Tính chịu nóng của thực vật

Khi gặp nhiệt độ cao sẽ gây sự đông kết protein dẫn đến sự tổn hại Nguyên sinh chất. đa số cây không chịu được nhiệt độ trên 50oC kéo dài. Trước hết nhiệt độ cao phá huỷ các cấu trúc của các bào quan của tế bào và của các cơ quan của cây. Ty thể, lục lạp đều bị tổn thương nặng ảnh hưởng đến chức năng hô hấp và quang hợp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tính chịu nóng của thực vật Tính chịu nóng của thực vậtKhi gặp nhiệt độ cao sẽ gây sựđông kết protein dẫn đến sự tổn hạiNguyên sinh chất. đa số cây khôngchịu được nhiệt độ trên 50oC kéodài.Trước hết nhiệt độ cao phá huỷ cáccấu trúc của các bào quan của tếbào và của các cơ quan của cây. Tythể, lục lạp đều bị tổn thương nặngảnh hưởng đến chức năng hô hấpvà quang hợp. Lá bị cháy sémgiảm khả năng quang hợp và thoáthơi nước.Khi gặp nhiệt độ cao cả quang hợplẫn hô hấp đều bị ảnh hưởng. Khinhiệt độ tăng mạnh cường độquang hợp giảm nhanh hơn tốc độhô hấp. Trên ngưỡng nhiệt sinh lýquang hợp không thể bù đủ lượngcơ chất cho hô hấp, do vậy dự trữgluxit sẽ giảm. Do vậy sự mất cânbằng giữa hô hấp và quang hợp làmột trong những nguyên nhân chủyếu gây hại cho cây của nhiệt độcao.Sự tăng cao hô hấp so với quanghợp ở nhiệt độ cao xảy ra rõ rệt ởcây C3 so với cây C4 hay CAM.Do ở cây C3 hô hấp tối và quanghô hấp đều tăng cùng sự tăng nhiệtđộ.Nhiệt độ cao làm giảm tính bền vững của màng và protein. Khinhiệt độ cao tính lỏng quá cao làmthay đổi cấu trúc của màng làm chomàng mất các chức năng sinh lý, đểngoại thấm các ion ra ngoại bào.Nhiệt độ cao kích thích quá trình phân huỷ các chất, đặc biệt là protein. Khi protein bị phânhuỷ mạnh sản phẩm tích tụ nhiềutrong tế bào là NH3 gây độc cho tếbào. Nhiệt độ cao cũng làm giảmlượng axit hữu cơ và nhiều hợpchất hữu cơ quan trọng khác do bịphân huỷ.Đặc biệt là nhiệt độ cao làm cho hôhấp mạnh nhưng sự tích luỹ nănglượng vào ATP qua quá trìnhphotphoryl hoá bị hạn chế nên phầnlớn nhiệt thải ra trong hô hấp ởdạng nhiệt làm tăng nhiệt nội bàolàm cho tế bào bị tổn thương và cóthể bị chết.Đặc tính chịu stress nhiệt độ caocủa câyThực vật có khả năng chịu nhiệt độcao nhất định. Giới hạn nhiệt độcho hoạt động sống bình thườngcủa thực vật là vùng nhiệt độ sinhlý. Những cây có khả năng thíchnghi với ngưỡng nhiệt độ cao hơnlà những cây chịu nhiệt độ cao.Có nhiều kiểu phản ứng tự vệ đặctrưng để thích ứng với điều kiệnnhiệt độ cao. Mỗi nhóm cây cóhình thức thích nghi đặc trưng vớinhiệt độ cao.Đối với cây hạn sinh chịu nóng thì hình thức phổ biến là tăngcường quá trình thoát hơi nước kèmtheo tăng hút nước để điều hoà nộinhiệt của cơ thể. Với cây mọngnước có độ nhớt Nguyên sinh chấtrất cao nên khả năng chịu nóng cao.Nhiều nhóm cây chịu nóng nhờthay đổi đặc tính về cấu trúc Nguyên sinh chất, thành phần Nguyên sinh chất. Các nhóm cây có hàm lượng các phức hợpnucleoprotein, lipoprotein cao vàbền vững giúp cho cây chịu đượcnhiệt độ cao. Đặc biệt ở nhóm câynày khả năng tổng hợp loại protein sốc nhiệt (HSPs-heat shock proteins) mạnh, hàm lượng HSPs rất cao nên khả năngchịu nhiệt rất cao do các loạiprotein này có thể chịu được nhiệtđộ cao.Các biện pháp nâng cao tính chịunóng của cây.Do tác hại của nhiệt độ cao làmgiảm sức sống của cây từ đó làmgiảm năng suất, cho nên việc nângcao khả năng chịu nóng cho câygiúp cây khắc phục được nhữngstress nhiệt độ cao là biện phápquan trọng góp phần nâng cao năngsuất cây trồng ngay cả trong điềukiện nhiệt độ cao.Có nhiều biện pháp nâng cao tính chịu nóng của cây. Trước hết chọn giống có khả năng chịunhiệt độ cao là biện pháp hữu hiệu.Qua ngân hàng giống chúng ta cóthể chọn lọc, lai tạo ... để tạo ragiống cây thích ứng điều kiện nhiệtđộ cao của từng vùng sinh thái,góp phần xây dựng cơ cấu câytrồng hợp lý cho từng địa phương,từng vùng sinh thái.Việc rèn luyện cây thích ứng dẫnvới điều kiện nhiệt độ cao bằngcách ngâm hạt giống trước khi gieovào nước lạnh sau đó chuyển sangnước nóng ... nhiều lần là biện phápcó hiệu quả cao. Nhờ gây stressnhiệt độ cao nhân tạo nên phôi đã thích nghi dần với điều kiện nhiệt độ cao. Trong phôi đã cónhững biến đổi thích hợp để chịuđược điều kiện nhiệt độ cao nên khicây mọc lên nếu gặp điều kiệnnhiệt độ cao nó đã thích nghi nên ítbị ảnh hưởng bất lợi.Ngoài ra việc phối hợp các biệnpháp kỹ thuật như bón phân hợp lý, tưới nước hợp lý, chăm sóc hợplý ... cùng góp phần giúp cây trồngchịu đựng được điều kiện nhiệt độ cao để duy trì quá trình sinh trưởng phát triển của cây. ...