TÌM HIỂU THÊM VỀ LỄ HỘI OK- OM- BOK CỦA NGƯỜI KHMER NAM BỘ

Mỗi năm chỉ có một lần, vào ngày 14 và 15 tháng 10 âm lịch,người Khmer ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long lại mở hội Okom-bok (còn gọi là lễ Cúng trăng) ở các chùa, phum, sóc, và tổ chứcđua ghe ngo, thả đèn gió, đèn nước rất vui. Ở Nam Bộ có khoảng 1,4triệu người dân tộc Khmer sinh sống.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TÌM HIỂU THÊM VỀ LỄ HỘI OK- OM- BOK CỦA NGƯỜI KHMER NAM BỘTÌM HIỂU THÊM VỀ LỄ HỘI OK- OM- BOK CỦA NGƯỜIKHMER NAM BỘ04/11/2011 13:31 | 208 lượt xem Thả đèn gió trong đêm lẽ hội Ok - om - bok TÌM HIỂU THÊM VỀ LỄ HỘI OK- OM- BOK CỦA NGƯỜI KHMER NAM BỘ Mỗi năm chỉ có một lần, vào ngày 14 và 15 tháng 10 âm lịch,người Khmer ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long lại mở hội Ok-om- bok (còn gọi là lễ Cúng trăng) ở các chùa, phum, sóc, và tổ chứcđua ghe ngo, thả đèn gió, đèn nước rất vui. Ở Nam Bộ có khoảng 1,4triệu người dân tộc Khmer sinh sống. Trong đó 3 tỉnh có đồng bàoKhmer đông nhất là Trà Vinh, Sóc Trăng, Hậu Giang. Lễ hội Ok-om-bok nhằm tôn thờ nữ thần Mặt trăng, giúp con người có mùa màngtươi tốt, khí hậu mát mẻ, sông rạch nhiều tôm cá, người người khỏemạnh, nhà nhà êm ấm hạnh phúc, mọi sự cầu được ước thấy, quốcthái dân an… Lễ cúng Trăng: Đúng đêm rằm 15 tháng 10 (có nơi cúng đêm 14) lễ cúng trăng đượctiến hành rất trang trọng trong các khuôn viên nhà chùa hay trước sân nhà,hoặc nơi rộng rãi có thể trông rõ mặt trăng nhất. Người ta đào lỗ cắm haicây trụ có đà ngang làm cổng, trang trí bằng hoa lá rất đẹp. Bên dưới bàybàn lễ vật để cúng gồm: cốm dẹp, trái cây như dừa, khóm (dứa), bưởi,cam, khoai lang, khoai môn, khoai mì (sắn) cùng nhiều bánh kẹo tự sảnxuất… Theo tín ngưỡng của người Khmer, Mặt trăng là vị thần cai quản thờitiết và mùa màng trong năm. Lúc thần Mặt trăng lên cao, dâng cúng cácsản vật của mùa màng trong năm vừa thu hoạch, cầu mong thần Mặt trăngcho năm sau được mưa thuận gió hòa, cây cối tốt tươi. Mọi người ngồi trang nghiêm ngắm trăng và cầu nguyện. Tới khi trănglên cao, tròn và sáng đẹp nhất thì mới đốt nhang, đèn cầy, rót trà, rượu mờichủ lễ (thường gọi là lục cả, tức sư trụ trì ở chùa) hoặc có khi mời một cụlão có uy tín thay mặt cho mọi người đứng cúng. Chủ lễ khấn vái, tỏ lòngbiết ơn thần mặt trăng đã phù hộ cho mọi người khỏe mạnh, mùa màngtrúng vụ, mưa thuận gió hoà, không có tật bệnh, không còn giặc dã. Cúng xong, chủ lễ gọi một đứa trẻ vào (thường là con trai đẹp và khoẻmạnh) để đút cốm dẹp vào miệng, và vuốt lưng, hỏi nó muốn gì? Căn cứcâu trả lời của đứa trẻ, chủ lễ đoán vận “hên” “xui” của dân làng trong nămđó. Do vậy, lễ cúng Trăngcòn gọi là lễ đút cốm dẹp. Vì đây là nghi lễquan trọng nhất. Xong lễ người ta quây quần ăn uống, nhảy múa, hò hátthâu đêm suốt sáng, như: hát du-kê, hát rô-băm, hát à-day, múa lăm-thol.Hoặc tổ chức thi kéo co, đấu võ, đấu cờ ốc, đi cà kheo, nhảy bao bố, biểudiễn trang phục dân tộc giữa các phum sóc. Tiếng trống xa-dăm, tiếngchiêng, thanh la não bạt vang vọng cả một vùng trời đất, sông nước. Thả đèn gió: Khi lễ cúng Trăng xong là hội thả đèn gió (còn gọi thả đèn trời). Đèngió được làm từ tre, giấy quyến và dây kẽm, gồm 2 loại đèn: vuông và tròn,đèn tròn thông dụng hơn. Người ta dùngnhững nan tre chuốt nhẵn làmthành những vòng tròn có đường kính chừng 1m. Liên kết những nan trònấy lại thành khối trụ có chiều cao chừng 2m, tất cả đều được dán kín bằnggiấy quyến, đáy đèn để trống và gắn vào đó những dây kẽm lớn phủ lớpgòn, tẩm ướt bằng dầu phộng hoặc dầu lửa. Gòn được đốt cháy, nhiềungười nâng đèn lên cao, sức nóng làm giấy căng phồng, người nâng đènnương tay theo và cùng buông tay khi lực đẩy không khí nóng trong đèn đủsức thì nâng đèn bay lên, mà không chao nghiêng dễ gây cháy. Đèn bay lên cao, tiếng reo hò vỗ tay của người xem rộ lên, tiếng nhạctrổi dậy làm vỡ òa cả màn đêm buông xuống. Hàng chục chiếc đèn đượcthả lên bầu trời, đung đưa theo gió, sáng lấp lóa thật đẹp. Người ta tin rằngnhững chiếc đèn sẽ mang đi những tai ương, rủi ro bất trắc để phum sócyên bình. Đèn mang theo lời khấn nguyện của người dân tới thần mặttrăng. Đèn tượng trưng cho những ước vọng, niềm tin của con người gửi tớithần mặt trăng và họ luôn nghĩ thần đang nhìn mình, ủng hộ mình. Khi nàolửa tắt thì đèn mới rớt. Ngoài đèn gió còn có đèn nước, đáy làm bằng thân cây chuối hoặc tre.Trên cắm cờ phướn, đèn cầy, hoa lá và bày cốm dẹp, trái cây, bánh kẹo,khoai, muối. Mọi người đốt đèn, khấn vái, đọc kinh rì rầm rồi thả đèn xuốngsông cho trôi theo dòng nước, hoặc bập bềnh trên ao, cầu mong thần nướcgiúp cho mọi người gặp được nhiều điều tốt lành trong năm. Nhiều đôi tìnhnhân rủ nhau làm những chiếc đèn nhỏ xinh xinh thả trên sông nước, mongcho tình duyên lứa đôi được bền chặt mãi mãi và sớm có con cháu. Đua ghe Ngo: Hàng năm cứ vào cuối tháng 10 âm lịch, là các phum sóc của đồngbào Khmer lại rộn rã hẳn lên. Người ta tu chỉnh lại chùa chiền, tượng Phật,sơn phết lại ghe, và làm đèn gió, đèn nước để chuẩn bị cho lễ hội Ok-om-bok. Lễ hội thường được bắt đầu bằng cuộc đua ghe Ngo (Um-Tuk-Ngua)diễn ra vào khoảng 12 giờ trưa trên sông Long Bình ở Trà Vinh, sông SungĐinh (Maspero) ở Sóc Trăng, hay trên sông Xà No, đoạn chảy qua Thị xãVị Thanh (Hậu Giang), hoặc sông Cá ...