Tổ chức dạy học vận dụng nguyên hàm - tích phân giải bài toán thực tế thông qua mô hình hóa toán học

Bài viết trình bày về việc tổ chức dạy học vận dụng nguyên hàm - tích phân giải bài toán thực tế thông qua mô hình hóa toán học. Hoạt động này giúp học sinh nắm vững kiến thức nguyên hàm - tích phân và kĩ năng vận dụng nguyên hàm - tích phân giải bài toán thực tế.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổ chức dạy học vận dụng nguyên hàm - tích phân giải bài toán thực tế thông qua mô hình hóa toán học NGHIÊN CỨU LÍ LUẬNTổ chức dạy học vận dụng nguyên hàm - tích phângiải bài toán thực tế thông qua mô hình hóa toán họcPhan Anh TàiTrường Đại học Nguyễn Tất Thành TÓM TẮT: Bài báo trình bày về việc tổ chức dạy học vận dụng nguyên hàm - tích300A Nguyễn Tất Thành, Quận 4, phân giải bài toán thực tế thông qua mô hình hóa toán học. Hoạt động nàyThành phố Hồ Chí Minh, Việt NamEmail: patai@ntt.edu.vn giúp học sinh nắm vững kiến thức nguyên hàm - tích phân và kĩ năng vận dụng nguyên hàm - tích phân giải bài toán thực tế. Tạo động cơ, khuyến khích các em tích cực vận dụng tri thức toán học để giải quyết vấn đề thực tiễn. Qua đó, giúp học sinh hiểu sâu hơn mối liện hệ giữa Toán học và thực tiễn, rèn luyện cho các em năng lực giải quyết vấn đề. TỪ KHÓA: Mô hình hóa; nguyên hàm; tích phân; bài toán thực tế. Nhận bài 11/4/2020 Nhận bài đã chỉnh sửa 17/6/2020 Duyệt đăng 15/9/2020. 1. Đặt vấn đề gũi với trẻ em và có liên quan đến các tình huống trong Dạy học Toán, điều quan trọng là giáo viên (GV) làm cuộc sống hàng ngày.thế nào để giúp học sinh (HS) hiểu, nắm vững và vận - Toán học nên được xem như là hoạt động của condụng tri thức toán học vào giải quyết vấn đề (GQVĐ). người, liên quan đến xã hội loài người.Trong đó, cần quan tâm giải quyết các vấn đề thực tiễn. Bài toán thực tế bao gồm các tình huống liên quan đếnChủ đề nguyên hàm - tích phân chứa đựng nhiều tiềm thế giới thực tế và các tình huống có vấn đề (problemnăng to lớn trong việc phát huy năng lực nhận thức và situation) với nội dung liên quan đến Toán học được môsáng tạo của HS. Đây là một chủ đề thú vị trong chương phỏng từ thực tế trong một bối cảnh dạy học cụ thể. Langtrình toán học ở trường trung học phổ thông (THPT) (1996) khẳng định rằng, các tình huống có vấn đề cũngvới hệ thống lí thuyết và bài tập phong phú, đa dạng, có bao hàm các ứng dụng và các tình huống mô hình hóanhiều sự độc đáo trong các phương pháp giải tạo nên sự (modeling). Theo Phạm Văn Hoàn [2], việc áp dụng toánhấp dẫn say mê đối với HS. để giải quyết những bài toán thực tế thường được tiến Vận dụng các kiến thức về nguyên hàm - tích phân có hành qua các bước sau:thể giải quyết được một số vấn đề thuộc môn Toán. Ngoài Bước 1: Chuyển bài toán thực tế về dạng ngôn ngữra, nó còn được áp dụng để GQVĐ trong các ngành khoa thích hợp với lí thuyết toán học dùng để giải (lập mô hìnhhọc khác như là Vật lí, Hóa hoc, Sinh học và các vấn đề toán học của bài toán);thực tế. Do đó, để HS nắm vững bản chất của nội dung Bước 2: Giải bài toán trong khuôn khổ của lí thuyếtnày thì cách tốt nhất các em phải làm chủ được tri thức toán học;đó, các em phải là người chủ động lĩnh hội tri thức và Bước 3: Chuyển kết quả lời giải toán học của bài toánvận dụng chúng một cách thành thạo. Dạy học giải bài về ngôn ngữ của lĩnh vực thực tế (thể hiện cụ thể lời giảitoán thông qua mô hình hóa (MHH) toán học sẽ giúp cho toán học).mong muốn, yêu cầu đó được khả thi hơn. Để giải quyếtcác bài toán thực tế, HS phải trải qua quá trình MHH 2.2. Mô hình toán học và quy trình giải bài toán thực tế thôngtoán học - quá trình chuyển vấn đề thuộc lĩnh vực ngoài qua mô hình hóa toán họctoán học thành vấn đề của toán học, rồi sử dụng các công Theo Common Core State Standards (2016) [1], môcụ toán để tìm câu trả lời cho vấn đề được đặt ra. hình hóa toán học là một tiến trình lựa chọn, sử dụng các công cụ toán học và thống kê thích hợp để phân tích các 2. Nội dung nghiên cứu tình huống thực tế, để hiểu chúng tốt hơn và để cải tiến 2.1. Bài toán thực tế các quyết định. Như vậy, mô hình toán học được hiểu là Lí thuyết Giáo dục Toán học theo thực tế (Theory of thể hiện một vấn đề thực tế dưới dạng của ngôn ngữ toánRealistic Mathematíc Education) đã được hình thành học. MHH toán học là quá trình sử dụng công cụ toánvà phát triển tại Viện Freudenthal ở Hà Lan vào khoảng học tạo ra các mô hình để giải quyết các vấn đề liên quannhững năm 1970 của thế kỉ XX. Theo Freudenthal đến các t ...