Tìm hiểu về di sản Hán Nôm: Côn Sơn - Kiếp Bạc - Phượng Sơn (Phần 2)

Phần 1 của cuốn sách "Di sản Hán Nôm: Côn Sơn - Kiếp Bạc - Phượng Sơn" tiếp tục trình bày những nội dung về: Phượng Sơn - Kiệt Đặc; thơ văn của các danh nhân Hưng Đạo Vương - Trần Quốc Tuấn, Trần Hoảng - Trần Thánh Tông, Trần Khánh Dư, Phạm Ngũ Lão, Nguyễn Phi Khanh;... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tìm hiểu về di sản Hán Nôm: Côn Sơn - Kiếp Bạc - Phượng Sơn (Phần 2) cảnh hung Linh n An tai! Phần IV trác m giù PHƯỢNG SƠN - KIỆT ĐẶC sắc g lao Thần . ng và nhu 575 1. VĂN BIA VĂN BIA 577 CHU VĂN TRINH TIÊN SINH ẨN CƯ XỨ Bia hai mặt , khổ 0,50m x 0,35m . không trang trí , tạo năm Cảnh Hưng thứ 45 ( 1784 ) . Bia đặt tại đền Chu Văn An , xã Văn An , huyện Chí Linh . Viện Nghiên cứu Hán Nôm , thác bản ký hiệu 19533-19534. 朱文貞 先生 隱居 處 Mặt 1 朱文貞 先生 隱居 處 景 興 甲辰 秋 仲 之 吉 後學安 豊黎 亶拜 誌 Mặt 2 我 越 醇 儒 曰 文 貞 公 朱先生 按 陳 史 徵拜 國 子 司 業 授 太子 經 後 上 七 斬 疏 不 報 掛冠 歸田 愛 至 靈山 往 居 之 山 所在 不著 景 興 癸卯 春 承 之 海陽 處 署 憲 察 使 晉謁 行 參 從 裴公公 曰 使君 行部 當 於 至 靈 之 傑特 山 訪 文 貞 先生 隱居 處 刻石 以 誌 之 甲辰 春 得其 故 37- DSHNCSKBPS 578 PHƯƠNG SƠN - KIỆT ĐẶC 居於 山 之 麓 左 麒麟 右 鳳凰 七 十二 峰 遠近 盤 蔚 溪流 經 其 下 甘美 可 酌 悠然 慨 想 先生 之 風 迺 使人 之 東 潮 討 敬 主 山石 為 碑 恭 刻 八大 字 樹 之 處 而 述 其 概 如此 行 參 從 裴 公 諱 壁 號 存 庵 貫 青 池 之 盛 烈 與 先生 同 縣 云 景 興 四十 五年 甲辰 秋 仲 之 吉 賜 乙未 科 第三 甲 同 進士 出身 署 海陽 處 清 刑 憲 察 處 司 憲 察 使 翰林 院校 理 安 豊 香 羅黎 亶 信 甫 拜 述 文 選侍 內 文職 保 祿 知縣 北海 嘉豪 楊黎 洽 拜書 敬 主 石工 阮守 拙 拜刻 Phiên âm Hán - Việt Mặt 1 CHU VĂN TRINH TIÊN SINH ẨN CƯ XỨ Cảnh Hưng Giáp Thìn thu trọng chi cát Hậu học Yên Phong Lê Đàn bái chí Mặt 2 Ngã Việt thuần nho viết Văn Trinh công Chu tiên sinh , án Trần sử , trưng bái Quốc tử Tư nghiệp thụ Thái tử kinh , hậu thượng thất trảm sớ , bất báo , quải quan quy điền , ái Chí Linh sơn , vãng cư chi sơn sở tại bất trước Cảnh Hưng Quý Mão xuân, Đàn thừa chi Hải Dương xứ , Thự VĂN BIA 579 hiến sát sứ, tấn yết Hành tham tụng Bùi công , công viết : Sứ quân hành bộ, đương ư Chí Linh chi Kiệt Đặc sơn , phỏng Văn Trinh tiên sinh ẩn cư xứ, khắc thạch dĩ chí chi . Giáp Thìn xuân đắc kỳ cố cư sơn chi lộc , tả Kỳ Lân , hữu Phượng Hoàng , thất thập nhị phong, viễn cận bàn uý , khê lưu kinh kỳ hạ, cam mỹ khả chước , du nhiên khái tưởng tiên sinh chi phong . Nãi sứ nhân chi đông triều , thảo Kinh Chủ sơn thạch vi bị , cung khắc bát đại tự , thụ chi xứ nhi thuật kỳ khái như thử . Hành tham tụng Bùi công , huý Bích , hiệu Tồn Am, quán Thanh Trì chi Thịnh Liệt dữ tiên sinh đồng huyện vân. Cảnh Hưng tứ thập ngũ niên Giáp Thìn thu trọng chi cát Tứ Ất Mùi khoa đệ tam giáp đồng Tiến sĩ xuất thân thự Hải Dương xứ Thanh hình hiến sát sứ Hàn lâm viện hiệu lý Yên Phong, Hương La Lê Đàn tín phủ bái thuật. Văn tuyển thị nội văn chức Bảo Lộc tri huyện Bắc Hải Gia Hào Dương Lê Hiệp bái thư . Kính Chủ thạch công Nguyễn Thủ Chuyết bái khắc. Dịch nghĩa Mặt 1 NƠI ẨN CƯ CỦA TIÊN SINH CHU VĂN TRINH Ngày lành tháng tốt giữa mùa Thu năm Giáp Thìn niên hiệu Cảnh Hưng ( 1784 ) . Hậu học ở Yên Phong là Lê Đàn bái viết . Mặt 2 Bậc thuần nho của nước Việt ta là Văn Trinh công Chu tiên sinh , theo sử nhà Trần thì ông giữ chức Quốc tử Tư nghiệp , nhận làm Thái tử kinh chăm lo dạy dỗ cho Thái tử , sau này khi dâng 580 PHƯỢNG SƠN - KIỆT ĐẶC “ Thất trảm sớ ” thì không được báo đáp , ông bèn bỏ mũ từ quan , vê ở Chí Linh , yêu mến ruộng vườn , phong cảnh nơi đây . Tại nơi này không thấy ghi chép gì . Mùa Xuân năm Quý Mão niên hiệu Cảnh Hưng ( 1783 ) , Lê Đàn chịu mệnh làm quan Thự Hiến sát sứ xứ Hải Dương , mới đến yết kiến Hành tham tụng Bùi công , Bùi công nói rằng : ông đi làm việc nên đến núi Chí Linh ở Kiệt Đặc mà tham phỏng nơi Văn Trinh tiên sinh ẩn cư , viết bài chí mà khắc đá . Mùa Xuân năm Giáp Thìn , mới về được nơi ở cũ của tiên sinh ở chân núi , bên trái là núi Kỳ Lân , bên phải là núi Phượng Hoàng , với 72 ngọn xa gần ôm ấp , khe suối chảy dưới núi , nước ngọt có thể uống , mê man chợt nhớ đến phong thái của tiên sinh . Bèn sai người đến Đông Triều mời thợ đá núi Kính Chủ lập bia cung kính khắc tám chữ lớn , dựng ở đó mà thuật lại sơ lược như thế. Hành tham tụng Bùi công huý là Bích , hiệu là Tồn Am , quê quán xã Thịnh Liệt , huyện Thanh Trì , cũng là người cùng huyện với tiên sinh . Tháng tốt giữa mùa Thu năm Giáp Thìn niên hiệu Cảnh Hưng thứ 45 ( 1784 ) . Được ban Đệ tam giáp đồng Tiến sĩ xuất thân khoa Ất Mùi , chức Thự Hải Dương xứ Thanh hình Hiến sát sứ ty Hiến sát sứ Hàn lâm viện hiệu Lý , người Hương , La , huyện Yên Phong - Lê Đàn tín phủ bái thuật . Văn tuyển Thị nội văn chức Tri huyện Bảo Lộc , người Gia Hào , Bắc Hải , Dương Lê Hiệp ( ? ) bái viết . Thợ đá ở Kính Chủ là Nguyễn Thủ Chuyết bái khắc . VĂN BIA 581 VĂN B ...