Tìm hiểu động thái của các nước lớn trong những ngày cuối cùng của cuộc chiến tranh Việt Nam

Trước sức tấn công như vũ bão của quân và dân ta trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, hệ thống phòng thủ của chính quyền Sài Gòn tan rã từng mảng lớn, bắt đầu một giai đoạn mới hỗn loạn và tuyệt vọng của ngụy quyền Sài Gòn trước giờ phút sụp đổ hoàn toàn. Bài viết tập trung giới thiệu những động thái của các nước lớn vào những ngày cuối cùng của cuộc chiến tranh nhưng không thể cứu vãn sự sụp đổ của chính quyền Sài Gòn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tìm hiểu động thái của các nước lớn trong những ngày cuối cùng của cuộc chiến tranh Việt NamTẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI số 4 (200) 201592TÌM HIỂU ĐỘNG THÁI CỦA CÁC NƯỚC LỚN TRONGNHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG CỦA CUỘCCHIẾN TRANH VIỆT NAMTRẦN NAM TIẾNTrước sức tấn công như vũ bão của quân và dân ta trong cuộc Tổng tiến công và nổidậy mùa Xuân 1975, hệ thống phòng thủ của chính quyền Sài Gòn tan rã từng mảnglớn, bắt đầu một giai đoạn mới hỗn loạn và tuyệt vọng của ngụy quyền Sài Gòn trướcgiờ phút sụp đổ hoàn toàn. Bài viết tập trung giới thiệu những động thái của các nướclớn vào những ngày cuối cùng của cuộc chiến tranh nhưng không thể cứu vãn sự sụpđổ của chính quyền Sài Gòn.1. CHÍNH QUYỀN MỸ VÀ CHẾ ĐỘ SÀIGÒN SAU HIỆP ĐỊNH PARIS (1973) VÀTÌNH HÌNH THÁNG 4/1975Do liên tiếp gặp nhiều thất bại trên chiếntrường, Mỹ buộc phải xuống thang trongcuộc chiến tranh ở Việt Nam, đi đến kýHiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh,lập lại hòa bình ở Việt Nam (27/1/1973).Ngày 29/3/1973, Bộ chỉ huy quân sự Mỹở Sài Gòn làm lễ cuốn cờ và rút nhữnglực lượng quân sự Mỹ cuối cùng ra khỏimiền Nam Việt Nam. Mặc dù vậy, để giữ“danh dự, uy tín” và vì quyền lợi củamình, Mỹ vẫn chưa chịu từ bỏ hoàn toànViệt Nam. Âm mưu và chính sách cơ bảncủa Mỹ giai đoạn sau Hiệp định Paris làrút được quân Mỹ ra khỏi miền Nam ViệtNam, đưa được tù binh Mỹ về nước,nhưng vẫn phải giữ được miền NamTrần Nam Tiến. Phó giáo sư tiến sĩ. TrườngĐại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đạihọc Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.Nghiên cứu này được tài trợ bởi Đại học Quốcgia Thành phố Hồ Chí Minh (VNU-HCM) trongđề tài mã số C2013-18b-03.dưới ảnh hưởng của Mỹ Tổng thống MỹRichard Nixon tuyên bố: “Mỹ sẽ tiếp tụccông nhận Chính phủ Việt Nam Cộnghòa là chính phủ hợp pháp duy nhất ởmiền Nam Việt Nam” (George C. Herring,1986, tr. 259).Nhưng tình hình đã diễn ra không theo ýmuốn chủ quan của người Mỹ. Sau năm1973, nước Mỹ đã rơi vào “cuộc khủnghoảng lòng tin”, kinh tế suy thoái, nạnlạm phát và thất nghiệp tăng nhanh, nộibộ chính quyền và các đảng phái bị chiarẽ sâu sắc. Cùng với tình hình ấy, vụWatergate vỡ lở buộc Nixon phải rút luikhỏi Nhà Trắng (8/1974), đánh dấu “mộttrong những thời kỳ khó khăn nhất và bithảm nhất của nước Mỹ”. Gerald Fordlên nhậm chức Tổng thống Mỹ đứngtrước khó khăn chồng chất cả trongnước Mỹ và trên thế giới, đặc biệt là trênchiến trường miền Nam Việt Nam. Giớicầm quyền Mỹ ngày càng tỏ ra bất lựctrước sự suy yếu nghiêm trọng của chínhquyền Sài Gòn. Những khó khăn trongvà ngoài nước khiến cho khả năng việnTRẦN NAM TIẾN – TÌM HIỂU ĐỘNG THÁI CỦA CÁC NƯỚC LỚN…trợ cho chính quyền Sài Gòn ngày cànggiảm sút. Trước tình hình đó, Trungương Đảng Lao động Việt Nam đã nhậnđịnh: “đây là thời cơ thuận lợi nhất đểnhân dân ta hoàn toàn giải phóng miềnNam, giành thắng lợi trọn vẹn cho cáchmạng dân tộc dân chủ… Ngoài thời cơnày không có thời cơ nào khác” (LêDuẩn, 1985, tr. 362).Sau chiến thắng Phước Long (6/1/1975),quân giải phóng đã mở đợt tổng tiếncông thần tốc lần lượt giải phóng BuônMa Thuột (10/3/1975), Tây Nguyên(24/3/1975), Huế (26/3/1975), Đà Nẵng(29/3/1975). Chỉ trong một thời gian ngắn,16 tỉnh, 6 thành phố, thị xã của miềnNam được giải phóng, gần một nửa binhlực chế độ Sài Gòn trên toàn miền Nambị tiêu diệt và tan rã. Thắng lợi nhanhchóng, dồn dập và mạnh mẽ của quângiải phóng đã đẩy chính quyền Sài Gònđứng trước nguy cơ sụp đổ hoàn toàn.Mỹ tuy bất ngờ trước sức tấn công nhưvũ bão của quân và dân ta, nhưng vẫntiếp tục tiếp sức cho chính quyền SàiGòn, cố gắng giữ được miền Nam ViệtNam. Đối với người Mỹ, nếu chấp nhậnthất bại này là chấp nhập sự sụp đổkhông chỉ ở miền Nam Việt Nam mà ởcả Đông Dương.Đêm 20 rạng 21/4/1975, phòng tuyếnmạnh nhất mà Mỹ và ngụy thiết lập tạiXuân Lộc đã bị quân giải phóng chọcthủng. Sự kiện Xuân Lộc đã làm rungchuyển toàn bộ hệ thống phòng thủ xungquanh Sài Gòn, làm cho tinh thần quânđội Sài Gòn hoàn toàn suy sụp. Tia hyvọng cuối cùng của Mỹ-ngụy hầu như bịtắt ngấm. Frank Snepp (2002, tr. 382)(1)đã nhận định: “... cán cân lực lượng ở93vùng rộng lớn Sài Gòn đã nghiêng hẳnvề phía Bắc Việt Nam và Việt Cộng...Mười lăm ngày nữa thì Sài Gòn sẽ bịbao vây hoàn toàn. Có khả năng trongba hay bốn tuần nữa sẽ rơi vào tay Cộngsản”.2. NHỮNG BIỆN PHÁP CỨU VÃN CỦACHÍNH QUYỀN MỸ Ở TRONG NƯỚC,QUỐC TẾ VÀ Ở MIỀN NAM VIỆT NAMTrước thực tế chế độ Sài Gòn đang ngàycàng tuyệt vọng, ngày 10/4/1975, Tổngthống Mỹ G. Ford trong một bài diễn văntrên truyền hình Mỹ cho biết rằng ông đãyêu cầu Quốc hội cung cấp 722 triệuUSD viện trợ quân sự bổ túc cho ViệtNam Cộng hòa theo đề nghị của Đạitướng Frederick Weyand, và còn xinthêm 250 triệu USD nữa để cung cấpthực phẩm, thuốc men và cứu trợ chongười tỵ nạn, tuy nhiên đề nghị đã khôngđược Thượng viện lúc bấy giờ do ĐảngDân chủ kiểm soát xem xét. Trước tìnhhình này, ngày 16/4/1975, trong một bàidiễn văn đọc trước “Hội các nhà biên tậpbáo chí Mỹ (American Society of ...