Tóm tắt luận án Tiến sĩ Công tác xã hội: Dịch vụ công tác xã hội đối với trẻ em rối loạn tâm thần từ thực tiễn tỉnh Quảng Ninh

Luận án làm sáng tỏ những vấn đề lý luận và thực tiễn của dịch vụ CTXH đối với trẻ em rối loạn tâm thần. Từ đó đề xuất một số kiến nghị nhằm giúp cho hoạt động cung cấp dịch vụ công tác xã hội đối với trẻ em rối loạn tâm thần trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đạt được hiệu quả cao hơn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt luận án Tiến sĩ Công tác xã hội: Dịch vụ công tác xã hội đối với trẻ em rối loạn tâm thần từ thực tiễn tỉnh Quảng Ninh VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI ĐỖ ANH HÕADỊCH VỤ CÔNG TÁC XÃ HỘI ĐỐI VỚI TRẺ EM RỐI LOẠN TÂM THẦN TỪ THỰC TIỄN TỈNH QUẢNG NINH Ngành: Công tác xã hội Mã số: 976 01 01TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ CÔNG TÁC XÃ HỘI HÀ NỘI - 2021Công trình được hoàn thành tại: Học viện Khoa học xã hội Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Phạm Hữu Nghị TS. Bùi Thị Mai Đông Phản biện 1: PGS.TS. Nguyễn Thanh Bình Phản biện 2: PGS.TS. Nguyễn Đức Chiện Phản biện 3: TS. Nguyễn Nguyên NgọcLuận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Học viện họp tại Học viện Khoa học xã hội Vào hồi …… giờ….. phút, ngày…..tháng….. năm …… Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện: - Thư viện quốc gia Việt Nam - Thư viện Học viện khoa học xã hội MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Hiện nay, đời sống vật chất và tinh thần của trẻ em (TE) từng bướcđược nâng cao, công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục TE có nhiều chuyểnbiến tích cực từ nhận thức đến chính sách và phương pháp tổ chức thựchiện, Việt Nam đã đạt được những tiến bộ lớn cho trẻ em và trong thời giankhá ngắn. Thông qua các phương tiện thông tin đại chúng người dân đãnhận thức rõ các quyền lợi và bổn phận của TE được ghi trong Công ướcLiên hợp quốc về quyền TE và Luật Trẻ em năm 2016. Đời sống văn hóatinh thần cho TE đang dần dần được chăm lo tốt hơn, tỷ lệ tử vong TE dưới1 tuổi và dưới 5 tuổi giảm, tỷ lệ trẻ em được đến trường và tỷ lệ phổ cậpgiáo dục tiểu học, trung học tăng, số lượng trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt(HCĐB) được chăm sóc ngày càng tăng lên. Tuy nhiên, quá trình hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực, một mặtmang lại nhiều cơ hội, đưa đất nước theo kịp với khu vực và thế giới, mặtkhác cũng tạo ra môi trường có nhiều diễn biến phức tạp và thách thức mớiđối với công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục TE. TE có HCĐB đang có xuhướng gia tăng, theo báo cáo của các địa phương đến cuối năm 2015, cảnước có hơn 26 triệu TE, trong đó có khoảng 1,5 triệu TE có HCĐB và gần2,5 triệu TE có nguy cơ rơi vào HCĐB. TE khuyết tật trên 1,2 triệu TE,chiếm khoảng 1,4% tổng số dân và 3,1% tổng số TE. Trong số những trẻkhuyết tật về trí tuệ thì TE bị rối loạn tâm thần (RLTT) là một trong nhữngđối tượng gặp nhiều khó khăn nhất. Hiện nay số lượng TE được chuẩn đoánbị mắc RLTT khá lớn, theo báo cáo của tổ chức y tế thế giới (WHO), tỷ lệTE bị RLTT trong cộng đồng đã được nhận định là ở mức phổ biến từ 10%đến 20% ở các nước phát triển. Với các nước đang phát triển nơi còn rấtnhiều TE đang phải sống trong nghèo khổ, thiếu ăn, bệnh tật, bạo lực vàchiến tranh, ước tính tỷ lệ này ít nhất cũng ở mức tương tự. Tại Việt Namqua một số nghiên cứu, điều tra của các nhà nghiên cứu và tổ chức có hoạtđộng trợ giúp TE cho thấy tỷ lệ trẻ có các vấn đề SKTT nói chung nằmtrong khoảng tỷ lệ ở các nước đang phát triển từ 13% - 20%, đặc biệt theokết quả khảo sát thực trạng sức khỏe tinh thần TE của thành phố Hồ ChíMinh của tác giả Lê Thị Ngọc Dung và cộng sự thực hiện đã đưa ra một kết 1quả rất đáng lưu ý với tỷ lệ TE có vấn đề sức khỏe tâm thần (SKTT) ởthành phố Hồ Chí Minh chiếm 21,3% . Qua đó có thể thấy là hiện nay sốlượng TE có RLTT tại cộng đồng là tương đối cao. Trong khi đó, không ítngười Việt Nam hiện nay vẫn còn xa lạ với bệnh RLTT ở TE, họ thườngnhầm lẫn với một số bệnh khác như: Thiểu năng trí tuệ, down, thầnkinh...Nhiều phụ huynh thường mang tâm lý khó chấp nhận và giấu giếmmọi người xung quanh, từ đó họ nuôi con trong một môi trường khép kín,không biết làm gì để giúp con khỏi la hét hay tự làm đau bản thân. Chính sựmù mờ trong nhận thức, trong đường hướng chăm sóc và giáo dục TERLTT vô hình chung đã khiến cho những hành vi bất thường ở trẻ tăngthêm và khoảng cách giữa những đứa trẻ này với xã hội cũng ngày cànglớn. Nghiên cứu về TE RLTT và các dịch vụ trợ giúp trẻ và gia đình trongthời gian qua được nhiều nhà nghiên cứu trong và ngoài nước quan tâm ởnhiều chiều cạnh khác nhau. Khi nghiên cứu về chủ đề này, mỗi tác giả đềuđã có những phát hiện, những đóng góp riêng và đã góp phần làm rõ đượcbức tranh chung về vấn đề công tác xã hội (CTXH) đối với TE RLTT. Bêncạnh đó các nghiên cứu cho thấy: Nhiều chứng RLTT có thể bắt đầu từ thờithơ ấu. Ước chừng 1/5 (khoảng 20%) trẻ em và thanh thiếu niên có các rốiloạn về SKTT và cảm xúc cần được phát hiện và điều trị. Một số RLTT củaTE thường gặp bao gồm: Các chứng rối loạn cảm xúc lo âu; Các chứng rốiloạn hành vi phá rối và thiếu tập trung chú ý; Các chứng rối loạn ăn uống;Các chứng rối loạn tâm trạng…Trẻ mắc RLTT sẽ ảnh hưởng tới việc pháttriển về thể chất, giảm sút hiệu quả học tập, thường có những hành vi hiếuchiến hoặc rút lui khỏi các mối quan hệ xã hội. Đặc biệt với một số RLTTcòn khiến trẻ có những hành vi tự tử hoặc tự làm hại bản thân…Trên thựctế, qua đánh giá của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, số lượng TE cóHCĐB khó khăn trong đó có trẻ tâm thần được nhận trợ cấp và các dịch vụhiện đang thấp nhất trong các nhóm đối tượng. Điều đó đã tạo ra những bấtcập trong việc trợ giúp các nhóm đối tượng yếu thế trong xã hội. Quảng Ninh là một tỉnh nằm ở phía Đông Bắc Việt Nam, với diện tích611.081,3 km2, dân số trên 1,2 triệu người, gồm 13 huyện, thị xã, thànhphố với 177 xã, phường, thị trấn. Có đường bờ biển dài 250 km, đường biên 2giới dài 132 km giáp với Trung Quốc và cửa khẩu Quốc tế Móng Cái. Nằmtrong vùng trọng điểm phát triển kinh tế khu vực phía Bắc (Hà Nội - HảiPhòng - Quảng Ninh), có khu công nghiệp than lớn nhất cả nước, có VịnhHạ Long là một trong những kì quan thiên nhiên của ...