Tóm tắt Luận án tiến sĩ Nông nghiệp: Chọn tạo giống lúa tính trạng hàm lượng amylose thấp bằng chỉ thị phân tử SSR trên quần thể lai hồi giao

Mục đích nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu, chọn tạo các dòng/giống lúa có phẩm chất tốt liên quan đến chỉ tiêu hàm lượng amylose thấp dựa trên sự kết hợp giữa phương pháp lai hồi giao và chọn giống bằng chỉ thị phân tử.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án tiến sĩ Nông nghiệp: Chọn tạo giống lúa tính trạng hàm lượng amylose thấp bằng chỉ thị phân tử SSR trên quần thể lai hồi giao BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ Chuyên ngành: Công Nghệ Sinh Học Mã ngành: 9 42 02 01 HỒ VĂN ĐƯỢC CHỌN TẠO GIỐNG LÚA TÍNH TRẠNG HÀM LƯỢNG AMYLOSE THẤP BẰNGCHỈ THỊ PHÂN TỬ SSR TRÊN QUẦN THỂ LAI HỒI GIAO Cần Thơ, 2018 CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠNgười hướng dẫn chính: GS.TS. Nguyễn Thị LangLuận án được bảo vệ trước hội đồng chấm luận án tiến sĩ cấptrườngHọp tại: …………………………….. Trường Đại học Cần Thơ).Vào lúc ….. giờ ….. ngày ….. tháng ….. năm …..Phản biện 1: ……………………………………Phản biện 2: ……………………………………Phản biện 3 :……………………………………Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện:Trung tâm Học liệu, Trường Đại học Cần Thơ.Thư viện Quốc gia Việt Nam. DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ1. Hồ Văn Được, Nguyễn Thị Lang, Đặng Thị Diễm Kiều, Nguyễn Thị Thảo Nguyên, Bùi Chí Bửu, 2016. Phân tích hàm lượng amylose và tính trạng nông học của cây lúa trên quần thể lai hồi giao OM5930/OM7347//OM5930. Tạp chí Khoa học Công nghệ Nông nghiệp Việt Nam. 6 (67): 25-30.2. Hồ Văn Được, Nguyễn Thị Lang, Trần Thị Thanh Xà, Nguyễn Thị Thảo Nguyên, Bùi Chí Bửu, 2016. Nghiên cứu đa dạng hàm lượng amylose và một số tính trạng chính của tập đoàn lúa cao sản và lúa mùa. Tạp chí Khoa học Công nghệ Nông nghiệp Việt Nam. 10 (71): 22 - 26.3. Hồ Văn Được, Nguyễn Thị Lang, Bùi Phước Tâm, Phạm Thị Bé Tư, 2017. Ứng dụng chỉ thị phân tử chọn giống lúa có hàm lượng amylose thấp trên quần thể lai hồi giao OM6976/Jasmine85//OM6976. Tạp chí Khoa học Công Nghệ Nông nghiệp Việt Nam, 7 (80): 3 - 9. 1 Chương I. MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của luận án Cây lúa (Oryza sativa L.) là một trong những cây lương thựcquan trọng trên thế giới cung cấp nguồn năng lượng chính cho mộtnửa dân số trên thế giới. Trong đó, ở châu Á, hơn 90% sản lượng lúađược sản xuất và tiêu thụ. Trước đây, đa số nông dân Việt Nam cóthói quen sản xuất giống lúa ngắn ngày, năng suất cao và dễ canh tácvì chống chịu sâu bệnh tốt. Tuy nhiên, các giống này thường có phẩmchất thấp, cứng cơm và không có mùi thơm. Do đó, mặc dù có nhiềuđột phá về mặt sản lượng nhưng chất lượng cũng như giá thành sảnphẩm chưa cao và thị trường tiêu thụ còn hạn chế. Ngày nay, với sựphát triển của xã hội, nhu cầu ăn ngon thay thế dần nhu cầu ăn no, cácsản phẩm gạo mềm dẻo, thơm ngày càng được ưa chuộng. Chính vìvậy, việc nghiên cứu, lai tạo và phát triển các giống lúa mới ngon dẻolại thích nghi đa dạng và cho năng suất cao đang là nhu cầu cấp báchcủa sản xuất lúa gạo trong vùng. Chất lượng gạo là một khái niệm chung bao hàm rất nhiều cácđặc tính khác nhau từ các đặc tính vật lý đến sinh hóa và sinh lý. Tinhbột và protein là hai thành phần chính trong nội nhũ của hạt, vì vậy nólà chìa khóa của chất lượng hạt. Tinh bột chứa hỗn hợp amylose vàamylopectin (Juliano, 2003; Fitzgerald et al., 2009a; Chen et al.,2012). Nhiều nghiên cứu cho rằng tính chất mềm dẻo của cơm phụthuộc chủ yếu vào hàm lượng amylose (AC), nó là kết quả của kiểugen và một vài thay đổi của môi trường (Fitzgerald et al., 2009a).Hàm lượng này được sử dụng như một chỉ số quan trọng để đánh giáchất lượng cơm (Asghar et al., 2012). Về mặt di truyền, nhiều nghiêncứu cho rằng tính trạng hàm lượng amylose cao và thấp đều do mộtgen duy nhất điều khiển. Gen waxy là gen điều khiển tính trạng hàmlượng amylose trong hạt gạo định vị trên nhiễm sắc thể số 6. Gen trộiA qui định hàm lượng amylose cao và gen đồng hợp lặn aa qui địnhhàm lượng amylose thấp. Việc phát triển các giống lúa ưu tú mới có năng suất và chấtlượng cao là thách thức đối với phương pháp chọn giống truyền thống.Vì vậy cần có những đột phá mới cho công tác chọn tạo giống bằngphương pháp hiện đại. Ứng dụng chỉ thị phân tử trong chọn giống(MAS) cho lai hồi giao (MABC) là phương pháp chuyển một gen mụctiêu từ giống cho gen (donor) sang giống nhận gen (recipient) trongkhi vẫn giữ lại các đặc tính quan trọng của giống nhận thông qua lai 2hồi giao. Việc sử dụng các chỉ thị phân tử cho phép giải mã di truyềncủa con lai ở mỗi thế hệ, rút ngắn thời gian chọn tạo, do đó tăng hiệuquả chọn lọc gen trên một đơn vị thời gian (Hospital, 2003). MABCđã được sử dụng trong nhiều nghiên cứu tạo chọn giống lúa chấtlượng cao trước đây (Hasan et al, 2015; Hồ Văn Được và ctv., 2016a,2017; Nguyen Thị Lang and Bui Chi Buu, 2004). Xuất phát từ những vấn đề đặt ra, nghiên cứu được thực hiệnnhằm khai thác phương pháp MABC trong lai tạo giống lúa có hàmlượng amylose thấp (≤20%), năng suất cao phù hợp với nhu cầu vềgiống lúa cũng như điều kiện ca ...