hai cuống tiểu não ở hai bên:2 cuống tiểu não trên dính vào trungnão, 2 cuống tiểu não giữa dính vàocầu não, 2 cuống tiểu não dưới dínhvào hành não. Van vieussent là một mảnh chấttrắng nối hai cuống trên và nối với lưỡinão (đầu trước thùy đun trên) thùy dândưới áp vào màng mái bởi cục não(đầu trước thùy này) và hai bên là vantoán hay màn sau tủy) căng ngay từcục não tới nhung não. Trên lược đồ đứng dọc của tiểunão, có một ngách của não thất IV ăn vào. Ngách được giới hạn ở trên là lưỡi não vàvan vieussent, ở dưới là cục não và van tarin còn hai bên là hai cụm cuống tiểu não.2.3.2. Phần dưới214 Liên quan với màng mái, đậy nửa dưới não thất IV, lách giữa màng mái và màngmái có tấm mạch mạc dưới (do màng nuôi tạo thành).3. THÙY TIỂU NÃO Trên bề mặt tiểu não có nhiều rãnh nông sâu khác nhau. Rãnh sâu chia thành cácthùy, rãnh nông chia thành các lá. Các khe tiểu não gồm: khe ngang, khe chính, khephụ và khe sau bên. Trong đó khe ngang (tissura horizontalis) hay rãnh chu vi là lớnnhất. Các khe chia mặt ngoài tiểu não ra nhiều hồi hay tiểu thùy. Thùy nhộng (thùy đun) tiểu não gồm: lưỡi não, tiểu thùy trung tâm, đỉnh, chếch,lá thùy nhộng, tháp thùy nhộng, lưỡi gà thùy nhộng và cục não (tính từ trên xuống). Bán cầu tiểu não được chia làm: + Ở mặt trên có cánh tiểu thùy trung tâm, tiểu thùy vuông, tiểu thùy đơn và tiểuthùy bán nguyệt. + Ở mặt dưới có tiểu thùy bán nguyệt dưới, tiểu thùy 2 thân, hạnh nhân tiểu nãovà nhung não. Nhung não và cục não của thùy nhặng nối với nhau qua cuống nhungnão (van Tarin). Đặc biệt lưu ý nhung não và hạnh nhân não nhất là hạnh nhân não nằm sát saubên hành não, cạnh lỗ chẩm lớn. Khi chọc dò dịch não tủy ở phía dưới thùy này có thểtụt vào lỗ chẩm đè ép hành não và gây đột tử. 1. Thùy dun dưới 2. Cuống tiểu não giữa 3. Hành nhân não 4. Nhung não 5. Rãnh chu vi 6. Van Tarin 7. Ngách của não thất IV 8. Van Vieussens 9. Lưỡi não Hình 4.16. Mặt trước tiểu não4. CẤU TRÚC Cũng như đại não, chất xám ở ngoài, chất trắng ở trong, có những dải xen vàochất xám như những cành cây. Cây đời hay cây sống.4.1. Chất xám Gồm hai phần: - Phần vỏ tiểu não: là lớp chất xám bên ngoài. - Các nhân xám tiểu não nằm chìm trong thể tủy gồm có: nhân răng, nhân mái, 215nhân cầu và nhân nút.4.2. Chất trắng Ở bên trong gọi là thể tủy tỏa ra các lá trắng đi vào vỏ tiểu não giống như cànhcây. Chất trắng gồm có: - Bó tiểu não thẳng và bó tiểu não chéo đi tới vỏ tiểu não rồi tới nhân răng, nhânmái. - Hai cuống tiểu não trên và giữa: cuống giữa tới vỏ tiểu não, rồi các thớ này lạitừ vỏ tới các nhân. Cuống trên mang các thớ từ các nhân lên trung não. 1. Cuống đại não 6. Nhân nút 2. Bó dọc trong 7. Nhân cầu 3. Cuống tiểu não trên 8. Nhân mái 4. Lưỡi não 5. Nhân răng 9. Não thất IV Hình 4.17. Thiết đồ cắt ngang tiểu não216 ...