Tin học đại cương - Phần 2 Ngôn ngữ lập trình TURBO PASCAL - Chương 5

Tài liệu tham khảo giáo trình Tin học đại cương dùng cho khối A do Đỗ Thị Mơ chủ biên - Bộ môn công nghệ phần mềm gồm 2 phần chia làm 13 chương - Phần 2 Ngôn ngữ lập trình TURBO PASCAL - Chương 5 Chương trình con : Hàm và thủ tục
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tin học đại cương - Phần 2 Ngôn ngữ lập trình TURBO PASCAL - Chương 5 CHƯƠNG V CHƯƠNG TRÌNH CON: HÀM VÀ TH T C1 - C u trúc c a hàm và th t c1.1- Chương trình con Khi l p trình g p ño n chương trình c n dùng nhi u l n, ñ tránh vi t l p l i thì ño nchương trình ñó ñư c t ch c thành chương trình con và m i khi c n g i t i chương trìnhcon ñó. M t khác khi xây d ng chương trình cho các bài toán l n, ph c t p, ñ d cho vi c thi t kchương trình, hi u ch nh chương trình, g r i khi ch y chương trình, bài toán l n ñư c phânthành các ph n nh , m i ph n xây d ng thành các chương trình con. Chương trình chính sg i t i các chương trình con . Trong Pascal có 2 lo i chương trình con ñó là hàm ( Function) và th t c (Procedure). a - C u trúc c a hàm ( Function) và l i g i hàm Hàm có c u trúc ñ y ñ như sau:• Function Tên_hàm(Tham_s 1 : ki u; Tham_s 2: ki u; Var tham_s 3: ki u;. . .): ki u; Label {Khai báo các nhãn } Const { Khai báo các h ng } Type {ð nh nghĩa các ki u d li u c a ngư i s d ng } Var { Khai báo các bi n c c b } ... Begin . . . { Thân chương trình con } Tên_hàm:= Giá_tr ; End; Các ph n n u có thì theo ñúng th t ñã nêu. Ki u c a tham s là các ki u cơ b n, ki u có c u trúc như ki u xâu kí t và ki u mang, n ulà ki u m ng thì ph i khai báo b ng ñ nh nghĩa ki u ph n ñ nh nghĩa khi u ñ u chươngtrình chính, không ñư c khai báo tr c ti p. Ki u c a hàm có th là các ki u cơ b n, ki u xâu kí t . Các tham s khai báo trong hàm ñư c g i là tham s hình th c.• L i g i hàm Trong thân chương trình chính s d ng hàm ph i có l i g i hàm. L i g i hàm ñư c vi t như sau: Tên_hàm( danh sách các tham s th c s ) Các tham s th c s tương ng c v s lư ng và c v ki u d li u v i các tham s hìnhth c khai báo trong hàm. L i g i hàm ñư c coi như 1 bi n, có th tham gia vào bi u th c, tham gia vào các th t cvào/ ra.Ví d 1: Chương trình có xây d ng FunctionBài toán : Tính di n tích c a tam giác bi t 3 c nh a,b,c. 156Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 156 Chương trình Program Tinh_dien_tich; uses crt; var a,b,c : real; Function DT(x,y,z : real) : real; var s,p : real; begin p:=(x+y+z)/2; s:=sqrt(p*(p-a)*(p-b)*(p-c)); DT:=s; end; begin { than chuong trinh chinh } clrscr; a:=2;b:=3;c:=2; writeln( dien tich tam giac 1 = , DT(a,b,c):8:2); write(Nhap 3 canh c a tam giac a,b,c: ); readln(a,b,c); writeln( dien tich tam giac 2 = , DT(a,b,c):8:2); readln; end. - Hàm ñ t v trí sau khai báo bi n trong chương trình chính và trư c thân chương trìnhchính. - Ch ñư c g i t i hàm sau khi ñã khai báo hàm. - Ơ ví d 1 ta khai báo hàm có tên là DT có ki u real, các tham s hình th c c a hàm là:x,y,z. Trong thân chương trình có 2 l i g i hàm, chúng ñ u n m trong l nh Writeln. Trongl i g i hàm th nh t, 3 tham s th c s là a=2, b=3, c=2. Trong l i g i hàm th hai, 3 tham sth c s là a,b,c có giá tr ñư c nh p vào t bàn phím. b - C u trúc c a th t c (Procedure) và l i g i th t c Th t c có c u trúc ñ y ñ như sau:• Procedure Tên_th _t c(Tham_s 1 : ki u; Tham_s 2: ki u; Var tham_s 3: ki u;. . .); Label {Khai báo các nhãn } Const { Khai báo các h ng } Type { ð nh nghĩa các ki u d li u c a ngư i s d ng } Var { Khai báo các bi n c c b } Begin . . . { thân chương trình con } End; Các ph n n u có thì theo ñúng th t ñã nêu. Ki u c a tham s là các ki u cơ b n, ki u có c u trúc như ki u xâu kí t và ki u mang,n u là ki u m ng thì ph i khai báo b ng ñ nh nghĩa ki u ph n ñ nh nghĩa khi u ñ uchương trình chính, không ñư c khai báo tr c ti p. Trong chương trình chính th t c ñ ng trư c thân chương trình chính, sau khai báo bi n. Các tham s khai báo trong hàm ñư c g i là tham s hình th c.• L i g i th t c Trong thân chương trình chính s d ng th t c ph i có l i g i th t c L i g i th t c ñư c vi t như sau: Tên_th _t c( danh sách các tham s th c s ); 157Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 157 Các tham s th c s tương ng c v ki u và s lư ng v i các tham s hình th c khai báotrong th t c. L i g i th t c như 1 câu l nh ñ ng ñ c l p.Ví d 2: chương trình có xây d ng ProcedureBài toán: Tính t ng và trung bình c ng c a dãy s a1, a2, . . ., an .Chương trình Program Tinh_tong_tb; uses crt; type mang= array[ 1 .. 50 ] of real ; var i,n: integer; a: mang; tg,tb: real; Procedure tong(m: integer; x: mang; var s, p : real); Var j: integer ; t: real; begin t:=0; For j:=1 to m do t:=t + x[j] ; s:= t; p:=t/m; end; begin { than chuong trinh chinh } clrscr; write( nhap so phan tu cua day n ); readln(n); for i:= 1 to n do begin write(a[, i, ]= ); readln(a[i]); end; tong(n,a,tg,tb); writeln( tong= , tg: 8: 2, trung binh = , tb: 8: 2 ); readln; end.1.2 - S khác nhau gi a hàm và th t c - Hàm cho 1 giá tr thông qua tên hàm. Tên hàm trong l i g i hàm ñư c coi như m t bi ncó th tham gia vào bi u th c, các th t c vào ra. Cu i thân hàm ph i có l nh gán giá tr chotên hàm. - Tên th t c không cho 1 giá tr nào c . - Các tham s vi t sau tên hàm, sau tên th t c ñư c g i là tham s hình th c. Tham shình th c có 2 lo i: + Tham s không có t khoá Var ñi kèm trư c g i là tham tr . + Tham s có t khóa Var ñi kèm trư c g i là tham bi n. - Trong hàm thư ng ch a các tham tr , ít khi ch a các tham bi n. Trong th t c thư ng cócác tham bi n. - C ...