TINH HOÀN ẨN_TINH HOÀN LẠC CHỖ

Tinh hoàn ẩn là sự bất thường khi tinh hoàn không nằm trong bìu mà còn nằm lại trên đường di chuyển như trong thời kì phôi thai. Đây là một bệnh thường gặp ở trẻ sơ sinh và dứơi 6 tuổi. Có thể gặp tinh hoàn ẩn cả 2 bên nhưng có khi chỉ một bên và thường gặp ở bên phải.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TINH HOÀN ẨN_TINH HOÀN LẠC CHỖ TINH HOÀN ẨN_TINH HOÀN LẠC CHỖĐịnh nghĩa:Tinh hoàn ẩn là sự bất thường khi tinh hoàn không nằm trong bìu mà còn nằm lạitrên đường di chuyển như trong thời kì phôi thai. Đây là một bệnh thường gặp ởtrẻ sơ sinh và dứơi 6 tuổi. Có thể gặp tinh hoàn ẩn cả 2 bên nhưng có khi chỉ mộtbên và thường gặp ở bên phải.Tinh hoàn ẩn khác với tinh hoàn lạc chỗ. Khái niệm tinh ho àn lạc chỗ có nghĩarộng hơn, tinh hoàn lạc chỗ ngoài bìu có thể nằm bất cứ chỗ nào như ở mu, nếpbẹn, cung đùi, tầng sinh môn do trong khi di chuyển đã bị kéo lệch ra khỏi đườngđi bình thường. Tinh hoàn ẩn được xác định nằm trên đường di chuyển như trongthời kỳ phôi thai, có thể ở trong ổ bụng, ống bẹn, lỗ bẹn, tr ên bìu...Trong quá trình phôi thai ở tuần lễ thứ 7 đã có sự biệt hóa thành tinh hoàn và đượctreo vào thành sau của bụng bởi mạc treo niệu sinh dục và cực dưới của tinh hoànđược gắn với dây kéo của tinh hoàn, tinh hoàn di chuyển từ tháng thứ 3 đến thángthứ 8 thì xuống hết bìu. Vì một lý do gì đó tinh hoàn không di chuyển hết xuốngbìu sau khi sanh thì gọi là tinh hoàn ẩn.Các vị trí của tinh hoàn ẩn và lạc chỗNguyên nhân:Nguyên nhân của bệnh còn chưa được rõ, có một vài giả thuyết được nêu ra nhưdo dị dạng giải phẫu, loạn sản tinh hoàn, thiếu hormon kích thích tố...Một sự tác động thực thể nào đó ngăn sự cản sự di chuyển của tinh hoàn xuốngbìu.Những tổn thương tại tinh hoàn ẩn có thể gặp: số lượng nguyên tinh bào giảm vàchậm trưởng thành, đường kính các ống sinh tinh giảm, xơ hóa xung quanh ống..Điều cần lưu ý là người bị tinh hoàn ẩn có thể mắc các dị dạng khác, nhất là đốivới thể ẩn cả 2 bên có thể gặp những rối loạn bệnh lý nhiễm sắc thể giới tính, tật áinam ái nữ hoặc kèm theo dị dạng ở đường tiết niệu như tật lỗ đái thấp, suy tuyếnsinh dục...Thăm khám và chẩn đoán:- Nhìn thấy túi bìu không cân đối: Một bên trông bình thường và một bên nhỏhoặc xẹp lép (ẩn tinh hoàn một bên); hoặc cả hai túi bìu nhỏ, xẹp.- Nắn vào bìu, không thấy tinh hoàn ở một hoặc cả hai bên. Có thể nắn thấy tinhhoàn ở ống bẹn.Có trường hợp tinh hoàn lúc ở bìu, lúc bị co lên trên ống bẹn. Khi khám, dùngngón tay đẩy tinh hoàn xuống bìu được nhưng khi bỏ tay ra thì tinh hoàn lại bị kéolên trên cao, ngoài túi bìu.Với cách thăm khám như trên, đã xác định được bệnh. Bệnh có thể được phát hiệnngay sau đẻ và đặt ra kế hoạch theo dõi, điều trị.- Siêu âm: Với mục đích tìm xem tinh hoàn ẩn nằm ở vị trí nào và đo kích thướctinh hoàn. Tuy vậy, cũng có những trường hợp siêu âm không tìm được tinh hoànmặc dù nó vẫn có.- Xét nghiệm nội tiết: Như testosteron... khi dương vật nhỏ bất thường, tinh hoànnắn thấy có kích thước nhỏ.- Xác định giới tính: Nếu tinh hoàn ẩn kèm theo dị tật lỗ đái lệch thấp ở bìu - đáychậu thì cần xét nghiệm nhiễm sắc thể giới tính và chụp niệu đạo ngược dòng.- Nội soi ổ bụng: Ðể xác định có tinh hoàn trong ổ bụng không và điều trị luôn.- Chụp cắt lớp điện toán (CT Scan) cho phép phát hiện tinh ho àn ẩn ở bất cứ vị trínào trên đường di chuyển cùng kích thước, mật độ, sự bất thường hay nghi ngờthoái hóa ác tính.- Ngoài ra có thể thử nghiệm test sinh hóa HCG, Testosteron, xét nghiệm nhiễmsắc thể…CT scan tinh hoàn trong khung chậu bên trái (CT scan of intrapelvic lefttestis)Hậu quả không xác định bệnh sớm- Teo nhỏ tinh hoàn: Thường xảy ra ở sau tuổi dậy thì.- Vô sinh: Vì không có tinh trùng, tỷ lệ vô sinh cao tới 75% nếu tinh hoàn chưaxuống bìu cả hai bên và mổ chữa khi bệnh nhân trên năm tuổi, loạn sản gây ungthư hóa ở tinh hoàn ẩn rất cao so với tinh hoàn bình thường. Ngoài ra cũng có thểgặp các biến chứng xoắn vặn tinh hoàn, chấn thương vỡ tinh hoàn ẩn...- Thoái hóa, ung thư hóa tinh hoàn: Hay xảy ra ở tuổi 25-35.Điều trị: Có 2 phương pháp chính là:- Điều trị nội khoa bằng nội tiết tố HCG có tác dụng kích thích tinh ho àn phát triểnvà di chuyển. Một số thống kê cho thấy kết quả điều trị bằng nội tiết có 45% tinhhoàn ẩn ở ống bẹn xuống được bìu và 20% tinh hoàn ẩn từ trong ổ bụng xuốngđược bìu.Thuốc điều trị THKXB: HCG (Biệt dược Pregnyl).- Liều lượng: Thường cho 7-10 mũi HCG: 50-100UI/kg cách ngày.Với liều lượng 13.500 UI/đợt sẽ gây tổn thương tinh hoàn.- Tác dụng phụ của thuốc: Ngứa ngoài da hoặc cương dương vật.- Điều trị ngoại khoa: được chỉ định khi điều trị nội tiết thất bại và các chuyên giakhuyên nên mổ trước 2 tuổi, mổ để hạ tinh hoàn và cố định tinh hoàn xuống bìu.Nếu tinh hoàn ẩn cả 2 bên thì tùy theo từng trường hợp nhưng thường mổ từng bêncách nhau 6-8 tháng. Khi đã ở tuổi dậy thì và tinh hoàn teo mất chức năng hoặcnguy cơ thoái hóa cao thì phải cắt bỏ tinh hoàn teo.Đối với những trường hợp tinh hoàn ẩn để muộn tới sau tuổi dậy thì, thường gặp làtinh hoàn teo nhỏ, nằm cao trong bụng, nên cắt tinh hoàn vì tinh hoàn đã mất chứcnăng và để ngừa nguy cơ hóa ác, sau đó đặt tinh hoàn nhân tạo. Nếu tinh hoàn cò ...