TÌM HIỂU TÁC PHẨM 'VỢ NHẶT'

Khung cảnh làng quê Việt Nam ngày đói * Khái quát - Bối cảnh lịch sử có thật: nạn đói 1945, cướp đi 1/10 dân số của Việt Nam. - Tác phẩm hoàn thành khá lâu sau sự kiện lịch sử này nhưng cảm quan về cái đói vẫn ngấm trong từng chữ, ám ảnh cái nhìn làng quê của nhà văn. * Không gian làng quê Việt Nam ngày đói quay quắt, xơ xác, tiêu điều
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TÌM HIỂU TÁC PHẨM “VỢ NHẶT” Công ty Cổ phần Đầu tư Công nghệ Giáo dục IDJ TÌM HIỂU TÁC PHẨM “VỢ NHẶT” 1. Khung cảnh làng quê Việt Nam ngày đói * Khái quát - Bối cảnh lịch sử có thật: nạn đói 1945, cướp đi 1/10 dân số của Việt Nam. - Tác phẩm hoàn thành khá lâu sau sự kiện lịch sử này nhưng cảm quan về cái đói vẫn ngấm trong từng chữ, ám ảnh cái nhìn làng quê của nhà văn. * Không gian làng quê Việt Nam ngày đói quay quắt, xơ xác, tiêu điều - Cái đói “tràn đ ến”: Sự hiện hình của cái đói giống như một thảm họa, một cuồng phong, càn quét mọi sinh linh. - Thời gian: chiều “chạng vạng” - Không gian: Con đường vì cái đói mà “ khẳng khiu”. - Con người: + Trẻ con: ủ rũ, không buồn nhúc nhích. + Người sống: Xanh xám như những bóng ma, bóng những người đói dật dờ đi lại như những bóng ma. + Người chết: “như ngả rạ”, ba, bốn cái thây nằm còng queo bên đường” Bút pháp tả thực đến trần trụi, qua những so sánh cụ thể, tạo ám ảnh. Câu văn tả người sống liền kề câu văn tả người chết, hao hao nhau, từa tựa nhau, nhấn mạnh ấn tượng về ranh giới mong manh giữa sống và chết, cõi âm và cõi dương, chỉ chút sơ sẩy là sa vào âm địa. Những con người dắt díu bồng bế nhau hôm nay có thể sẽ là mấy cái “thây nằm còng queo bên đường” ngày mai. + Âm thanh: Tiếng quạ “gào lên từng hồi thê thiết” -> “sứ giả” của cái chết, cõi âm -> gợi ám ảnh rợn lạnh, âm khí. + Mùi vị: “vẩn lên mùi ẩm thối”: rác, mùi gây của xác người. * Tóm lại: Ngòi bút tài hoa của Kim Lân đã khơi lật được mảng hiện thực trần trụi1 “tối sầm lại vì đói khát” tạo ấn tượng về một cõi dương đậm đặc âm khí. Cả làng quê giống như một đám ma khổng lồ mà bản nhạc huyên luôn ám ảnh chỉ chực cất lên khi có thêm một ma đói. Biên tập viên: Trần Hải Tú www.hoc360.vn Công ty Cổ phần Đầu tư Công nghệ Giáo dục IDJ 2. Hình ảnh người nông dân ngày đói a. Tràng - Ngoại hình: + Mắt nhỏ tí + Hàm bạnh, mặt thô kệch. + Đầu: trọc nhẵn. + Lưng: to, rộng như lưng gấu. + Áo: nâu tàng. Các chi tiết cụ thể pha chút trào lộng đặc tả một thanh niên lao đ ộng thô kệch, vất vả, lam lũ, được hóa công đẽo gọt quá sơ sài, dường như vẫn phảng nét hoang dại. - Tên gọi: Dụng cụ trong nghề mộc. - Xuất thân: dân ngụ cư -> Tầng lớp sống lang bạt, không quê quán, lai lịch rõ ràng, thường bị dân bản xứ khinh miệt. Gợi liên tưởng các nhân vật chàng ngốc, người đần trong truyện cổ dân gian, hiện thân cho một số phận bất hạnh. - Phẩm chất: bộc lộ trong tình huống nhặt được vợ. + Câu văn bản lề mở ra toàn bộ câu chuyện cảm động là câu văn diễn tả sự kiện người đàn bà xa lạ “rơi” vào cuộc đời Tràng “giữa cái ảnh tối sầm lại vì đói khát ấy, một buổi chiều người trong xóm bỗng thấy Tràng về với một người đàn bà nữa”. + Nhớ lại chuyện lấy vợ: nhặt được vợ trên con đường đời thảm đạm. Một số phận bất hạnh dạt vào cu ộc đời một người bất hạnh. + Ứng xử trước phản ứng của mọi người: Với đám trẻ: trước khi lấy vợ, Tràng giống như một đứa trẻ lớn tuổi thì bây giờ Tràng tách hẳn ra như một người trưởng thành. Bảo vệ vợ mình trước con mắt tò mò của dân ngụ cư. Đối thoại với vợ: toàn câu tỉnh lược, không có chủ ngữ -> tâm lí ngượng nghịu, sượng sùng.2 + Diễn biến tâm trạng: Liều, sợ. Biên tập viên: Trần Hải Tú www.hoc360.vn Công ty Cổ phần Đầu tư Công nghệ Giáo dục IDJ Bao trùm là hạnh phúc. Ứng xử với vợ: o Lấy vợ như nhặt một mớ rác nhưng không hề rẻ rúng vợ, ngược lại Tràng không ít tế nhị khi đi mua một số vật dụng làm của hồi môn cho vợ. o Ý thức vun vén cho hạnh phúc mình đang có: mua dầu thắp. o Chủ động giới thiệu vợ với mẹ đẻ -> tránh cho người phụ nữ cảm giác ngượng ngùng và mặc cảm theo không. Hân hoan với niềm vui và trách nhiệm mới, hăm hở vun vén cho tổ ấm của mình. Buổi sớm đầu tiên có vợ, Tràng lâng lâng trong hạnh phúc “trong người êm ái lửng lơ như vừa ở trong giấc mơ đi ra”, “ ngỡ ngàng như không phải”, thấy “thương yêu gắn bó với cái nhà cảu hắng lạ lùng”, nghĩ về tổ ấm tương lai, quyết tâm vun vén cho nó. Đoạn văn đậm chất thơ với giọng điệu trữ tình tha thiết. Ám ảnh về cái đói thoáng chốc bay biến để chỉ còn cảm giác hạnh phúc Bài học nhân sinh: - Ngay trên bờ vực cái đói, khi tưởng như miếng ăn là nhu cầu bức thiết thì tì ...