Tóm tắt Luận án Tiến sĩ ngành Nuôi trồng thủy sản: Thành phần loài và đặc điểm sinh học của một số loài cá kinh tế của hai họ cá bống Gobiidae và Eleotridae phân bố ở vùng ven biển tỉnh Bến Tre

Mục tiêu tổng quát của luận án: Xác định thành phần loài, đặc điểm sinh học của một số loài thuộc họ cá bống (Gobiidae và Eleotridae) để làm cơ sở cho quản lý nguồn lợi cũng như phát triển nuôi trong tương lai góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững nguồn lợi thủy sản ở ĐBSCL nói chung và ở Bến Tre nói riêng. Sau đây là bản tóm tắt luận án.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ ngành Nuôi trồng thủy sản: Thành phần loài và đặc điểm sinh học của một số loài cá kinh tế của hai họ cá bống Gobiidae và Eleotridae phân bố ở vùng ven biển tỉnh Bến Tre BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ Chuyên ngành: Nuôi trồng Thủy sản Mã ngành: 62620301 NGUYỄN MINH TUẤN THÀNH PHẦN LOÀI VÀ ĐẶC ĐIỂM SINH HỌCCỦA MỘT SỐ LOÀI CÁ KINH TẾ CỦA HAI HỌ CÁ BỐNG GOBIIDAE VÀ ELEOTRIDAE PHÂN BỐ Ở VÙNG VEN BIỂN TỈNH BẾN TRE Cần Thơ, 2016 A CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠNgười hướng dẫn: PGS.TS. Trần Đắc ĐịnhLuận án được bảo vệ trước hội đồng chấm luận án tiến sĩ cấptrườngHọp tại: ………………………………………………….Vào lúc ….. giờ ….. ngày ….. tháng ….. năm …..Phản biện 1:Phản biện 2:Phản biện 3:Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện:Trung tâm Học liệu, Trường Đại học Cần Thơ.Thư viện Quốc gia Việt Nam. B Chương 1: TỔNG QUAN VỀ LUẬN ÁN 1.1 Giới thiệu chung Ở Đồng bằng Sông Cửu Long, các loài cá bống thuộc họ Gobiidaevà Eleotridae rất phong phú với 66 loài phân bố ở cả vùng nước ngọt vànước lợ (Trần Đắc Định và ctv, 2013). Trong đó một số loài có giá trịkinh tế cao và có tiềm năng phát triển thành đối tượng nuôi trong tươnglai như cá bống cát (Glossogobius giuris), cá bống dừa (Oxyeleotrisurophthalmus), cá bống sao (Boleophthalmus boddarti),… chúng phânbố khá rộng từ vùng nội địa đến cửa sông (Murdy, 1989; Clayton, 1993),trong môi trường nhiệt đới và cận nhiệt đới (Chotkowski et al., 1999,Blaber et al., 2000). Vì thế một số loài cá bống hiện nay đang là đốitượng nuôi và đánh bắt quan trọng như cá kèo vảy nhỏ, cá bống tượng,cá bống cát, cá bống sao, cá bống dừa…. Trong đó cá bống sao(Boleophthalmus boddarti (Pallas, 1770)) và cá bống cát (Glossogobiusaureus Akihito and Megugo, 1975) phân bố trong các hệ sinh thái cửasông và vùng ven biển và là một trong những đối tượng khai thác kháquan trọng của người dân địa phương. Kích thước và khối lượng cákhông lớn, song là một trong các loài cá bống thơm ngon, được ưachuộng và có đóng góp đáng kể vào sản lượng khai thác. Vùng ven biển tỉnh Bến Tre thuộc hạ lưu sông Tiền có bốn cửasông với diện tích bãi bồi rộng lớn. Các loài cá bống của hai họ Gobiidaevà Eleotridae được biết là có nhiều loài có giá trị kinh tế và có đặc điểmphân bố rất phù hợp với môi trường bãi bồi ven biển. Tuy nhiên cácnghiên cứu về thành phần loài và đặc điểm sinh học của các loài cá này ởvùng bãi bồi ven biển vùng ĐBSCL nói chung và ở Bến Tre nói riêngcho đến nay vẫn còn hạn chế. Do đó nhằm đánh giá nguồn lợi nhóm cábống để có những nhận định khoa học về sự đa dạng thành phần loài vàđặc điểm sinh học của các loài cá kinh tế làm cơ sở cho việc phát triểnnghề nuôi và bảo vệ nguồn lợi của nhóm cá này. Với lý do trên, nghiêncứu “Thành phần loài và đặc điểm sinh học của một số loài cá kinhtế của hai họ cá bống Gobiidae và Eleotridae phân bố ở vùng venbiển tỉnh Bến Tre” đã được thực hiện. 1.2 Mục tiêu nghiên cứu - Mục tiêu tổng quát: xác định thành phần loài, đặc điểm sinhhọc của một số loài thuộc họ cá bống (Gobiidae và Eleotridae) để làm cơsở cho quản lý nguồn lợi cũng như phát triển nuôi trong tương lai gópphần thúc đẩy sự phát triển bền vững nguồn lợi thủy sản ở ĐBSCL nóichung và ở Bến Tre nói riêng. 1 - Mục tiêu cụ thể: + Xác định thành phần loài cá thuộc họ Gobiidae và Eleotridaephân bố ở vùng ven biển tỉnh Bến Tre. + Xác định các đặc điểm sinh học dinh dưỡng, sinh trưởng và sinhsản của cá bống cát (Glossogobius aureus Akihito and Megugo, 1975)và bống sao (Boleophthalmus boddarti (Pallas, 1770)). 1.3 Nội dung nghiên cứu - Điều tra tình trạng khai thác và giá trị kinh tế của các loài cáthuộc họ Gobiidae và Eleotridae phân bố ở vùng ven biển tỉnh Bến Tre. - Thu mẫu, phân tích, định danh các loài cá thuộc họ Gobiidae vàEleotridae phân bố ở vùng ven biển tỉnh Bến Tre. - Phân tích các đặc điểm sinh học của cá bống cát (G. aureus) vàcá bống sao (B. boddarti) bao gồm: + Đặc điểm hình thái của cơ quan tiêu hóa và phổ thức ăn. + Đặc điểm sinh trưởng: tương quan giữa chiều dài và khối lượng,xác định phương trình tăng trưởng von Bertalanffy. + Đặc điểm sinh học sinh sản: giai đoạn thành thục sinh dục, tỷ lệđực/cái, hệ số thành thục (GSI), hệ số tích lũy năng lượng (HSI), hệ số điềukiện (CF), sức sinh sản, mùa vụ sinh sản và chiều dài thành thục đầu tiên(Lm). 1.4 Ý nghĩa của luận án Luận án góp phần bổ sung kiến thức cơ bản về thành phần loàicủa họ cá bống Gobiidae và Eleotridae phân bố ở vùng bãi bồi ven biển,cập nhật tình trạng khai thác, giá trị kinh tế một số loài cá, cung cấp kếtquả nghiên cứu đặc điểm sinh học dinh dưỡng, sinh trưởng, sinh sản củacá bống cát (G. aureus) và cá bống sao (B. boddarti). Những kết luận vềthành phần loài và đặc điểm sinh học sẽ là cơ sở dữ liệu khoa học quantrọng trong quản lý nguồn lợi và cho việc nghiên cứu sinh sản nhân tạo,sản xuất thức ăn để có thể thúc đẩy nghề nuôi cá bống cát, cá bống sao,đa dạng hóa đối tượng nuôi và mô hình nuôi thủy sản, góp phần thúc đẩysự phát triển bền vững nghề nuôi trồng thủy sản ven biển. 1.5 Điểm mới của luận án - Luận án đã xác định được thành phần loài cá thuộc họ Gobiidaevà Eleotridae phân bố ở vùng ven biển tỉnh Bến Tre gồm có 35 loài trongđó có 28 loài thuộc họ Gobiidae (80%) và 7 loài thuộc họ Eleotridae(20%). - Luận án cũng đã xác định được 13 loài cá kinh tế thuộc họGobbiidae và Eleotridae. - Luận án đã cung cấp kết quả nghiên cứu một số đặc điểm sinh 2học của cá bống cát (G. aureus) và cá bống sao (B. boddarti) bao gồm: + Xác định đặc điểm h ...