Tìm hiểu bài khóc dương khuêKHÓC DƯƠNG KHUÊ

Trong nền thơ ca của văn học Việt nam, nhà thơ NguyễnKhuyến có một địa vị thật vẻ vang. ông là nhà thơ củanhững bài thơ Việt nam đích thực, những bài thơ mà ởđó, những tình cảm đẹp đẽ của con người Việt Nam đượcdiễn tả bằng một thứ ngôn ngữ Việt Nam thuần khiết, giảndị và đẹp đẽ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tìm hiểu bài khóc dương khuêKHÓC DƯƠNG KHUÊTìm hiểu bài khóc dương khuêKHÓC DƯƠNG KHUÊTrong nền thơ ca của văn học Việt nam, nhà thơ NguyễnKhuyến có một địa vị thật vẻ vang. ông là nhà thơ củanhững bài thơ Việt nam đích thực, những bài thơ mà ởđó, những tình cảm đẹp đẽ của con người Việt Nam đượcdiễn tả bằng một thứ ngôn ngữ Việt Nam thuần khiết, giảndị và đẹp đẽ. Trong những bài thơ ấy, cần phải nó đếnmột bài thơ viết về tình bạn đẹp của ông với bạn tri kỉ củamình- bài thơ khóc Dương Khuê.Dương Khuê và Nguyễn Khuyến vốn là hai người bạnđồng niên. Dương Khuê đỗ cử nhân cùng khoa thi vớiNguyễn Khuyến, rồi đõ tiến sĩ,cùng làm quan cho triềuNguyễn nhưng sau năm 1884, năm đât nước thật sự mấtvào tay thực dân Pháp, Nguyễn Khuyến cáo quan về quêở ẩn. Còn Dương Khuê giữ đạo quân tử theo cách khác,ông nấn ná ở lại làm quan thêm sáu đời vua rối rem,không cơn biến nào sánh kịp cjo đến lúc qua đời ở tuổi 64(1902).Cái chết của Dương Khuê là một nỗi đau lớn trong lòngNguyễn Khuyến. Lúc đấy, quên hết mọi điều, ông chỉ cònbiết một điều duy nhất: ông đã mất đi một người bạn thân,mất đi một tình cảm quý giá không có gì thay thế được.Lúc đấy,tù tận đáy lòng, từ một tình bạn ma ông không thểđo đựoc chiều sâu của nó, Nguyễn Khuyến đã kêu lênnhững tiếng kêu thảng thốt:“ Bác dương thôi đã thôi rồiNước mây man má ngậm ngùi lòng ta”Hầu như không có một chút văn chương, chữ nghĩa nàotrong hai câu thơ trên, đặc biệt là dòng thơ thứ nhất. Chỉcó nỗi đau, nỗi đau chân thành trọn vện tự mình thể hiệnra thành lời. Hai tiếng “ thôi” dân dã và tự nhiên. Đặt câuthơ vào trong hoàn cảnh xã hội mà sự “ cao nhã” luônluôn được coi là một yêu cầu hàng đầu của văn chương,ta càng thấy đựoc ở đây sự chân thành đã được nhà thơcoi trọng đến nhường nào. Nỗi đau của Nguyễn Khuyến,ông không khoc thết lên, tiếng khóc của ông là tiếng khócvới lòng mình, cho tự mình nghe lắng vào sâu trong tim.Ông muốn ngồi một mình, ôn lại những kỉ niệm đẹp giữahai người:“ Nhớ từ thuở đăng khoa ngày trướcVẫn sơm hôm tôi bác cùng nhau..........Bác già tôi cũng già rồiBiết thôi, thôi thế, thì thôi mới là”Mười sáu dong thơ, Nguyễn Khuyến nhắc lại thật cô đọng,đầy đủ về mối quan hệ bạn bè của Nguyễn Khuyến,Dương Khuê, đặc biệt là độ sâu, độ đậm bền của tình bạnđó. Những kỉ niệm đã được nhà thơ nói tới một cách giảndị nhưng đầy trân trọng. Nhắc lại những kỉ niệm ấy, ôn lại,suy ngẫm về tình bạn ấy, Nguyễn Khuyến viết nên nhữngcâu thơ nghe thật buồn bã, ngao ngán. Họ đã từng trảiqua nhưng giây phút tú vị, tâm đầu , ý hợp, chia sẻ niềmvui thanh tao. Nhắc lại những kỉ niêm đó, tâm hông nhàthơ như còn rung cảm vì “ tiếng suối róc rách lưng đèo”nơi “ dặm khách xa xôi”, cảm giác thích thú với noi từnggác cheo leo, “ thú vui con hát”,” rượu ngon cùng nhấp”.Nguyễn Khuyến nói buổi dương cửu để nói thời kì loạn lạckhi thực dân Pháp xxam lược nước ta, trước tình cảnhnhư vậy, nhà thơ đã lựa chọn cách rời bỏ công danh. Nhàthơ nói như một người an phận mà nghe thật đau dớn.Vơi ba từ “ thôi” trùng điệp là tâm trạng của nhà thơ khicáo quan về quê – đau buồn trước tình cảnh đất nướcnhưng không thể làm gì được.“ Muốn đi lại tuổi già thêm nhác................Chợt nghe tôi bỗng chân tay rụng rời”Nhưng câu thơ ấy không thực sự sắc sảo mà mang mộtvẻ đẹp nôm na bình thường bởi Nguyễn Khuyến khônglàm văn chương, mà bộc lộ nỗi niềm mình, nhà thơ tự lísự với mình, nhưng đành chấp nhận nỗi đau đã là sự thậtnhưng vẫn băn khoăn và cảm thấy vô lí:“ Ai chẳng biết chán đời là phải.................Không mua không phải không tiền không mua”Cái chết của người bạn đã đến một cách vội vã, đột ngột,cướp mất của ông một người bạn hiền và như thế, đãcướp mất của ông tất cả mọi niềm vui:“Rượu ngon không có bạn hiền....................Viết đưa ai, ai biết mà đưa”Năm lần xuất hiẹn từ “ không” với một cái lắc đầu buồnbã, không còn bạn, không còn thiết uống rượu, bởi khôngcòn người chia sẻ vị ngon của rượu, không còn bạn,không còn hứng thú làm thơ. Nhà thơ nghĩ đến tình bạnmà sách vở xưa kia đã viết, đã ca ngợi, trong ông, tìnhbạn của ông với Dương Khuê cũng như thế, sự mất mátcủa ông sau cái chết của Dương Khuê cũng như thế:“ Dường kia treo cũng hửng hờĐàn kia gãy cũng ngẩn ngơ tiếng đàn”Nhà thơ khuyên mình không nên khóc, tuổi già của ôngkhông thể ép nước mắt chảy thành hai hàng chứa chanđược. Vẵn tự hiểu rằng lấy nhớ làm thương nhưng mỗichữ trong thơ ông đều thấm đẫm nước mắt, những hạt lẹtừ nỗi đau,từ một tình bạn lớn.Có thể nói rằng trong thơ Việt Nam đã có nhiều bài thơhay thể hiện tình cảm đẹp đẽ, chân thành, nổi bật trong đólà “ Khóc Dương Khuê” của Nguyễn Khuyến. Cái hay ấytrước hết được xuất phát từ tình bạn đẹp và sự chânthành của một tâm hồn cao thượng. Cái hay ấy còn là từnghệ thuật diễn đạt,giản dị,tự nhiên, đầy tính dân tộc, nhẹnhàng, bình dị, sâu lắng đã góp phần làm nên sự thànhcông cho bài thơ ...