Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Y học: Nghiên cứu giá trị chẩn đoán của tiêu chuẩn KDIGO, RIFLE, AKIN, Cystatin C huyết thanh và các yếu tố nguy cơ dự báo tổn thương thận cấp sau mổ tim mở

Mục tiêu của nghiên cứu: Đánh giá vai trò chẩn đoán của tiêu chuẩn KDIGO, RIFLE, AKIN, cystatin C huyết thanh trong tổn thương thận cấp giai đoạn sớm sau phẫu thuật tim có sử dụng tuần hoàn ngoài cơ thể 2. Xác định các yếu tố nguy cơ và giá trị dự báo tổn thương thận cấp của các thang điểm Cleveland Clinic, AKICS và ACEF trong giai đoạn sớm sau phẫu thuật tim có sử dụng tuần hoàn ngoài cơ thể.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Y học: Nghiên cứu giá trị chẩn đoán của tiêu chuẩn KDIGO, RIFLE, AKIN, Cystatin C huyết thanh và các yếu tố nguy cơ dự báo tổn thương thận cấp sau mổ tim mở BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ QUỐC PHÒNGVIỆN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Y DƯỢC LÂM SÀNG 108 NGÔ ĐÌNH TRUNGNGHIÊN CỨU GIÁ TRỊ CHẨN ĐOÁN CỦA TIÊU CHUẨNKDIGO, RIFLE, AKIN, CYSTATIN C HUYẾT THANH VÀ CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ DỰ BÁO TỔN THƯƠNG THẬN CẤP SAU MỔ TIM MỞ Chuyên ngành: Gây mê-Hồi sức Mã số: 62.72.01.22 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC Hà Nội – 2020 Công trình được hoàn thành tạiVIỆN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Y DƯỢC LÂM SÀNG 108 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Trần Duy Anh Phản biện 1: ………………………………………………. Phản biện 2: ………………………………………………. Phản biện 3: ………………………………………………. Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Viện vào hồi: giờ ngày tháng năm Có thể tìm hiểu luận án tại: 1. Thư viện Quốc Gia 2. Thư viện Viện NCKH Y Dược lâm sàng 108 ĐẶT VẤN ĐỀ Tổn thương thận cấp (Acute Kidney Injury-AKI) là hội chứng đặctrưng bởi sự suy giảm nhanh chóng chức năng thận, làm mất khảnăng duy trì cân bằng nội môi. Trước đây thuật ngữ sử dụng là suythận cấp; từ năm 2004 được thay thế bằng tổn thương thận cấp vớicác tiêu chuẩn chẩn đoán mới như KDIGO, RIFLE và AKIN. AKI có thể gặp ở nhiều đối tượng khác nhau như nhiễm khuẩn,chấn thương, ngộ độc, phẫu thuật…; tỷ lệ mắc dao động từ 1-80%tùy thuộc đối tượng và tiêu chuẩn chẩn đoán. Ở nhóm phẫu thuật tim,tỷ lệ AKI có thể lên đến 40%; tử vong ở bệnh nhân (BN) phải điềutrị thay thế thận lên đến 60% so với từ 2-8% của phẫu thuật tim. Để dự phòng và điều trị AKI sau mổ tim, cần có các biện pháp dựbáo và chẩn đoán sớm. Đầu tiên là xác định các yếu tố nguy cơ từtrước, trong và sau mổ; sau đó sử dụng các thang lượng giá để dự báokhả năng xuất hiện AKI sau mổ. Bên cạnh đó, một số marker nhưcystatin C, NGAL, IL-18… cũng được nghiên cứu nhằm chẩn đoánsớm AKI; bước đầu đã cho thấy hiệu quả và được ứng dụng trong lâmsàng. Ở Việt Nam, có rất ít nghiên cứu (NC) về AKI ở BN mổ tim sửdụng các tiêu chuẩn chẩn đoán mới, chưa có NC áp dụng các thangđiểm dự báo và các marker sinh học mới trong chẩn đoán hội chứngnày. Do vậy, đề tài này được nghiên cứu nhằm các mục tiêu: 1. Đánh giá vai trò chẩn đoán của tiêu chuẩn KDIGO, RIFLE,AKIN, cystatin C huyết thanh trong tổn thương thận cấp giai đoạnsớm sau phẫu thuật tim có sử dụng tuần hoàn ngoài cơ thể 2. Xác định các yếu tố nguy cơ và giá trị dự báo tổn thương thậncấp của các thang điểm Cleveland Clinic, AKICS và ACEF trong giaiđoạn sớm sau phẫu thuật tim có sử dụng tuần hoàn ngoài cơ thểÝ nghĩa thực tiễn và đóng góp mới của luận án Tại Việt Nam cũng như trên thế giới, các phẫu thuật về tim mạchcó sử dụng tuần hoàn ngoài cơ thể được thực hiện rất phổ biến.Những tiến bộ về trình độ, kỹ thuật đã giúp cải thiện kết cục lâmsàng cho người bệnh, tuy nhiên, vẫn còn một số biến chứng sau mổ,trong đó có AKI. Kết quả của đề tài này cho thấy, AKI là biến chứnggặp với tỷ lệ khá cao sau mổ tim, làm kéo dài thời gian nằm viện vàlàm tăng tử vong sau mổ. Do vậy, việc dự báo và phát hiện sớm AKIlà hết sức cần thiết. Những đóng góp mới của luận án bao gồm: 1. Đã áp dụng các tiêu chuẩn mới (KDIGO, RIFLE, AKIN) trongchẩn đoán AKI sau mổ tim mở; so sánh và đưa ra khuyến nghị vềviệc lựa chọn và áp dụng lâm sàng các tiêu chuẩn này. 2. Xác định giá trị chẩn đoán AKI ở BN mổ tim mở của cystatinC huyết tương, làm rõ thêm vai trò của xét nghiệm này và khả năngứng dụng trong lâm sàng. 3. Xác định các yếu tố nguy cơ và giá trị dự báo AKI sau mổ timmở của một số thang điểm lượng giá nguy cơ (Cleveland Clinic,AKICS và ACEF), góp phần dự báo sớm biến chứng này.Cấu trúc luận án Luận án được trình bày trong 122 trang (không kể tài liệu thamkhảo và phụ lục), gồm: 2 trang Đặt vấn đề, 35 trang Tổng quan tàiliệu, 21 trang Đối tượng và phương pháp nghiên cứu, 31 trang Kếtquả nghiên cứu, 30 trang Bàn luận và 3 trang Kết luận và Kiến nghị. Luận án có 34 bảng, 16 biểu đồ, 4 hình và 155 tài liệu tham khảotrong đó có 6 tài liệu tiếng Việt, 149 tài liệu tiếng Anh. Phụ lục gồm các công trình nghiên cứu, tài liệu tham khảo, bệnhán nghiên cứu, danh sách bệnh nhân. Chương 1 TỔNG QUAN1.1. Một số đặc điểm giải phẫu và chức năng của thận Đơn vị giải phẫu và chức năng của thận là các tiểu cầu thận(nephron), cấu trúc của nephron bao gồm cầu thận và ống thận. Chứcnăng cơ bản của nephron là lọc sạch những chất có hại hoặc vô ích rakhỏi huyết tương khi dòng máu đi qua thận. Đo mức lọc cầu thận(MLCT) là nghiệm pháp quan trọng để thăm dò chức năng lọc của cầuthận. Trong thực hành, thường sử dụng hệ số thanh thải creatinin nộisinh để đánh giá MLCT.1.2. Các tiêu chuẩn chẩn đoán tổn thương thận cấp Suy thận cấp là thuật ngữ được sử dụng trước đây để chỉ tìnhtrạng suy giảm nhanh chóng chức năng thận. Tuy nhiên, một hạn chếlà chưa có tiêu chuẩn chẩn đoán hay định nghĩa thống nhất. Từ 2004,tên gọi “tổn thương thận cấp” (Acute Kidney Injury – AKI) đề xuấtthay thế cho “suy thận cấp”, đồng thời một số tiêu chuẩn chẩn đoánmới đã được đưa ra, bao gồm tiêu chuẩn RIFLE (2004), AKIN(2007) và KDIGO (2012). Tiêu chuẩn RIFLE: chẩn đoán AKI khi tăng creatinin máu ≥ 1,5lần hoặc mức lọc cầu thận (MLCT) giảm >25% giá trị nền; hoặclượng bài niệu < 0.5ml/kg/giờ trong 6 giờ; phân loại 3 mức độ nặngbao gồm: nguy cơ (R - risk), tổn thương (I - injury) và suy chức năng(F - failure) và 2 kết cục là thận mất chức năng (L - lost) và bệnhthận giai đoạn cuối (E - end stage). Tiêu chuẩn AKIN: không sử dụng chỉ tiêu MLCT, chẩn đoán AKIkhi có tăng creatinin máu ≥ 0.3mg/dl (≥ 26,5 µmol/L) hoặc tăng ≥ 1,5 lầntrong 48 giờ; hoặc lượng bài ...