Tim mạch và trắc nghiệm gắng sức với sự đo lường những trao đổi khí

Có một thời gian dài trắc nghiệm gắng sức được cho là nguy hiểm ở những bệnh nhân suy tim và không mang lại những hướng dẫn đáng kể, nhưng từ khi những nghiên cứu của Franciosa năm 1979 (1) và của Weber và Janicki năm 1982 (2), thì ngựơc lại, chúng ta biết đựơc rằng những test gắng sức có một giá trị lớn. Nhiều thông số khác nhau cũng được lượng giá khi làm gắng sức và bằng cách xác định những vùng chuyển hoá chuyển tiếp bởi phương pháp thông khí hiện được cho là một...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tim mạch và trắc nghiệm gắng sức với sự đo lường những trao đổi khí Tim mạch và trắc nghiệm gắng sức với sự đo lường những trao đổi khí Có một thời gian dài trắc nghiệm gắng sức được cho là nguy hiểm ởnhững bệnh nhân suy tim và không mang lại những hướng dẫn đáng kể,nhưng từ khi những nghiên cứu của Franciosa năm 1979 (1) và của Webervà Janicki năm 1982 (2), thì ngựơc lại, chúng ta biết đựơc rằng những testgắng sức có một giá trị lớn. Nhiều thông số khác nhau cũng được lượng giákhi làm gắng sức và bằng cách xác định những vùng chuyển hoá chuyển tiếpbởi phương pháp thông khí hiện được cho là một trong những chọn lựalượng giá có thể là tiến bộ nhất (3,4). Trong y văn cũng ghi nhận, nhữngbệnh nhân suy tim mà không có khả năng thực hiện trắc nghiệm gắng sức thìcó tiên lượng xấu hơn vì những lý do cũng dễ hiểu. Có lẽ là do trắc nghiệmgắng sức cho phép đánh giá dự trữ của sự tái thích nghi tim mạch và tuầnhoàn khi gắng sức, vì vậy những phương pháp thông thường để lượng gíachức năng tim (huyết động, siêu âm tim, xạ ký...) chỉ lượng giá được chứcnăng này khi nghỉ và có thể đánh giá không đúng (quá mức hoặc thấp hơn)những khả năng của sự phản ứng của hệ thống tuần hoàn khi có một gắngsức. Trong thực hành lâm sàng, khả năng cơ năng khi gắng sức của mộtbệnh nhân được lượng giá bằng cách xác định sự tiêu thụ oxy tối đa (VO2max) và ngưỡng kỵ khí (SA). Phương pháp này được thực hiện trên máy đo lường sức cơ để: - Xem xét những sự tương ứng giữa công suất cơ học (watts) và sựtiêu thụ oxy (VO2) (5) ; - Sử dụng những tiêu chuẩn (theo cổ điển dựa trên xe đạp gắng sức); - Lượng giá những dấu hiệu nhận được và dễ dàng thực hiện các mẫumáu lúc gắng sức. Với sự gắng sức tăng từ từ đến tối đa bởi sự gia tăng công suất màdẫn đến sự kiệt sức. Những quy trình khác nhau có thể sử dụng: - Xác định các ngưỡng bằng phương pháp đo lường lactate máu(những mức công thực hiện sẽ dài hơn) (6,7); - Tìm kiếm sự ổn định của tần số tim so với công thực hiện được ápdụng; - Sử dụng các máy đo lường sức cơ khác nhau (xe đạp, thảm lăn, chèothuyền). Hiện tại theo hướng dẫn của ACC/AHA (8), thì trắc nghiệm gắng sứcvới sự đo lường những trao đổi khí như sau: Class I 1- Lượng giá khả năng gắng sức và đáp ứng với điều trị ở những bệnhnhân suy tim mà đang được xem xét cho sự ghép tim. 2- Hỗ trợ trong phân biệt những giới hạn của tim so với của phổi màkhó thở do gắng sức gây ra hoặc suy yếu khả năng gắng sức mà nguyênnhân không rõ. Class IIa Lượng giá khả năng gắng sức được chỉ định vì những lý do y khoa ởnhững bệnh nhân mà những đánh giá của khả năng gắng sức từ test gắng sứcvề thời gian và tỉ lệ công việc là không thể tin cậy được. Class IIb 1- Lượng giá sự đáp ứng của bệnh nhân đối với những can thiệp điềutrị chuyên biệt mà có sự cải thiện dung nạp gắng sức là một mục đích quantrọng hoặc tiêu chí chính. 2- Xác định cường độ cho tập luyện gắng sức như là một phần của sựphục hồi tim mạch toàn diện. Class III Sử dụng thường quy để lượng giá khả năng gắng sức. Tại Việt Nam, hiện chưa rõ số liệu thống kê cụ thể nhưng chúng tôinhận thấy bệnh tim mạch hiện cũng là nguyên nhân khá cao về bệnh tật vàtử vong, về tỉ lệ loại mặt bệnh thì bệnh tim bẩm sinh và bệnh van tim mắcphải vẫn còn cao, bệnh động mạch vành ngày càng tăng theo tình hình pháttriển của nền kinh tế và nhu cầu để hồi phục sau mổ tim, phục hồi sau nhồimáu cơ tim hay sau giai đoạn mất bù suy tim cũng gia tăng. Các trung tâmtim mạch lớn đều quá tải và tiềm năng phát triển rất lớn, nhu cầu để hiểu biếtcặn kẽ thêm và ứng dụng kỹ thuật này chúng tôi nghĩ là thiết yếu. Một vài người trong chúng ta vẫn còn nghĩ với trắc nghiệm gắng sứccó sự đo lường những trao đổi khí thì VO2 max được diễn giải rất nhanh:đỉnh tiêu thụ oxy < 14 mL/kg/min là cho phép định hướng bệnh nhân suytim vào danh sách ghép tim? Nhưng từ khi nhiều nghiên cứu chứng minhbêtabloquant cải thiện mạnh tiên lượng sống còn mà không có thay đổi đỉnhVO2 (9), và theo hướng dẫn của ACC/AHA 2002 (8) (bảng 1), thì đỉnh VO2được chấp nhận để ghép tim là giảm hơn và cần thêm nhiều thông số khác từtrắc nghiệm này để hỗ trợ quyết định, sẽ được đề cập trong bài viết. Bảng 1: Những hướng dẫn về Cấy ghép tim của đỉnh tiêu thụ Oxy khigắng sức (8) Cách nay 20 năm, trắc nghiệm gắng sức là một trắc nghiệm không thểthiếu khi theo dõi một bệnh nhân được đặt máy tạo nhịp tim. Ngày nay, sựphát triển của các thuật toán tự động hoá và những chức năng bộ nhớ làmcho trắc nghiệm gắng sức hiếm khi cần thiết để theo dõi các máy tạo nhịptim hiện đại, ngoại trừ các trường hợp đặc biệt. Và lợi ích gì từ trắc nghiệm gắng sức trước khi cấy máy khử rung vàtrong lúc theo dõi bệnh nh ...